1593-1594 – Listy B. Moranda do J. Zamoyskiego w sprawie zakupu materiałów budowlanych – cegła, wapno, kamień. (Archiwum Zamoyskich BOZ sygn. 681)
14 czerwca 1649 r. – W roku 1648 w jesieni na skutek oblężenia Zamościa przez Kozaków i Tatarów „przedmieścia wszystkie Zamoyskie mianowicie domow czterysta piendziesiąt y dziewiec ogniem są zniesione”.
Acta Castrensia Crasnostaviensis – Relationum syg. 1 pagin. 20-20v
Notatka: 20 VI 1672 Krasnystaw – WAPL, Ks. gr. Krasnostawskie RMO, 6 1120-1120 v
Stanęli wysłannicy rady miasta Zamościa i zeznali „iż w mieście Zamościu przez ogień przypadkowy …”ze środy na czwartek po zielonych Świątkach (z 8 na 9 VI) domy zgorzały w różnych ulicach, jako to Żydowskiey, Ormiańskiey, Brukowaney, Slosarskiey, Podcerkiewney, w Wodnym Rynku i w inszych podwalnych ulicach.”
20 stycznia 1651 r. – Acta Castrensia Crasnostaviensis – Relationum sygn. 1 pagin. 639v-640
Sprawa dotyczy wysokości opłat według kwitów poborowych na przedmieściach Zamościa
„Na Przedmieściu Lwowskim domów 43, na ulicach zaś tegosz Przedmieścia domów 83. Domow na ulicy nazwaney Gęsia dziesięć. Domow na Przedmieściu Lubelskim wyiąwszy browary trzydzieści – Roku 1648 są ogniem zniesione y w proch spalone”
3 września 1654 r. – Acta Castrensia Crasnostaviensis – Relationum sygn. 2 pagin. 306-306 v
Sąsiedztwo: f 6 ante fastum S. Bartholomaei 1653 piątek 22 VIII
Adam Zegarth burmistrz i Adam Krasnicki ławnik stwierdzają, że rzemieślnicy mieszkający na Przedmieściu Lwowskim y po ulicach do tegoz Przedmieścia należących nie mogą płacić poboru do skarbu koronnego ponieważ „w piątek przed świętem Świętego Bartłomieja Apostoła blisko przeszłem roku niniejszego najbliższym przez ogień tak są spustoszeni y zniszczeni że żaden pożytek z nich miastu nie idzie.”
17 kwietnia 1655 r. – Acta Castrensia Crasnostaviensis – Relationum sygn. 2 pagin.568 v – 569
Regestrum Contributorum Agrarum Civitas Zamoscium
„Domibus Circularibus 14 a domibus Platealibus eadem Circulo seu foro adiacentem majorem una cum Armenorum Domibus 50; a domidus Circulo maiori adiacentem 2; a domibus Circuli Salarii alias Solnego Rynku una cum Platea Judeorum 55; Exeptis Ecclesiasticis a Xenodochii Charteribus 3..a domibus Circuli Aquarii alias Wodnego Rynku 22….Domos in Suburbio Leopoliensi 43. Plateabes eique Suburbii domos 83, item in platea dicta Gęsia 10. Domeo in Suburbio Lubliniensi exceptis Braxatorum 30”
„Domy …. 14, domy w Rynku Wielkim wraz z domami Ormiańskimi 50; ………… 2; domy w Solnym Rynku, wraz z ulicą Żydowską 55; oprócz budynków kościelnych szpitalnych 3.. domów Wodnego Rynku 22….Domy na Przedmieściu Lwowskim 43,… domy przedmieścia 83, także przy ulicy Gęsiej 10. Domy na Przedmieściu Lubelskim, z wyjątkiem browarów 30.”
1 marca 1657 r. Akta m. Zamościa Consularia syg. 7 39 v-44
Opisanie osiadłości samego Miasta Zamościa w murze którzy wydawać maja takim sposobem podatki co tydzień na ludzi….
2 marca 1668 r. – Akta grodzkie krasnostawskie Relationum 1666-1668 sygn. 5 pagin. 758
Domy – na Przedmieściach od Lwowskiej Bramy – 3 domy – szynkowne i 25 domów mniejszych spłonęło w pożarze.
10 kwietnia 1670 r. – Akta grodzkie krasnostawskie Relationum od 1669 do 1672 sygn. 6 pagin. 315
Dom na Przedmieściu nazwanym Nowy Świat w Zamościu – właściciel Jakub Lenartowicz ławnik – notatka o pożarze domu: ….drugim razem w teraźniejszym Roku [1670] 10 kwietnia na Przedmieściu w Uliczy rzeczoney Rubieszowskiey Domów siedm wszystkie szynkowne pogorzały przez ogień…
21 lipca 1671 r. – Akta grodzkie krasnostawskie Relationum sygn. 6 pagin. 780
Domy w Mieście Zamościu na Przedmieściu Lwowskim – ….domow wielkich…szynkownych Pięć a małych dwa nieszykownych przez ogień przypadkowy zgorzały i zniesione zostały.
20 czerwca 1672 r. – Akta grodzkie krasnostawskie Relationum sygn. 6 pagin. 1120
Pożary – …isz w Mieście Zamościu przez ogień przypadkowy pierwszym razem …na Przedmieściu zwanym Podgroblem domów wielkich szynkownych zgorzało dwadzieścia cztery…. dnia ósmego czerwca [1672] …w samym Mieście Murze domów wielkich drewnianych szynkownych y co Rzemięśnicy w nich mieszkali w rożnych ulicach iako to Żydowskiey, Ormianskiey, Burkowaney [Brukowaney] Slusarskiey Podcerkiweney w wodnym Rynku y inszych Podwalnych Ulicach zgorzało sto Pięćdziesiąt kamienic w ulicach tychże wielkich zgorzało siedm na przedmieściu w tenze czas w ulicy Kozackiey Dom wielki szynkowny ieden zgorzał y funditus te domy wszystkie przez ten ogień przypadkowy zniesione zostały w tenze czas Kościoł Franciszkański z Conventem y z Cegielnią Bonifratrów Kościoł z Konwentem Panien Zakonnych Franciszkanek Kościoł z Konwentem, Ormiański Kościoł z mieszkaniami kamienic dziesięciu w mieście w tyłach budynki wszystkie y domow wielkich drewnianych broniąc ognia trzydzieści porozwalane są….
15 lipca 1672 r. – Akta grodzkie krasnostawskie Relationum sygn. 6 pagin. 1166
Pożary – …w Mieście Zamościu na Przedmieściu Nowym Świecie nazwanym… domów … szynkownych wielkich zgorzało trzydzieści y siedm….
10 kwietnia 1688 r. – Akta m. Zamościa Consularia sygn. 9 pagin. 92 v-93 v
Portis Leopoliensis – Brama Lwowska – restaurationis – Uchwała miejska w sprawie odbudowy bramy miejskiej Lwowskiej.
Księgi exactorskie m. Zamościa 1691 r. sygn. 16 pagin. 52 (?) Mf 87 Bibl. Łop. R.Kp.
Spis kamienic, domów,chat, chałup, lepianek, folwarków wg ulic w mieście i na przedmieściach.
24 października 1692 r. (piątek) – Acta m. Zamościa Consularia sygn. 10 pagin. 876-877
Spis domów, które należą do Żydów i od siebie płacą składki (podatki) do skarbu Rzeczypospolitej, ale nie ogólnego, tylko żydowskiego. (s. 276-277)
Kamienica Zelikowa
Kamienica Jozwa
Kamienica Jakuba Żyda
Kamienica Slomy Żyda
Domek Kaptora Żyda
Domek Moszka
Domek Borucha
Domek Maiora
Dom Brukowey
Dom Judy Złotnika
Domek podle Rudego
Dom Rudego
Kamienica Borucha
Dom Jonasa
Domek Abrachama
Domek drugi tegosz
Dom Borucha Żyda
Chałupa podle szkoły
Kamienica Kręcigłowskiej
Dom Libermana
Dom Marka
Dom Lewka Starego
Dom Szachnowey
Dom Bełzeckiego
Dom Żydowski gdzie Kantory i Szkolnicy
Domy (25) te są dziedzicznie żydowskie
30 października 1692 r. – Acta m. Zamościa Consularia sygn. 10 pagin. 880-881
Spis domów w Zamościu wraz z podaniem sum podatkowych, które maja płacić do skarbu Rzeczypospolitej.
„Miasto Zamoscie kamienic wielkich y domow chrzescianskich iako y żydowskich co w nich Żydzi siedzą y u chrzescian naymuią takowych in numero 18 po złotych dwa. Domow miejskich Chrzescianskich tamrze w miescie ulicznych wiekszych iako y mniejszych in numero 103 dymow (70 złp.). Tamrze na Podwalu domow in numero 9 dymow. Zydowskich kamienic wielkich pięć po złotych dwa. Domow żydowskich małych, które mogą płacić po groszy piętnaście in numero 19. Przedmiescie Zamoyskie oprocz folwarkow, które się do wielkich domow przyłączaią, domow i domkow iako y lepianek na ulicach roznych 341. Domow kombinowanych 126.”
Rok 1694 – Księgi Exaktorskie m. Zamościa tyt. jed. 1694. Sygn. 16 a pagin. 424 Mf 87 Bibl. Łop. Rkp.
„Lustracja m. Zamościa do wybierania podatkow dorocznego miejskiego, strażnego y czynszu z kamienic y domow tak w mieście iako y na przedmieściu wkoło miasta stojących wypiszana w roku 1694” (brak przy karcie)
Rok 1703. AGAD BOZ syg. 2574.
1703 r. – Sejm Lubelski – ordynat Tomasz Zamoyski – zniszczenie wszystkich przedmieść – fortecę należy konserwować.
1676 r. – Sejm krakowski – król Jan III miał dać armaty i amunicję zaś ordynat Marcin Zamoyski miał włsanym kosztem zreperować mury i fosy.
Rok 1750 – inwentarz Ratusza Zamojskiego. – Księga Exaktorska Zamojska – r. 1750 – mikr. Z Bibli. Im H. Łopacińskiego sygn. 2341/I pagin. 21-24 – Kraków PAN mf 75 Bibli. Łop. Rkp.
Inwentarz Ratusza
„Wchodząc w sien do Ratusza drzwi drewniane… Wszedszy do sklepu na prawey ręce, do niego drzwi drewniane… Minąwszy ten sklep drzwi do piwnicy drewniane wpoł otwierające się … Idąc do izby schody stare drewniane z poręczą. Wszedszy na gorke kuchnia dylami zapierzona z drzwiami dobremi … w tey kuchni pręt żelazny kaflowy dobry i drugi piekarski dobry, okien dwoie… Do alkierza drzwi nowe… okno, w tym oknie krata zelazna w murze.
W sieniach przeciwko drzwi okno, w kuchni także okno… W teyze siące schody na gore stare, nad tą siąką połap niewszystek… Zszedszy z sionki na doł wychod na podworze, w tym przechodzie piwnica do ktorey drzwi drewniane… Drzwi do sklepu gdzie Szloma…
Wychodząc z sieni ratusza sklep po prawei ręce do którego okiennic dwie…
Sklep drugi gdzie Żyd aręduie, do niego drzwi ze wszystkim porządkiem, tamże okiennice żelazem okowane… Na rogu Ratusza sklep gdzie Żyd aręduie, do tego drzwi żelazem obite… tamze okiennice trzy … tamze ganek drewniany.
Sklep gdzie Judka Berkowicz, do niego drzwi… okiennic dwie okowanych, okienko wysoko okrągłe, krata w nim zelazna, okiennica zelazna… Ganek drewniany y sklep murowany.
Sklepik pod schodami na rogu przeciwko odwachu, drzwi drewniane … okiennic dwie drewnianych…
Sklepik drugi sredni, tam Żyd aręduie, do tego sklepiku drzwi…
Sklepik trzeci, do którego drzwi drewniane … okiennic dwie.. Takze z podsienia Ratusza zapierzenie do piwnicy, drzwi na zawiasach…
Na rogu wedle sklepu Peletowego, tam izdebka z sienią, gdzie sługa mieszka, do sieni wrota drewniane na biegunie…. sien od ulicy zapierzona dylami.
Idąc do izdebki z sieni drzwi za zawiasach …w izdebce okienko, piec piekarski. Na podworzu Ratusza izdebek dwie, w iedney sługa radziecki, tam drzwi…okienko iedno. Druga izdebka, gdzie sługa woytowski, tam drzwi nowe drewniane… Podworze ratusza oparkanione wkoła, wrota drewniane na biegunach drewnianych….
Inwentarz Wagi
Wchodząc do Wagi drzwi małe na biegunie drewnianym…. Waga mała ze wszystkim cała, szale żelazne ze wszystkim wbite w balki, waga druga większa okowana, szale drewniane okowane….ab occidentia (z zachodu) wrota wielkie na biegunach drewnianych….a meridie (od południa) wrota wielkie drewniane na biegunach drewnianych…. W gorze okołotey wagi a meridie (od południa) okienko popsute… Sklepik do chowania kamieni, do którego drzwi… Tam cetnarow trzy żelaznych….
Na Ratuszu w radzieckiey [radnych] izbie
…Tarcic w ratuszu na Sali Nr 33. Na wiezy zegar dobrze sporządzony…
Inwentarz łaźni
Wchodząc ab accidente (z zachodu) do sieni drzwi dobre … kuchnia w ktorey się sciana wyparła. W samym kominie w tey kuchni drzwi do piwnicy stare, mur w oknie pada się. Idąc do łazni męszczynskiey drzwi dobre… przykadek ieden, wanien dwie, ławow nowych 6, okno krzyzowe….do którego okiennica zasuwana… koryt dwie dobrych do studni i łazni. W białogłowskiey piec kaflowy dobry, kocioł na łańcuchach dwoch dobrych,…. Rynewka do kotła do drugiey izby osadzona przez sciane…. podłoga dobra z rynnami, połap dobry, w tey łazni przepierzenia…
Idąc do izby białogłowskiey drzwi…tamze przykadek ieden, wanien dwie… okno krzyzowe… okiennica do zasuwania iedna, piec głazowy dobry, w tym piecu krata zelazna z szesciu drągow żelaznych zrobiona, podłoga cała.
Idąc do izby gdzie mieszkaia drzwi dobre… w tey izbie okien dwa… Piec zielony stary, piec piekarski stary cały, w czeluściach szyna… podłoga i powała stara. Okiennic w izbie do okien dwoch zasuwanych dwie. Idąc do alkierza drzwi z przepierzeniem… okno krzyzowe dobre, do którego okiennica zasuwana iedna, podłoga stara. W alkierzu samym przepierzenie drugie z nowych drzewek do komory do ktorey drzwi za kuchnią… okno krzyżowe, do którego okiennica iedna zasuwana.
Inwentarz Browaru
Wchodząc do browaru ab oriente (od wschodu) drzwi dobre … drewniane, drzwi ab occidente (z zachodu) dobre…. drzwi do studni dobre… Komorka ze wszystkim porządna, drzwi do niey dobre… Do izdebki gdzie major drzwi… w izdebce okienek dwie… piec kaflowy biały stary… Komin nowo reperowany na słupach dębowych y facyata nad grubą w całości nowo wymurowana.
Inwentarz Kłody
Wchodząc do sieni drzwi dobre… Na gorze drzwi drewniane na biegunach drewnianych, drabinka na gore idąc. Do izby drzwi dobre…. Piec kaflowy z zielonych kafli stary, drugi piekarski komin pleciony, okien dwie…. do tych okiennic dwie… Wchodząc do komory drzwi dobre… Okno dobre… okiennica. Kłoda do wymiaru zboza żelazem do koła brzegow okowana…”
6 czerwca 1756 r. – Wykaz reperacji Mostu Lwowskiego, oraz zrujnowanych dróg po Przedmieściach. (brak przy karcie)
Acta m. Zamościa Consularia sygn. 14 pagin. 79 v – 80 v
29 stycznia 1759 r. – Kamienica Wentonowska (Akta m. Zamościa Advocatalia sygn. 36 pagin. 381-381 v)
Zapis na kamienicy na sumę 2500 złp. – (Joannes) Jan Aleksander (a Zrembin) Zrembinski et Praeptus Cathedralis Chełmens. canonicus archidiaconis Leopoliensi Decanus Infułatus Zamosc. archidiaconus Lublinensi Capella SS Rosary GVM – dokonał zapisu na kamienicy na rzecz Grzegorza Kawe Regimicus et altelleria Fortulity Zamosc. Majoris (majora regimentu artylerii Twierdzy Zamość) i Zuzanny Berentownej, jego żony.
19 marca 1798 r. – Opisanie Szpitala pod Wałem, przy Kolegiacie sytuowanego własności Ordynacji Zamoyskiej. – AOZ 1841 – sygn. 5731. – część dokumentów w jęz. niemieckim. (brak przy karcie)
26 czerwca 1829 r. (pomyłka daty na karcie – właściwa data 26.06.1819 r.)– Komisja Rządowa Wojny syg. 212.
Opis Kościoła i klasztoru Franciszkanów
„Opis stanu pomieszkań, budowli klasztoru XX Franciszkanów… Budowla ta iest murowana o dwoch piętrach z dołem. Na dole znaiduie się izb 7 zupełnie zdezelowanych i korytarz, w których ani drzwi, okien, piecow i podłog nie masz… równiez i w korytarzu, drzwi, okien i podłogi nie znayduie się.
Na pierwszym piętrze jest izb 14…okien, piecow i podłog zupełnie brak, korytarz również bez okien i podłog.
Na drugim piętrze jest izb 15 … zupełnie zdezelowane… drzwi, okien, piecow, podłog i połapow nie masz, korytarz taki sam.
Dach nad powyższą budowlą, ieszcze w czasie oblężenia twierdzy w r, 1813 został rozebrany, w części tylko znayduie dach z dachówki holenderki…..”
Opis stanu kościoła XX Franciszkanów sporządzony ….(26.06.1819 – k. 8)
Budowla ta iest murowana, dachem z balchy żelazney pokryta. Wchodząc do kościoła są drzwi podwójne duże z drzewa dębowego… sprochniałe. Daley drzwi średnich z drzewa dębowego podwoynych troie. Chór zdezelowany i zupełnie spróchniały. Ołtarzów małych zdezelowanych zupełnie znauduie się sześć. Ołtarzow większych z tymze samym stanie znayduie się dwa. Ołtarz wielki ieden mniey zdezelowany, wszystkie te ołtarze są z drzewa robione. Ambona drewniana zupełnie w złym stanie… Okien w całym kościele jest 22 złych…
W skarbcu SA drzwi dębowe pojedyncze… drugie drzwi ze dworu żelazne pojedyncze. Okien brak, proc okiennic drewnianych i dwoch krat żelaznych. Podłoga sosnowa…,
W zakrystii zanyduią się drzwi pojedyncze dębowe, konfessyonał ieden. Okien brak, iest krata żelazna iedna. W srodku kościoła znayduie się posadzki marmurowey cali 12 kw. sztuk 1152, posadzki kamienney tey samey wielkości sztuk 1152.”
Rząd Gubernialny Lubelski tyt. jedn. 1853-1867 Adm. 1660
Dom murowany w Zamościu Nr 10 – właściciel Gmina Ewangelicka – Józef Bernaner – nabywca Leon Tscherner. Kupno na licytacji w 1846 r. Poprzedni właściciel Kahl i jego żona Elżbieta
Mieszkańcy w układzie alfabetycznym
Abracham 1692 Zamość
Bełzecki 1692 Zamość
Berkowicz Judka 1750 sklep Ratusz Rynek Wielki
Bernaner Józef 1658 Zamość
Boruch 1692 Zamość
Brukowa 1692 Zamość
Jonas 1692 Zamość
Jozwa 1692 Zamość
Juda złotnik 1692 Zamość
Kahl i ż. Elżbieta przed 1846 Zamość
Kaptor 1692 Zamość
Kawe Grzegorz i Zuzanna Berentowna 1759 Rynek Wielki
Krasnicki Adam 1654 Zamość
Kręcigłowska 1692 Zamość
Lenartowicz Jakub 1670 Nowy Świat
Lewek Stary 1692 Zamość
Liberman 1692 Zamość
Major 1692 Zamość
Marek 1692 Zamość
Moszek 1692 Zamość
Rudy 1692 Zamość
Sloma 1692 Zamość
Szachnowa 1692 Zamość
Szloma 1750 sklep Ratusz Rynek Wielki
Tscherner Leon 1846 Zamość
Zegarth Adam 1654 Zamość
Zelik 1692 Zamość
Zrembinski Aleksander 1759 Rynek Wielki
________________________________________________________________________________