Pomijając fabrykę fajansu w Tomaszowie Lubelskim, omówioną w osobnym artykule, na obszarze Roztocza funkcjonowały
jeszcze manufaktury w: Lubyczy Królewskiej, Siedliskach i Potyliczu. Dzisiaj wyroby tych fabryk są rzadkie i stanowią unikaty kolekcjonerskie. Część z nich możemy spotkać w jednostkach muzealnych w kraju i za granicą wschodnią. Wiemy, że na początku XX wieku były pokazywane na licznych wystawach krajowych. Jedną z nich była wystawa zorganizowana w Warszawie z 1913 r. Katalog wystawy, czyli „Pamiętnik wystawy ceramiki i szkła polskiego…” wymienia niespełna osiem przedmiotów ww. marek. Prezentowane są one na Tabl. XXI: pod nr 12 (Siedliska) i pod nr 8, 9 (Potylicz). Markę wytwórni z Lubyczy Królewskiej przedstawia Tabl. XXV pod numerami 1,2,3,4,5. Niestety załączone do katalogu plansze nie zawierają zdjęć wyrobów z tych fabryk.
Więcej szczęścia miały wyroby z kolejnej, warszawskiej wystawy przedwojennej z 1927 r., gdzie możemy na planszach obejrzeć przynajmniej dwa z nich. Katalog zawiera także krótkie opisy poszczególnych wytwórni, których wyroby były eksponowane na wystawie. Marka Lubycza Królewska opisana została na str. 127 i 128 katalogu następująco:
Fabryka fajansu i wyrobów kamionkowych w pow. Rawskim (Małopolska wsch.). Istnieje od początku XIX w., była w posiadaniu rodzin Ziembitz i Zielińskich. Marki wyciskane: „Lubycza”; „L.Z. Lubycza Kró” (w ośmioboku); litery gotyckie „M.S.” i napis „Lubycza”w owalu.
Katalog opisuje dokładniej lubyckie przedmioty prezentowane na wystawie przy numerach: 700, 701, 702, 704, 705.
Numer 700. Talerz płytki biały, brzeg wypukły ząbkowany w przezrocza okrągłe i podłużne, okolone szafirowemi linijkami, na dnie niebieska gwiazda wśród wypukłej plecionki. Śr. 23. M. Tbl. XV Nr 6.
Numer 701. Talerz głęboki biały. Na brzegu prostym gałązki niezapominajek z liśćmi. Na dnie szafirowe kwiatki, czerwone dzwonki i fioletowa róża, ujęte w wiązankę. Śr. 24 M. Tbl. XV Nr 7. wł. Lowenstein.
Numer 702. Talerz płytki biały. Ornament z szafirowych pasków, kresek i kropek, tworzący dwa szlaki. Śr. 24,5 M. Tbl. XV Nr 6 wł. St. Patek
Numer 704. Salaterka z uchami odstającymi, na dnie niebieska róża, na ściankach festony łańcuszkowe ceglastego koloru, podwójnie przeplatane. w.9, śr. 24,2. M. Tbl XV Nr 6 wł. St. Patek.
Numer 705. Salaterka żółtawa, wewnątrz kanelowana, brzeg ząbkowany, obwiedziony niebieskimi linijkami. Na dnie niebieskie kółko w. 4,1, śr. 22,7 bez marki.
Wytwórnia fajansu w Siedliskach opisana została następująco: Fabryka fajansu w Siedliskach pow. Rawski (Małopolska wsch.) . Fabryka istniała w połowie XIX w. Wyrabiała fajans barwiony. Marka – wycisk: „Siedliska”. Na wystawie w 1927 r. przedstawiono dwa wyroby tej fabryki oznaczone numerami 810 i 811.
Numer 810. Talerz biały o brzegu w przezrocza z plecionek półkolistych, poniżej pałączki pionowe z szafirowemi i zielonemi linijkami. Dno wytłaczane w plecionkę z gwiazdą szafirową w środku. Śr. 29, 5. M. Tbl. XVII Nr 3. wł. Wł. Frąckiewicz.
Numer 811. Podstawka na czterech nóżkach źółtawa, prostokątna o brzegu zielonym- dno wklęsłe. Dł. 9,2. sz. 7 M.Tbl. XVII Nr 4. wł. Muzeum.
Fabryka fajansu w Potyliczu w pow. Rawa Ruska (Małopolska wsch.) Wyrabiała fajanse z białą polewą i plecionki koszyczkowe i ażurowe. 
Numer 772. Salaterka biała okrągła, ornament na brzegu: trzy gałązki niezapominajek, na dnie kwiat fioletowy z liśćmi zielonemi, ucha odstające. W. 7,2 śr. 21. M. Tbl.XVI Nr 1 wł. St. Patek
Numer 773. Talerz głęboki biały, na prostym brzegu paski szafirowe z niebieskiemi gałązkami, na dnie napis hebrajski w przekładzie „Usługujący”. Śr. 19,7. M.Tbl.XVI Nr 1, wł. St. Patek.
Numer 774. Półmisek biały owalny, na prostym brzegu ornament: szafirowe paski, gwiazdki z kropek i kreski. dł. 36. sz. 25,8 M. Tbl. XVI Nr 1 wł. Muzeum.
Numer 775. Wazka bez pokrywki biała, półkolista. Ucha czworokątne. Ornament: trzy szafirowe paski, gwiazdki z kropek i kreski. W. 13. śr. 21,8 M. Tbl. XVI Nr 1. wł. Muzeum.
Numer 776. Talerz płytki biały. Na brzegu prostym szafirowe paski, kropki i kreski tworzą ornament. śr. 24, bez marki. wł. Muzeum.
Wśród zdjęć z wystawy z 1927 r. znalazły się tylko dwa przedmioty z ww. marek: talerz głęboki Nr 701 z Lubyczy Królewskiej i talerz Nr 810 z Siedlisk. Fabryka w Siedliskach produkowała fajans o żółtej polewie i barwnych ozdobach z wyciskana marką. Natomiast manufaktura w Lubyczy Królewskiej produkowała fajans prosty o kolorowych wyciskach.
opracowanie: Ewa Lisiecka
źródło:
zdigitalizowane zbiory:
- Biblioteka Narodowa w Warszawie
- https://polona.pl/search/?query=pami%C4%99tnik_wystawy
- Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa w Poznaniu
- http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=344576