Koło Przewodników 2010-2020.

Informujemy przewodników z naszego Koła, że przygotowujemy sprawozdanie z dziesięcioletniej działalności, za lata 2010-2020. Prosimy o pomoc w uzupełnianiu informacji w poszczególnych punktach tematycznych. Podsumowanie naszej pracy przewodnickiej za ww. okres jest pierwszym z etapów przygotowawczych do obchodów 60. lecia istnienia naszego Koła (2021 r.). Będziemy wdzięczni za wszelkie poprawki i dodatkowe informacje. Mocno skrócona forma sprawozdania zostanie przekazana pod koniec lipca do Oddziału PTTK w Zamościu. W roku bieżącym przypada 70 lecie powstania w Polsce PTTK (1950). W Zamościu aktywność przewodnicka notowana jest od lat międzywojennych (1930), możemy zatem poszczycić się pięknym jubileuszem 90.lecia takiej działalności.

________________________________________________________________________________________________________________________________________

Koło Przewodników Terenowych im. Róży i Jana Zamoyskich przy PTTK O/Zamość w latach 2010-2020

W roku 2021 Koło Przewodników w Zamościu będzie obchodziło Jubileusz 60 lecia. Przez cały okres swojej działalności zrzeszało w swoich szeregach wysoko wykwalifikowaną kadrę, która zawsze brała udział w pracach na rzecz promocji i rozwoju turystyki na terenie Zamościa, Roztocza, Zamojszczyzny i Lubelszczyzny. Działalność Koła Przewodników do roku 2010 podsumowała kol. Bożena Kamaszyn Gonciarz w wydaniu Oddziału PTTK, które ukazało się z okazji poprzedniego Jubileuszu Oddziału w Zamościu. Niniejsze opracowanie, obejmujące okres dziesięciu lat pracy przewodników z Koła, przygotowano w związku z obchodami 90. lecia działalności przewodnickiej w Zamościu (1930-2020), obchodami 70 lecia PTTK w Polsce oraz obchodami 60. lecia Koła Przewodników (1961-2021).
W styczniu 2015 r. zgodnie z Zarządzeniem Nr 1/2015 Sekretarza Generalnego PTTK przewodnicy mieli obowiązek pozyskania nowej legitymacji przewodnickiej w celu kontynuowania usług przewodnickich zgodnie z ww. zarządzeniem.
W 2018 r. z szeregów przewodników Koła dokonano wyboru delegatów na Wojewódzką Konferencję Przewodników Turystycznych PTTK – Marię Puźniak i Roberta Kowalskiego.

1. Zmiany Personalne w Zarządzie Koła

Wybór nowego składu zarządu na  kadencję 2021-2024 nastąpi w styczniu 2021 r. na Walnym Zebraniu Wyborczym. Wcześniejsze kadencje Zarządu Koła Przewodników były dwuletnie lub czteroletnie. Dwuletnie według zarchiwizowanych protokołów sprawozdawczo-wyborczych odbywały się przykładowo w latach: 2001; 2003; 2005; 2007. Kadencja 2009-2013 była pierwszą (od jakiegoś czasu) z czteroletnich kadencji dla Zarządu Koła Przewodników. W omawianym okresie odnotowano trzy takie kadencje.
Skład Zarządu Koła w kadencji 2009-2013
Prezes: Maria Puźniak; v-ce prezes Bożena Kamaszyn-Gonciarz i Ryszard Piekarski; skarbnik: Danuta Książkiewicz; sekretarz Jadwiga Kozłowska (po rezygnacji ……….) Komisja Rewizyjna: Helena Kasprzyk…………….
Skład Zarządu Koła w kadencji 2013-2017
Prezes – Maria Puźniak; v-ce prezes: Ewa Lisiecka i Robert Kowalski; sekretarz: Zofia Monastyrska; skarbnik: Wiesława Poździk-Zborowska; Komisja Rewizyjna: Stefan Tyburski; Bożena Kamaszyn-Gonciarz; Helena Kasprzyk. Po rezygnacji w październiku 2013 r. z funkcji prezesa Marii Puźniak, kontynuacji pracy na rzecz Koła Przewodników podjęła się Maria Rzeźniak. Wobec rezygnacji sekretarza – Zofii Monastyrskiej, skład Zarządu pracował do końca kadencji w zmniejszonym, czteroosobowym składzie. Walne Zebranie z dnia 24.04.2014 r., które odbyło się gościnnie w Sali Koncertowej Muzeum Zamojskiego, podjęło Uchwałę Nr 1/2014 o utrzymaniu czteroosobowego składu dotychczasowego zarządu Koła do końca kadencji. Przyczyną rezygnacji ww. przewodników z funkcji w Zarządzie Koła były nieporozumienia z prezesem Oddziału PTTK, dotyczące w szczególności wynajmu lokalu dla Koła Przewodników. 8.01.2014 r. Zarząd O/PTTK w Zamościu podjął Uchwałę Nr 2/2014 o zawieszeniu Zarządu Koła Przewodników Terenowych PTTK. Zgodnie z tą uchwałą Zarząd Koła nie mógł prowadzić żadnej działalności organizacyjnej. Po wyjaśnieniu bezpodstawnej decyzji Zarządu Oddziału i wycofaniu zawieszenia w pracy, Koło Przewodników wznowiło swoją działalność.
Skład Zarządu Koła w kadencji 2017- 2020
Zebranie sprawozdawczo-wyborcze 4.01.2017 r. – Prezes – Maria Rzeźniak; v-ce prezes: Elżbieta Kuc i Zbigniew Pietrynko; skarbnik Wiesława Zborowska-Poździk; sekretarz: Jadwiga Kozłowska Członkowie Zarządu: Robert Kowalski, Paweł Koman. Komisja Rewizyjna: Danuta Książkiewicz, Andrzej Bober, Ewa Lisiecka.

2. Zmiany siedziby Koła Przewodników.

Utworzone w 1961 r. Koło Przewodników w Zamościu przez szereg lat nie miało własnej siedziby. Korzystało z pomieszczeń Oddziału PTTK mieszczącego się przy ul. Staszica 31. Pierwszym, samodzielnym pomieszczeniem Koła Przewodników był lokal przy ul. Zamenhofa 5-7. Przenosiny do kolejnego lokalu, przy ul. Żeromskiego 11 wymusił remont budynku na ul. Zamenhofa. W czasie prezydentury Marcina Zamoyskiego Koło otrzymało w 2013 r. odpłatnie pomieszczenie przy ul. Łukasińskiego 2 e. Po zmianie na stanowisku prezydenta (Andrzej Wnuk) czynsz tak bardzo podwyższono, że Koło nie mogłyby go opłacić, co wymusiło w rezultacie  rezygnację z tych pomieszczeń. Z pomocą przewodnikom pospieszyła jednak Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu, użyczając za niewielkim czynszem pomieszczenie przy ulicy Pereca 2. Jest to aktualny adres Koła Przewodników. Z uwagi na niewielkie rozmiary pomieszczenia przewodnickiego Koło Przewodników ma możliwość korzystania z auli wykładowej PWSZ im. Szymona Szymonowica w Zamościu. Do 2013 r. w pomieszczeniach przewodnickich przy ul.  Żeromskiego i ul. Łukasińskiego (CIHiT) były prowadzone dyżury dla członków i sympatyków Koła Przewodników.

_____________________________________________________________________________________________________

3. Nadanie patronatu dla Koła Przewodników

Koło Przewodników Terenowych PTTK w Zamościu, w dniu 3.06.2013 r. przyjęło patronat Róży i Jana Zamoyskich. Uroczystość nadania imienia odbyła się w Zwierzyńcu, dokładnie w setną rocznicę urodzin Róży Marii Elżbiety z Żółtowskich Zamoyskiej. Uroczystości rozpoczęła Msza Święta w Kościele Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu. Podniosły charakter nabożeństwa i pozostałych spotkań podkreślała obecność Rodziny Zamoyskich: Prezydenta Miasta Zamościa – Marcina Zamoyskiego z małżonką Aleksandrą; siostrzenicy XVI Ordynata Jana Zamoyskiego – Marii Kryzan; Marii Ponińskiej z mężem Edwardem i wnukiem Julianem; Elżbiety Daszewskiej z mężem Andrzejem; Gabrieli Bogusławskiej i Agnieszki Rożnowskiej.  Po nabożeństwie przewodnicy uczcili pamięć Róży Zamoyskiej kwiatami, składając w kościele kosz róż, przy makiecie obozu przesiedleńczego, z którego małżeństwo Zamoyskich uratowało w czasie II wojny światowej prawie 500 dzieci polskich. Kościół MB Królowej Polski w Zwierzyńcu jest symbolem-pomnikiem, ponieważ został zbudowany na miejscu dawnego obozu z okresu wojny. Tutaj także znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona Róży Zamojskiej. Po mszy uczestnicy uroczystości przeszli trasą związaną z miejscami pobytu Zamoyskich w Zwierzyńcu. Grupę oprowadził kol. Zdzisław Kotuła, przewodnik o wieloletnim stażu, który przez ponad 30 lat był dyrektorem RPN i wielkim przyjacielem zamojskiego Koła Przewodników PTTK. Na trasie znalazły się m.in.: miejsca po dawnym folwarku ordynackim tzw. „stołowym”; willa na Rózinie, gdzie zamieszkiwali podczas wojny Róża i Jan Zamoyscy; budynki dawnego Zarządu Ordynacji, gdzie pracował Jan; miejsce dawnej ochronki dla dzieci, gdzie pracowała Róża Zamoyska. Był spacer obok stawu kościelnego, gdzie trwają aktualnie prace modernizacyjne; obok browaru ordynackiego i po zrekonstruowanym „Zwierzyńczyku”. Następnie, w Ośrodku Edukacji Muzealnej RPN w Zwierzyńcu, odbyła się uroczystość nadania imienia dla Koła Przewodników. Pod dokumentem nadania imienia Róży i Jana Zamoyskich dla Koła Przewodników przy Oddziale PTTK w Zamościu podpisy złożyli: Prezydent Miasta Zamościa Marcin Zamoyski i Córki Róży i Jana Zamoyskich – Maria Ponińska; Elżbieta Daszewska; Gabriela Bogusławska i Agnieszka Rożnowska oraz prezes Koła Przewodników, Maria Puźniak. Prezydent Zamoyski przekazał uroczyście dokument na ręce Prezesa Koła. Muzeum Zamojskie w Zamościu, którego dyrektorem jest także wieloletni przewodnik, Andrzej Urbański, przygotowało na uroczystość pokaz multimedialny, prezentujący materiał wspomnieniowy i dokumentalny na temat Róży i Jana Zamoyskich. Całość pokazu prowadziła Maria Rzeźniak, przewodnik i starszy kustosz Muzeum Zamojskiego. Wspomagali ją, wzruszającą recytacją wierszy autorstwa Jana Zamoyskiego – Bożena Dudzińska ze „Stowarzyszenia Teatru Performer” i Marek Rzeźniak, artysta, malarz. Spotkanie w gościnnym OEM RPN w Zwierzyńcu Przewodnicy zakończyli ogniskiem, w którym uczestnictwa nie odmówiła także Rodzina Zamoyskich. Walne Zebranie z dnia 24.04.2014 r., które odbyło się w Sali Koncertowej Muzeum Zamojskiego podjęło Uchwałę Nr 2/2014 w sprawie zatwierdzenia zmiany nazwy Koła Przewodników tj. rozszerzenia o patronat Róży i Jana Zamoyskich. Dłuższe, bardziej szczegółowe sprawozdania z nadania patronatu dla Koła znajduje się w zakładce strony: Forum- Sprawy Koła.

____________________________________________________________________________________________________

4. Obchody 50-lecia Koła Przewodników.

Jubileusz 50-lecia Koła obchodzono w 2011 r. W dniach 8-10 lipca przewodnicy i ich goście mieli okazję uczestniczyć w wycieczce do Lwowa i w wycieczce po Zamojszczyźnie. Tematem przewodnim jubileuszowego spotkania był Henryk Sienkiewicz i jego pobyt na ziemi zamojskiej. Trasa wyjazdu terenowego towarzyszącego obchodom, została opracowana przez Marię Puźniak. Obchodom towarzyszyła Sesja Krajoznawcza „Zamojszczyzna w Trylogii Henryka Sienkiewicza”. Trasa wyjazdu przebiegała ona pod hasłem „Bohaterowie Trylogii Sienkiewicza” – Zamość – Stary Zamość (Szlak Kmicicowy, kościół, muzeum parafialne) – Skierbieszów – Grabowiec  (Izba Regionalna, kościół, tablica Czachórskich, cmentarz – grobowiec Czachórskich) – Grabowczyk (wizyty H. Sienkiewicza u Stanisława Czachórskiego) – Dańczypol (wąwóz Horpyny) – Miączyn – Zawalów – Koniuchy – Tyszowce (kościół, świece, jurydyka) – Zamość.

_____________________________________________________________________________________________________

5. Obchody 55-lecia Koła Przewodników.

W dniach 9-11 wrzenia 2016 r. Koło Przewodników Terenowych PTTK O/Zamość im. Róży i Jana Zamoyskich obchodziło Jubileusz 55 lecia swojej działalności. Przed spotkaniem w zamojskim Ratuszu przewodnicy złożyli wiązankę kwiatów na grobie Michała Pieszki – Pierwszego Przewodnika po Zamościu. Uroczystości oficjalne odbyły się w Sali Consulatus. Spotkanie zaszczycili swoją obecnością: Prezydent Miasta Zamość – Andrzej Wnuk; dyrektor ZOIT – Joanna Liberadzka; dyrektor Wydziału Promocji Miasta – Damian Miechowicz; przedstawiciel Starosty Zamojskiego – Barbara Zarębska; Honorowy Przewodnik Koła – Prezydent Eugeniusz Cybulski oraz Koleżanki i Koledzy – Przewodnicy ze Szczecina, Gdańska, Ostrowca Świętokrzyskiego, Warszawy, Brzegu, Lublina, Tarnowskich Gór, Kudowy Zdroju, Jarosławia i Puław.
Historię Koła Przewodników na przestrzeni ostatnich pięciu lat przedstawiła Prezes Koła – Maria Rzeźniak. Uroczysty charakter spotkania podkreśliło wystąpienie Prezydenta Miasta Zamościa, Andrzeja Wnuka, który zwrócił uwagę m.in. na szczególne zasługi przewodników w promocji miasta. Przewodnicy, Goście z Polski, przekazali swoim kolegom z Zamościa życzenia i upominki z okazji ich święta oraz pozdrowienia od kierownictwa poszczególnych Oddziałów PTTK. Po przerwie i poczęstunku sponsorowanym przez Państwa Ewę i Sylwestra Kruków, właścicieli Karczmy „Zamojszczyzna” w Sitańcu Wolicy 217 i Restauracji „Skarbiec Wina” mieszczącej się w Rynku Wielkim Zamościa przy ulicy Staszica 27, uczestnicy spotkania wysłuchali dwóch referatów.
Obchodom 55 lecia Koła Przewodników w Zamościu towarzyszyła Sesja Krajoznawcza „Artur Grottger na Zamojszczyźnie”, której kluczowym elementem były wykłady dr Jacka Feduszki i dr Piotra Kondraciuka zatytułowane: „Artur Grottger – romantyk i realista” i ” Dyniska i okolica w okresie powstania styczniowego 1863-1864″. Pierwszy dzień obchodów przewodnicy i ich goście podsumowali uroczystą kolacją w gościnnym im od lat Barze „Asia” przy ulicy Staszica w Zamościu. Spotkanie zaszczycił także swoją obecnością Honorowy Przewodnik Koła – Prezydent Marcin Zamoyski z Małżonką. W sobotę przewodnicy i ich goście uczestniczyli w wycieczce szkoleniowej „Śladami Artura Grottgera”. Maria Puźniak, wcześniejsza Prezes Koła Przewodników w tej kadencji, a jednocześnie pomysłodawca i współorganizator wyjazdu, pokazała gościom z Polski najpiękniejsze zabytki i atrakcje Zamojszczyzny, dostępne na wyznaczonej trasie przejazdu. Wieczór podsumowano ogniskiem i pobytem w Ruszowie, w „Olejarni Świątecznej”.
Niedzielne obchody rozpoczęła o godz. 9-tej Msza Święta w Katedrze Zamojskiej. Wspólną celebrę odprawiał m.in. w intencji Przewodników, Patronów Koła – ks. Błażej Górski – Honorowy Członek Koła Przewodników i zarazem jego kapelan. Goście przewodników mieli wyjątkową okazję odwiedzenia krypt Zamoyskich w Katedrze, w trakcie składania wiązanki kwiatów Patronom Koła, Róży i Janowi Zamoyskim. Zwiedzanie Zamościa goście z Polski rozpoczęli od obejrzenia multimedialnej prezentacji historii Twierdzy Zamojskiej w Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał, Oddziale Muzeum Zamojskiego w Zamościu. Następnie pod przewodnictwem Mirosława Bańkowskiego zwiedzili wystawy stałe i czasowe w „Arsenale”, przeszli trasą poza murami miasta od strony południowej i trasą  w Bastionie VII. Obchody jubileuszowe zamknął wspólny obiad w Restauracji „Polonia” przy ul. Żeromskiego.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Członkowie Koła
W 2012 r. Koło Przewodników liczyło 54 członków. Według stanu na dzień 30 czerwca 2020 r. Koło zrzesza 45 przewodników, w tym czterech należy do Oddziałów PTTK poza Zamościem. Do Koła należy także pięciu seniorów, którzy nie są już czynni zawodowo. Koło skupia również liczną grupę sympatyków Koła, która uczestniczy w wyjazdach terenowych, wycieczkach, spotkaniach, a nawet szkoleniach organizowanych dla przewodników. Zmiany w stanie liczebnym Koła na przestrzeni lat podyktowane były m.in.: naborem nowych przewodników, odejściem z Koła w związku ze zmianą miejsca zamieszkania lub odejściem na wieczną wartę przewodnicką. W omawianym dziesięcioleciu szeregi przewodników zamojskich oraz przewodników zaprzyjaźnionych z nimi, opuścili: w 2012 r. – Franciszek Smoter; Henryka Kot; Anna Ścibor; Ryszard Łapa; w 2013 r. – Barbara Herc; w 2014 r. – Pasieczna Bolesława (28.02.) i Robert Kuwałek (5.06.) podczas wyjazdu studyjnego z grupą niemieckich turystów do Lwowa. W 2015 r. odeszli: Tadeusz Sokołowski (3.11.) i Ewa Mielnicka;………W 2016 r. zmarła Teresa Łojewska (1.11.) i obchodziliśmy 40 rocznicę śmierci Patronki Koła, Róży Zamoyskiej. 28.03.2017 r. zmarł Andrzej Mazurkiewicz, przewodnik z Muzeum Zamojskiego. W tym samym roku odeszli: Władysław Kowalski (17.06.) i Ryszard Bałabuch (24.06) – delegacja z naszego Koła wzięła udział w uroczystościach pogrzebowych w Lublinie. W 2018 r. zmarł w dniu 4 października w Warszawie Jerzy Kowalczyk, polski historyk sztuki, profesor doktor habilitowany, badacz dziejów Zamościa i Honorowy Członek zamojskiego Koła Przewodników. W roku 2020 zmarła nieodżałowana dr Bogumiła Sawa, historyk, badacz naukowy dziejów Zamościa, regionalistka i przewodnik od 1964 r. Corocznie Koło Przewodników zamawia w kościele p.w. św. Mikołaja OO. Redemptorystów mszę świętą za dusze zmarłych działaczy i przewodników z Koła i Oddziału PTTK w Zamościu. Przykładowo: 21.11.2014r.; 27.11.2015 r.;15.11.2016 r.; 2017 r.; 9.11.2018 r.; 8.11.2019 r.

Prawie 50-letnim stażem pracy w przewodnictwie, w gronie członków zamojskiego Koła Przewodników, mogą się pochwalić: Ewa Strumidło (kurs 1972) i Maria Jamroż (kurs 1972 ); Danuta Książkiewicz (kurs 1972 r.); Irena Nowak (kurs 1972 r.). Ponad 40 letni staż pracy przewodnickiej ma Stefan Tyburski (kurs 1978). W 2020 r. – 40 lat w profesji przewodnika świętować będą uczestnicy kursu z 1980 r.: Bożena Kamaszyn-Gonciarz; Andrzej Bober; Joanna Budzyńska i Tomasz Kawałko.
Kilku członków Koła oprócz społecznej pracy przewodnickiej prowadzi dodatkowo, własną działalność w założonych firmach. Należą do nich: Maria Rzeźniak (Galeria”Szur”); Helena Kasprzyk „Usługi turystyczne”; Grażyna Rusin (…); Maria Puźniak („Azymut”); Robert Kowalski („ROBTUR”); Janusz Kapecki („Eltramp”). Współczesne realia rynku w branży turystycznej uruchomiły mechanizmy konkurencji wśród przewodników. Oddziały PTTK szkolą kolejne rzesze przewodników, ale nie są w stanie zapewnić wszystkim przydziału dla obsługi ruchu turystycznego. Oddziały są coraz słabiej wspierane dotacjami przez państwo i działają przy silnej konkurencji różnego rodzaju biur podróży i firm z usługą przewodnicką. Dodatkowo uwolniono zawód przewodnika (2013 r.), zezwalając tym samym na oprowadzanie wycieczek przez osoby niewykwalifikowane. Nie zawsze przekłada się to na jakość usługi turystycznej.
  • Maria Puźniak z Koła Przewodników w Zamościu, w latach 2013-2017 pełniła funkcję vive prezesa w Wojewódzkim Samorządzie Przewodnickim (Lublin), ściśle współpracując z jego ramienia z Kołem w Zamościu przy organizacji różnego rodzaju wspólnych inicjatyw turystycznych.
W związku ze zbliżającym się Jubileuszem 60.lecia Koła Przewodników zachęciliśmy kolegów o najdłuższym stażu przewodnickim do podzielenia się z nami wspomnieniami na temat swojej pracy w przewodnictwie.
EWA  STRUMIDŁO
Zachęcona uprawianiem turystyki wstąpiłam w 1970 r. do PTTK Odział w Tomaszowie Lubelskim. Jestem z urodzenia dziada, pradziada rodowitą tomaszowianką. Na jesieni, w początkach października tegoż roku, rozpoczęłam kurs dla terenowych przewodników turystycznych. Kurs trwał ponad rok, z zajęciami teoretycznymi 2-3 razy w tygodniu i praktycznymi w terenie, polegającymi na przejściach szlaków turystycznych. Po zdanych egzaminach, praktycznym, następnie 2 stycznia 1972 r. teoretycznym, otrzymałam uprawnienia przewodnika terenowego III klasy (obowiązywały klasy przewodnickie III,II,I). Oprowadzałam zgodnie z uprawnieniami tylko wycieczki terenowe. Było to uciążliwe, gdyż nie miałam uprawnień przewodnika miejskiego na Zamość, który jako Miasto Zamość miał wyłączność przewodnicką. Poszerzyłam uprawnienia na miasto Zamość, zdając egzamin w 1978 r., co umożliwiło mi oprowadzanie wycieczek terenowych łączonych z Zamościem.
Intensywne doszkalanie przewodnickie, zainteresowanie działalnością turystyczną w różnych formach poszerzyło moją wiedzę. Podniosłam kwalifikacje przewodnickie zdając egzamin przed Komisją Lubelską 21.04.1988 r. i otrzymałam uprawnienia II klasy przewodnika terenowego i miejskiego. Uczestniczyłam w różnych kursach i szkoleniach zdobywając związane z tym tematyczne uprawnienia. Organizowałam kursy przewodnickie. Prowadziłam tematyczne zajęcia na kursach w Zamościu, Tomaszowie i Zwierzyńcu. Byłam członkiem, następnie przewodniczącą Wojewódzkiej Komisji Egzaminacyjnej w Zamościu. Przez cztery lata byłam zastępcą prezesa Koła Zamojskich Przewodników, prezesem był wówczas Tadeusz Konrad Sokołowski. Przez cztery lata, wtedy kadencje trwały tyle, prowadziłam pracę Koła Przewodników jako prezes.
Przed 1980 r. doprowadziłam do załatwienia kolejnej, aktualnie obowiązującej, odznaki zamojskich przewodników (popularnej „blachy”), którą zaprojektował zamojski plastyk Stanisław Pasieczny. Nasza odznaka ma dużo treści: miasto, herb, ratusz, teren Roztocza; cerkwie, kościoły, lasy. Jest najbogatsza tematycznie i kolorystycznie, najładniejsza, biorąc pod uwagę odznaki polskich kół przewodnickich. Przewodnicy złożyli ją na Jasnej Górze, gdzie pielgrzymują od lat. Prowadziłam (zgodnie z uprawnieniami) kontrolę pracy przewodników na terenie województwa zamojskiego.
Przez lata oprowadzania wycieczek przeżyłam różne zdarzenia i sytuacje. Przyjemne i śmieszne, kłopotliwe i trudne, np. dotyczące zdrowia uczestnika wycieczki (atak serca, astmy, padaczki, skręcenia nogi, skaleczenia (teren las – bez telefonu komórkowego, bo jeszcze ich nie było); awaria w czasie przejazdu i wykolejenie się autokaru łącznie z grupą. Oprowadzałam znane i popularne w Polsce osoby; różnych turystów, grupy małe (nawet dwuosobową, którą zgubiłam) i duże, które upilnowałam. Były to grupy turystów polskich i zagranicznych, oficjalne delegacje nie tylko krajowe, różne koła przewodnickie i petetekowcy. Oprowadzałam grupy wymagające: niewidomych, nie mówiących i nie słyszących, niepełnosprawnych psychicznie i fizycznie. Miałam także wycieczkę młodzieży męskiej z poprawczaka, łącznie z ich uzbrojonymi opiekunami – po Roztoczu. Och!!!
Zawsze traktowałam turystów zgodnie z zasadami metodyki, przyjaźnie, wyrozumiale, wiedząc i stosując zasadę, że przewodnik jest dla turystów, a nie odwrotnie. Otrzymałam wiele szczerych podziękowań, oprócz ustnych również i pisemne, kartki, widokówki z Polski z pozdrowieniami i wspomnieniami z wycieczek. Przekazywanie metodyczne wiedzy przewodnickiej – to moja pasja. Ubolewam nad „byle jaką” pracą dzisiejszych wielu „przewodników”, którzy nie stosują się do ślubowania przewodnickiego (a może nawet nie ślubowali), nie mają ambicji ani honoru. STEWA (Ewa Strumidło). 17.o7.2010 r.

______________________________________

Ewa Strumidło jest członkiem PTTK od 1970 r. Zarząd Główny PTTK w 1973 r., w dniu 19 maja odznaczył Ją „Odznaką 100-lecia Zorganizowanej Turystyki w Polsce”. Decyzją Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Zamościu 15.10.1977 r. Ewa Strumidło otrzymała odznakę „Miłośnik Roztocza”. Srebrną Odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami” przyznał jej 16.05.1984 r. Minister Kultury i Sztuki PRL. Główny Komitet Turystyki w Warszawie uhonorował Ją w dniu 14.10.1984r. Brązową Odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki”. Srebrną Odznakę „Zasłużony Działacz Turystyki” otrzymała 24.05.1990 r. od Komitetu ds. Młodzieży i Kultury Fizycznej w Warszawie. Zarząd Główny PTTK przyznał Kol. Strumidło Srebrną Odznakę „Zasłużony w Pracy PTTK Wśród Młodzieży” (8.09.1998 r.). W swoim dorobku ma również odznakę „25 lat w PTTK”, która przyznał jej 8.10.1996 r. Zarząd Oddziału PTTK w Zamościu. Złote Odznaczenie „Zasłużony w Pracy PTTK Wśród Młodzieży” otrzymała 2.10.2001 r. od Zarządu Głównego PTTK. Uhonorowano Ją także Srebrną (18.11.1980 r.) i Złotą (13.11.1985 r.) Honorową Odznaką PTTK, przyznawaną przez ZG PTTK. Z okazji XXX lecia RPN otrzymała 17.04.2004 r. odznakę okolicznościową od Roztoczańskiego Parku Narodowego. Kolejną odznakę Honorową od ZG PTTK otrzymała Ewa Strumidło 6.04.2006 – „Zasłużony Przewodnik PTTK”. Pracę przewodnicką naszej koleżanki doceniali także wojewodowie: zamojski (5.10.1987 r.) i lubelski (29.06.2011 r.) przyznając Ewie Strumidło Odznaki za Zasługi dla Województwa Zamojskiego i Honorową Odznakę „Zasłużony dla Województwa Lubelskiego”.
 _________________________________________________________________________________________________________________________________________
Na krajowej Liście ZG PTTK wśród zasłużonych przewodników, którzy zostali uhonorowani odznaką „Zasłużony Przewodnik PTTK” znajdują się nazwiska siedmiu (do 2020 r.) przewodników z Zamościa: Stefan Tyburski; (+)Ryszard Łapa; Edward Słoniewski; Bożena Kamaszyn-Gonciarz; Ewa Strumidło; Edward Lipka; Danuta Ksiażkiewicz.

________________________________________________________________________

MARIA  JAMROŻ
Maria Jamroż (z.d. Kwaśniak) wstąpiła do PTTK  w Zamościu w 1971 r. W tym samym roku ukończyła kurs dla kandydatów na przewodników, zdała egzamin i otrzymała uprawnienia przewodnickie. Na legitymacji widnieje jeszcze podpis ówczesnego Prezesa Zarządu Oddziału PTTK w Zamościu, Władysławy Podobińskiej. Były to pierwsze legitymacje tzw. „niebieskie” zamojskich przewodników. Już w następnym roku, w terminie od 21.11. do 15.12.1973 r. zaliczyła kolejne szkolenie, Kurs Organizatora Turystycznego. Uprawnienia nadawał Zarząd Okręgu PTTK w Lublinie. W tym czasie w Zamościu działało Koło Organizatorów Turystyki, do którego należały zamojskie zakłady pracy. Zrzeszeni w nim pracownicy działali jako organizatorzy imprez przyzakładowych. W 2000 r. Maria Jamroż uzyskała od Wojewody Lubelskiego uprawnienia Pilota Wycieczek.
Maria Jamroż wielokrotnie reprezentowała zamojskich przewodników w konkursach krasomówczych, które odbywały się w Golubiu Dobrzyniu i Pszczynie. Były to następujące konkursy:
1. XXXII Międzynarodowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK i Młodzieży Szkolnej – 13-23.XI.2003 r. – Zamek w Golubiu-Dobrzyniu
2. XXXIV Międzynarodowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK i Młodzieży Szkolnej – 9-20. XI.2005 r. – Zamek w Golubiu-Dobrzyniu
3. XXXV Międzynarodowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK i Młodzieży Szkolnej – 17-19.XI.2006 r. – Zamek w Golubiu-Dobrzyniu. W konkursie Maria Jamroż zajęła V miejsce, a nagrodę rzeczową przekazała na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
4. XXXVI Międzynarodowy Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK i Młodzieży Szkolnej – 23-25.XI.2007 r. – Zamek Golubski
5. XXXIX Konkurs Krasomówczy Przewodników PTTK i Młodzieży Szkolnej – 26-28.XI.2010 r. – Zamek w Golubiu-Dobrzynie
6. XL Konkurs Krasomówczy Przewodników – 26-27.XI.2011 r. – Zamek w Golubiu-Dobrzyniu
7. IV  Ogólnopolski Konkurs Krasomówczy Przewodników w Pszczynie – 26.III.2017 r.

_____________________________________________________________________________________________________

DANUTA  KSIĄŻKIEWICZ

_____________________________________________________________________________________________________

7. Szkolenia.

W latach 2010-2020 Koło Przewodników zorganizowało dla kadry przewodnickiej łącznie 175 szkoleń tematycznych z zakresu historii Polski, Zamościa i miast regionu; historii sztuki; etnografii; geografii; architektury; historii osób i rodów związanych z miastem i Zamojszczyzną; ochrony zabytków, ochrony przyrody i obiektów sakralnych; historii osadnictwa; malarstwa; wielokulturowości; archiwalnej fotografii; historii map; roli kobiet w odzyskaniu niepodległości; historii barw narodowych; obecności świętych i błogosławionych na naszych terenach; rocznic historycznych, enoturystyki itp. Dla zainteresowanych, szczegółowy zakres tematyki szkoleń w rozbiciu na poszczególne lata, tematy i wykładowców, udostępniony jest poniżej. Dodatkowo przewodnicy mogli od 2014 r. poszerzać swoją wiedzę w oparciu o artykuły, opracowania i materiały szkoleniowe przekazywane przez wykładowców, które zamieszczano sukcesywnie na stronie Koła Przewodników. Zestawienie szkoleń wymienia wszystkich wykładowców, którzy bezinteresownie przygotowywali szkolenia dla przewodników. W tym szacownym gronie przodowali od zawsze pracownicy Muzeum Zamojskiego, z którymi ścisła współpraca sięga początków powstania przewodnictwa w Zamościu.
W omawianym okresie, na wniosek Koła Przewodników,  nastąpił przełomowy etap wykorzystania kadry szkoleniowej (z pośród instruktorów Koła Przewodników) w czasie organizacji kursów kandydatów na przewodników. Wcześniej nie byli oni angażowani jako wykładowcy do tej pracy, pomimo uzyskanych kwalifikacji (5 instruktorów). W roku 2016 i 2018 prowadził zajęcia na kursie kandydatów na przewodników – instruktor  d/s szkoleń – Robert Kowalski. Po starym mieście kandydatów na przewodników oprowadzała Helena Kasprzyk.
Rok 2010 – 13 szkoleń
29.01.- Miasta i miasteczka dr J. Góraka, a projekt miasteczka w Muzeum Wsi Lubelskiej – dr Mieczysław Kseniak
11.02. – Generał Maurycy Hauke – Stefan Tyburski
25.03. – Wojna polsko-bolszewicka. Bitwa pod Komarowem – Robert Kowalski
10.04. – Fortyfikacje Zamościa na przestrzeni wieków – dr Jacek Feduszka
10.04. – Szkolenie na trasie poddanych renowacji fortyfikacji – Zbigniew Stankiewicz
10.05. – ARS Armeniaca – Sztuka ormiańska ze zbiorów polskich i ukraińskich – dr Piotr Kondraciuk
13.05. – Rekonstrukcja wyglądu Katedry w formach sprzed przekształceń dokonanych w l. 1824-26. – Andrzej Cygnarowski
20.09. – Leopold Skulski – premier z Zamościa – Łukasz Kot
7.10. – Mierowie, panowie na Komarowie i Wożuczynie – Robert Kowalski
21.10. – Zamojskie podwórka cz. II – Maria Rzeźniak
4.11. – Marsz Budionnego na Zamość 1920 – Robert Kowalski
14.11. – Park Miejski – Zofia Monastyrska
16.12. – Podziemia Ratusza.

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2011 – 16 szkoleń
5.01. –  Zabytki techniki codziennego użytku – dr Piotr Kondraciuk
27.01. – Zwyczaje, obyczaje, życie codzienne i kultura materialna ziemiaństwa w pałacu i na dworze w XVIII i XIX w. – Ewa Mielnicka
9.02. – Święty Tomasz Apostoł patron Zamościa i Zamoyskich – Marek Kapłon
24.02. – Historia zamojskiego kina – CKF w Zamościu – Andrzej Bubeła
10.03. – Służby porządkowe w dawnym Zamościu – Zbigniew Stankiewicz
24.03. – Przyroda i krajobrazy Roztocza – pokaz multimedialny Janusza Kapeckiego
7. 04. –  Ruś znana i nieznana – Andrzej Urbański
28.04. – Synagoga zamojska na tle historii społeczności żydowskiej miasta. Rola synagogi w judaizmie. – Krzysztof Banach
5.05. – Wyłuszczarnia nasion w Zwierzyńcu- Franciszek Cieplak
18.10. – Święta w tradycji żydowskiej – mgr Robert Kuwałek
27.10. – Zamość w powstaniu listopadowym – dr Jacek Feduszka
3.11. – Renesans Lubelski – dr Piotr Kondraciuk
9.11. – Żydowski półświatek przestępczy w międzywojennym Zamościu – Adam Kopciowski
17.11. – Izba Regionalna w Wysokiem – KGW Wysokie
24.11. – Rewaloryzacja krajobrazu warownego twierdzy Zamość – mgr J. Radzik
6.12. – Ludowy strój regionalny – mgr E. Piskorz- Branekowa

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2012 – 20 szkoleń
19.01. – Reformaci w Zamościu – Maria Rzeźniak
24.01. – Spotkanie z Adamem i Marcinem Zamoyskim
26.01. – XIX wieczny Zamość więzieniem – dr Jacek Feduszka
9.02. – Wymieranie rodzin pszczelich. Zagrożenia dla ziemi. – Franciszek Cieplak
16.02. – Florian Szary. Prawda, czy mit? – Stefan Tyburski
23.02. – Powrót piwowarstwa do Zamościa – wykład w Browarze przy ul. Sienkiewicza
1.03. – Klaryski w Zamościu. Kościół i klasztor. – Maria Rzeźniak
8.03. – Strój hrubieszowski i tomaszowski – dr Piotr Kondraciuk
16.04. – Roztoczańskie Centrum Naukowo Edukacyjne  w Zwierzyńcu – OEM RPN i Stacja Bazowa Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego na Białym Słupie – Tadeusz Grabowski
24.04. – Katedra po rewaloryzacji – spotkanie z proboszczem ks. Adamem Firoszem
26.04. – ZOO wczoraj i dziś – Bożena Kamaszyn Gonciarz
12.07. – Fortyfikacje Zamościa – dr Jacek Feduszka
20.07. – Rajd Koleżeński – Długi Kąt
4.10 – Zwierzyńczyk w Zwierzyńcu – F. Cieplak i Z. Kotuła
27.10. – Olejarnia w Ruszowie – Tomasz Kostrubiec
27.10 – Krasnobród stolicą Nording Walking – Ronald Wyrostkiewicz
10.11. – Zamość miasto-twierdza na tle europejskiej Architectury Militaris. Zwiedzanie Bastionu I – dr Jacek Feduszka
29.11. – Wspomnienie o Janie Tomaszu Zamoyskim – XVI ordynacie – M. Puźniak, Z. Kotuła. A. Urbański
8.12. – Teologiczne znaczenie ikony – ks. Dariusz Wasiluk
8.12. – Zwiedzanie wystawy  „Czerwień gród między Wschodem a Zachodem” – Eugeniusz Hanejko – Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lubelskim

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2013 – 14 szkoleń
14.02. – Geneza oraz przygotowania do akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie przez III Rzeszę Niemiecką – Maria Rzeźniak
14.03. – Kult św. Jana Nepomucena na terenie Ordynacji Zamojskiej – Agnieszka Szykuła- Żygawska
21.03. – Kiccy na Zamojszczyźnie – Robert Kowalski
25.03. – Powstanie Styczniowe 1863-1864 – Muzeum Zamojskie
7.04. – Rejtan Matejki według G. Fischofa – dr Piotr Kondraciuk
11.04. – Stemple i monety w zbiorach Muzeum Zamojskiego – Jacek Feduszka
21.04. – Wyjazd szkoleniowy – M. Puźniak
25.04. – Koleje wąskotorowe na zamojszczyźnie – Hubert Chwedyk
27.07. – Wyjazd Szkoleniowy Białka – Stanisław Rycyk
19.10. – Wyjazd szkoleniowy – Krupe – Włodawa- Romanów – Maria Puźniak
21.11. – 600 lat Unii Horodelskiej. Jakub Uchański prymas i interrex. – Robert Kowalski
23.11. – Wyjazd szkoleniowy Śladami Unii Horodelskiej – Robert Kowalski
27.11. – Wielokulturowość Zamościa w XVII w. – Ł. Hasior
12.12. – Łowiectwo za i przeciw – Wojciech Adamczyk i Jarosław Kuchta
W maju 2013 r. duża grupa przewodników z Koła wzięła udział w szkoleniu zatytułowanym „Historia i kultura zamojskiej społeczności żydowskiej”. Były to warsztaty przeznaczone dla nauczycieli, edukatorów i przewodników. Organizatorem była Fundacja „Nomen Omen” z Zamościa. Wykładowcami byli: Joanna Krauze, Krzysztof Banach, Robert Kuwałek…………Wykłady odbywały się m.in. w Ratuszu zamojskim, Centrum „Synagoga” i w terenie.  Szkolenie zakończył egzamin, który przewodnicy zdawali oprowadzając grupę turystów po trasie wytyczonej we własnym zakresie i w przygotowanym programie. Otrzymali zaświadczenia ikończenia szkolenia z datą 15.09.2013 r. Z naszego Koła kurs ten zaliczyli: Franciszek Cieplak; Elżbieta Kuc; Barbara Bieganowska; Tomasz Kawałko; Andrzej Bober; Maria Puźniak; Ewa Lisiecka.

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2014
9.01. – Jak się studiowało w XVI w. na przykładzie padewskich studiów Jana |Zamoyskiego – Ewelina Polańska
16.01. – Żony modne, czyli o ordynatowych Zamoyskich i ich strojach – Dominika Lipska
23.01. – Życie codzienne i święta w judaizmie – Elżbieta Kuc
13.02. – Broń i barwa w XVII i XVIII wieku – Michał Soroka
16.02. – Skałki krzemienne i plomby towarowe odkryte podczas badań archeologicznych w Zamościu – Klaudia Badzińska
27.02. – Zofia Czartoryska w Zamościu – Maria Puźniak
17.03. – Wokół Twierdzy Zamojskiej – Helena Kasprzyk; Robert Kowalski
17 na 18.05. – Podziemia Zamościa, historia i ich tajemnice. PGE Obrót S.A. rozświetla Noc Muzeów.
18.05. – Dni otwarte Ekomuzeum Roztoczańskiego. Olejarnia Świateczna. – Tomasz Kostrubiec
2.10.  – Muzeum Etnograficzne. Skansen- wiatrak, kuźnia, Restauracja „Klemens” jako budynek zabytkowy – Jolanta i Mirosław Nogalscy
11.11. – Rewaloryzacja zespołu pałacowo-parkowego dla potrzeb hortiterapii mieszkanek DPS w Ruskich Piaskach – Alina Anasiewicz
20.11. – Elementy biografii Z. Klukowskiego w 55 rocznicę śmierci- prezentacja i wykład Dariusz Górny
…11. Relikwie świętych w Katedrze zamojskiej – szkolenie w Kościele p.w. św. Katarzyny
…11. Józef Piłsudski w Zamościu – Mirosław Bańkowski
…11. – Zalew w Nieliszu. –
…- 100 rocznica wybuchu I wojny światowej – Robert Kowalski
…. Zbiory i pracownie Archiwum Państwowego w Zamościu – Andrzej Kędziora
…. Testamenty Jana, Tomasza i Jana „Sobiepana” Zamoyskich – Maria Puźniak

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2015 – 15 szkoleń
W 2015 r. odbyła się seria szkoleń, których tematem wiodącym była historia osadnictwa: wołoskiego, tatarskiego, żydowskiego, olęderskiego, ormiańskiego, prawosławnego i niemieckiego na terenach Lubelszczyzny i Ordynacji Zamojskiej. Referaty i prezentacje opracowywali przewodnicy z naszego Koła, ci którzy brali udział w kilkumiesięcznym szkoleniu „Wielokulturowość Lubelszczyzny wczoraj i dziś” realizowanym przez Lubelskie Stowarzyszenie Pilotów i Przewodników Turystycznych „Pogranicze”.
styczeń          Osadnictwo wołoskie – Rober Kowalski
29 styczeń     Osadnictwo żydowskie na Lubelszczyźnie: kol. Elżbieta Kuc, Maria Puźniak
5 luty                Osadnictwo żydowskie na Lubelszczyźnie: kol. Elżbieta Kuc, Maria Puźniak
12 luty              Osadnictwo tatarskie: kol. Helena Kasprzyk, Andrzej Bober
19 luty             Osadnictwo olęderskie, imigracja zarobkowa z Europy Zachodniej; kol. Maria Puźniak
26 luty             Osadnictwo ludności prawosławnej, unici; kol. Grażyna Rusin
5 marzec        Osadnictwo ludności ormiańskiej: kol. Ewa Mielnicka, Zofia Monastyrska
12 marzec      Osadnictwo niemieckie: Ewa Lisiecka
29.04. – Ogród Zoologiczny
21.06. – VII Spotkania Akademickie w Bukowinie – Muzeum Zamojskie
25.08.2015 r. – Makiety Zamościa cz. I – Jacek Feduszka
30.08.2015 – Makiety Zamościa cz. II – Andrzej Urbański i dr Jacek Feduszka
26.09. – Wyjazd terenowy – Figura Lasowego – Maria Puźniak
21.10. – Geneza Królestwa Polskiego (1815-1830) – dr Jacek Feduszka
22.10. – Rewolucja społeczna, czy dzika przebudowa? Przekształcenia własnościowe w latach 1944-1956 i ich społeczne skutki 0 dr Tomasz Osiński
23.10. – Życie codzienne epoki Królestwa Polskiego. Gospodarka. Przemysł. Pieniądze. – dr Jacek Feduszka
24. 10. – Madonny w górskich sanktuariach – ks. Błażej Górski
28.10. – Zamość miasto-twierdza w epoce Królestwa Polskiego – dr Jacek Feduszka
30.10. – Powstanie listopadowe 1830-31. Koniec epoki konstytucyjnej w Królestwie Polskim – dr Jacek Feduszka
 7.11. – Maurycy Zamoyski XV ordynat (1871-1939), dyplomata, fundator, mecenas – dr Jacek Feduszka; Maria Rzeźniak, Maria Puźniak
12.11. – Zamość w Królestwie Polskim 1815-1830 – dr Jacek Feduszka
26.11. – Księgozbiór Klemensowski w zbiorach Książnicy zamojskiej – Danuta Kawałko
3.12. – Egzotyczna Europa. Józef Brandt w 100 lecie śmierci. – dr Piotr Kondraciuk; Maria Puźniak
6.12. Tradycje i zwyczaje przedświąteczne i świąteczne – ZOiT
17.12. – W 300 lecie Konfederacji Tarnogrodzkiej – dr Jacek Feduszka
–  szkolenie w Muzeum Zamojskim – Nowa odsłona pomieszczeń muzealnych – Ormianie w Zamościu – dr. Piotr Kondraciuk

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2016 – 23 szkolenia
4.02. – Jan Zamoyski – Mirosław Bańkowski
29.02. – Starodruki Drukarni Zamojskiej – Maria Rzeźniak
10.03. – Wizyty dostojników i królów w Zamościu – dr Jacek Feduszka
31.03. – Pani Roztocza – MB Krasnobrodzka – Agnieszka Szykuła-Żygawska
7.04. – Wokół dworu i pałacu w Łabuńkach 1771-1944 – Agnieszka Szykuła-Żygawska
9.04. – Wyjazd szkoleniowy – Gotania – Robert Kowalski
19.06. – Zwiedzamy Gminę Łabunie – Maria  Puźniak,
6.10. – Synagoga w Zamościu – Centrum „Synagoga”
11.10. – Zamość renesansowe miasto idealne, retrospekcja i perspektywy rozwoju działań konserwatorskich – Muzeum Broni i Oręża „Arsenał”
20.10. – Rosz Ha-Szna, Jom Kipur, Sukot – Centrum „Synagoga”
23.10 – Zbiory monet, medali i banknotów w zbiorach Muzeum Zamojskiego – dr Jacek Feduszka
27.10. – Życie codzienne kupców i rzemieślników zamojskich w XVII-XVIII wieku w Zamościu – dr Jacek Feduszka
30.10. – Bony zamojskie z 1944 r. – dr Jacek Feduszka
5.11. – Szlakiem konfederacji Tarnogrodzkiej 1715-1717- Robert Kowalski; dr Jacek Feduszka
10.11. – Od narodzin do Bar Micwy – cykl życia żydowskiego dziecka – Centrum „Synagoga”
19.11. – Wyjazd terenowy do Sandomierza – Maria Puźniak, Kacper Polański
20.11. – „Rejtan według Matejki G. Fischofa – Wiedeń 1896” – dr Piotr Kondraciuk; Maria Rzeźniak
24.11. – Z dziejów wojennych Twierdzy zamojskiej 1648-1831 – dr Jacek Feduszka
24.11. – Tradycyjne stroje i zdobienia z okolic Biłgoraja i Tarnogrodu. Tradycyjny haft ludowy w stroju zamojskim – Elżbieta Piskorz- Branecova
27.11. Wielokulturowość Zamościa w XVII w. – Ł. Hasior
1.12. – Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Szczebrzeszynie – Janusz Kapecki W szkoleniu uczestniczyli także słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
11.12. – Zamość w starej fotografii – Henryk Szkutnik
18.12. – Wieś w obiektywie Feliksa Fukowskiego – Henryk Szkutnik
 _____________________________________________________________________________________________________
Rok 2017 – 18 szkoleń
23.02. – Śladami św. Brata Alberta i bł. Siostry Bernardyny – Zbigniew Pietrynko
26.02. – Prezentacja VIII tomu austriackiej Mapy von Miega z lat 1773-1783.- prof. dr hab. Andrzej Janeczek
9.03. – Ekspozycje Muzeum Zamojskiego – nowości i ekspozycja archeologiczna – Jerzy Kuśnierz; Andrzej Urbański ; Maria Rzeźniak
16.03. – Monitoring środowiska. RCNE – Biały Słup. Stacja Bazowa ZMPŚP Roztocze. – Zbyszek Maciejewski
26.03. – Bursztyn złoto Bałtyku – dr Piotr Kondraciuk
29.03. – Akademia Zamojska w przeddzień rewitalizacji – dyrektor Zygmunt Kamiński; Agnieszka Linek; Krzysztof Chałon
30.03. – Zamojskie bramy miejskie, poterny, mosty i zapadnie. – Zbyszek Stankiewicz
15.05. – Gmach Akademii Zamojskiej – Zygmunt Kamiński
21.05. – Uroczystości odpustowe św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu
10.08. – Poeta i notariusz. Bolesław Leśmian. – Galeria Koniecznego – koledzy Bartnik i Hasior.
28.09. – Czerwień – Gród między wschodem a zachodem. Skarby Grodów Czerwieńskich – Jerzy Kuśnierz; Andrzej Urbański
12.10. – Promocja książki Zygmunta Klukowskiego – „Zamojszczyzna” – Muzeum Zamojskie
7.11. – Ta co nie zginęła…o odrodzeniu Niepodległej Polski – dr Jacek Feduszka
9.11. – Piechota polska w XVI-XIX wieku – Mirosław Bańkowski
16.11. – Cmentarz jako zjawisko kulturowe – Maria Fornal
23.11. – 200 lecie śmierci Tadeusza Kościuszki – Tadeusz Kościuszko w Zamościu – dr Jacek Feduszka
3.12. – Wyjazd szkoleniowy Tarnobrzeg – Dzików – Stalowa Wola
7.12. – Sprzedaż Zamościa przez Stanisława Kostkę Zamoyskiego – dr Jacek Feduszka

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2018 – 16 szkoleń
28.01. – Marzenie Leśmiana – Sławomir Bartnik
1.02. – Rok 1920 w Zamościu – dr Jacek Feduszka
15.02. – Drewniana zabudowa miasteczek Zamojszczyzny cz.I – Maria Fornal
25.02. – Lwów w grafice – dr. Piotr Kondraciuk
1.03. – Mykwa – Elżbieta Kuc
22.03. – Drewniana zabudowa miasteczek Zamojszczyzny cz. II – Maria Fornal
4.04. – Spotkanie z ks. proboszczem Katedry ks. Robertem Strusem
9.04. – Wyjazd szkoleniowy Doliną Siniochy – R. Kowalski;
15.04. Wyjazd szkoleniowy – Narol – Huta Złomy- Huta Stara – Dębiny – M. Puźniak; R. Kowalski; K. Malec
27.09. – Ogród Zoologiczny w Zamościu – Bożena Kamaszyn-Gonciarz
..10. – Konferencja w Kozłówce – dr Jacek Feduszka    Lubartów – Barbara Waśkowska
8.11. – Wyjazd szkoleniowy do Lublina – Łukasz Fiuta
22.11. – Historia barw narodowych – płk. Marek Kwiecień
25.11. – Kształt obchodów rocznicowych Odzyskania Niepodległości w Okresie II Rzeczpospolitej na przykładzie Zamościa i innych miast regionu – dr Jacek Feduszka
6.12. – Emancypantki i patriotki – wizerunek walczących Polek w XIX i XX wieku – Kinga Kołodziejczuk; Mirosław Bańkowski
20.12. – POW w Zamościu. – dr Jacek Feduszka

_____________________________________________________________________________________________________

Rok 2019 – 11 szkoleń
10.01. – Kształt obchodów rocznicowych odzyskania niepodległości w okresie II RP na przykładzie Zamościa i innych miast regionu – dr Jacek Feduszka
22.03. – Kobiety w sztuce – sztuka kobiet – Muzeum Zamojskie
23.03. – Wyjazd szkoleniowy – Krasnystaw – Robert Kowalski; Maria Puźniak
23.04. – Zasady udostępniania krypt katedralnych – ks. Robert Strus
24.03. – Wyjazd szkoleniowy – Zwierzyniec – Z. Kotuła
7. 11. – Zamość 1939 – Mirosław Bańkowski
16.11. – Charakterystyka działań gospodarczych w Ordynacji Zamojskiej w XVII-XVIII w. – dr Jacek Feduszka
20.11. – Złączyć się z narodem – prapremiera filmu o Polakach w Kazachstanie – Muzeum Zamojskie
30.11. – Muzeum Armii Krajowej w Bondyrzu – Edmund Sitek
14.12. – Ordynacja Zamojska w XIX i XX wieku – dr Jacek Feduszka
19.12. – Odbudowa kościoła Franciszkanów. Stan obecny prac budowlanych. – o. Andrzej Zalewski

_____________________________________________________________________________________________________

8. Wyjazdy szkoleniowe – terenowe.

W omawianym okresie zorganizowano wiele wyjazdów terenowych, których zasadniczym celem było szkolenie przewodników i pilotów zrzeszonych w Kole. Organizatorami tych wyjazdów byli: Maria Puźniak; Witold Kliza; Robert Kowalski; Zbigniew Pietrynko; Franciszek Cieplak; Maria Rzeźniak, Stanisław Rycyk. Przewodnicy odwiedzili w czasie tych wyjazdów: Chełm, Zwierzyniec, Długi Kąt; Tereszpol-Kukiełki; Górecko Stare; Bychawę, Tarnogród; Biłgoraj; Sandomierz, Krasnystaw; Klemensów; Bondyrz; Lublin; Kozłówkę; Lubartów; Narol; Starą i Nową Hutę; Dębiny; Hutę Złomy; Tarnobrzeg; Dzików; Stalową Wolę; Czerwień; Gródek,; Hrubieszów; Bukowinę; Łabunie; Nielisz; Horodło; Tomaszów Lubelski; Krasnobród, Wysokie; Masłomęcz, Czernięcin, Radecznicę, Gorajec i wiele innych miejscowości, których nie sposób tu wszystkich wymienić.
1. 2.04.2014 r. –  Długi Kąt – Figura Lasowego.
2. 21-22.05.2014 r. – Uroczystości odpustowe św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu.
3. 25-26.05. 2014 r. – XV Ogólnopolski Festyn w Krainie Pierogów – Bychawa – Stanisław Rycyk
4. 31.05.2014 r. – Spotkanie integracyjne Kół Przewodnickich – Wojewódzki Samorząd Przewodników Turystycznych PTTK
5. 19-20.07.2014 r. – Krasnobród-Szur-Krasnobród – I dzień; Zwiedzanie Zamościa II dzień.
6. 30.07.2014 r. – Wypad rozpoznawczy Zwierzyniec – Tereszpol Kukiełki (zrzutowisko „Hipopotam”) – Górecko Stare – Florianka – Izba Leśna  (Tablica St. Szklarza) – rzeźby Land Art/2014 – Górecko Stare – Franciszek Cieplak
7. Konfederacja Tarnogrodzka. Szlakiem Konfederacji Tarnogrodzkiej 1715-1717. – dr Jacek Feduszka, Robert Kowalski
8. Enoturystyka w Sandomierzu – Święto Młodego Wina – 19.11. 2016 r. – organizator Maria Puźniak
9. 23.03.2017 r. – Wyjazd szkoleniowy do Chełma – Maria Puźniak i Witold Kliza
10. 8.04.2017. – Roztocze Wschodnie „Śladami św. Brata Alberta”. – Zbigniew Pietrynko
11. 26.11.2017 r. – 100 rocznica urodzin Stanisława Basaja ps. „Ryś” – Polany.
12. 24.22.2018 r. Otwarcie szlaku „Pamiętajmy” Krynice – Polany.
12. VII Spotkania Akademickie – Bukowina
13. Zamek w Janowcu n/Wisłą – Muzeum Nadwiślańskie
14. Wyjazd szkoleniowy „Wzdłuż Poru” – Robert Kowalski
15. 14-16.03.2019 r. – Szkolenie w Kazimierzu Dolnym

_____________________________________________________________________________________________________

9. Konferencje, Sesje, Kongresy i Seminaria

W przeciągu ostatnich dziesięciu lat przewodnicy zrzeszeni w Kole Przewodników byli organizatorami, współorganizatorami i uczestnikami licznych konferencji, seminariów, kongresów, konferencji  i sesji naukowych (1), popularnonaukowych (3) i krajoznawczych (3). Uczestniczyli również w pięciu konferencjach, dwóch seminariach i kongresie ogólnokrajowym.
  1. Sesja Krajoznawcza „Zamojszczyzna w Trylogii Henryka Sienkiewicza” – wyjazd terenowy Zamość-Stary Zamość (Szlak Kmicicowy, kościół, muzeum parafialne)- Skierbieszów- Grabowiec (Izba regionalna, kościół, tablica czachórskich, cmentarz – grobowiec Czachórskich)- Grabowczyk (wizyty Henryka Sienkiewicza u Stanisława czachórskiego)- Dańczypol (wąwóz Horpyny)- Miączyn- Zawalów – Koniuchy – Tyszowce (świece, jurydyka) – Zamość.
2. 4-6.07.2014 r. – Sesja Krajoznawcza dotycząca osoby pierwszego przewodnika po Zamościu – Michała Pieszki. Wykład – „Michał Pieszko, inicjator prac konserwatorskich zabytków Zamościa” – Maria Rzeźniak. Wyjazd terenowy.
3. Sesja Krajoznawcza – 85 lecie PTTK – 28.08.2015 r.
4. Sesja naukowa poświęcona historii bibliotek Jana Zamoyskiego, Ordynacji Zamojskiej oraz współistniejącego z nią Księgozbioru Klemensowskiego rodziny Zamoyskich – Książnica Zamojska – 16.10.2015 r.
5. Sesja popularnonaukowa „Jubileusz 250 lecia kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Hucie Krzeszowskiej” – 2016. r.
6. Sesja „Synod Zamojski” – organizatorzy Muzeum Zamojskie, Wojewódzki Samorząd Przewodników Turystycznych PTTK Województwa Lubelskiego i Koło Przewodników w Zamościu  – 11-12 kwietnia 2015 r. – udział wzięło ponad 200 uczestników z Lublina, Chełma i Puław. Referaty: Synod Zamojski – dr Piotr Kondraciuk; Bazylianie w Zamościu – Maria Rzeźniak; prezentacja Cerkwie greckokatolickie – Ewa Lisiecka; trasa turystyczna „Od Moszczanicy do Gorajca” – prowadzenie Maria Puźniak.
7. Konferencja „Miasta prywatne” – Sala Consulatus – Ratusz Zamojski – 23-24 kwietnia. 2015 r.
8. Seminarium turystyczno-krajoznawcze „Źródło natchnień. Pierwsze Pustelnie Brata Alberta na Roztoczu”. – 7-8.04. 2017 r.
9. Seminarium „Grody Czerwieńskie-złote jabłko polskiej archeologii” – Muzeum Zamojskie 28.09. 2017 r.
10. Konferencja poświęcona jubileuszowi 10-lecia Społecznego Komitetu Odnowy Cmentarza Parafialnego w Zamościu. – 7.10.2017 r.
11. Krajowa Konferencja Przewodników Turystycznych. Chęciny – 2017. Udział wzięli – Robert Kowalski i Maria Puźniak.
12. Wojewódzka Konferencja Przewodników Turystycznych PTTK województwa lubelskiego. Lublin 25.02.2018 r. Delegatem Koła Przewodników w Zamościu była Maria Puźniak.
13. Kongres w Częstochowie – Kobiety Polskiej Niepodległości – Od św. Królowej Jadwigi do Anny Walentynowicz. – 10.06.2018 r. -Prezes Koła Przewodników w Zamościu Maria Rzeźniak uczestniczyła w Kongresie z wykładem o Róży Zamoyskiej Patronce naszego Koła Przewodników.
14. Konferencja „Historia pisana życiorysami ziemiaństwa w walce o Niepodległą” – Wykład dr Jacka Feduszki „XV ordynat Maurycy Zamoyski -W konferencji uczestniczyła rodzina Zamoyskich z linii zamojskiej i kozłowieckiej oraz przewodnicy i sympatycy Koła Przewodników w Zamościu.
15. Sesja popularnonaukowa – „Meandry modernizmu” – Zielona Góra/2019

_____________________________________________________________________________________________________

10. Praca społeczna przewodników z Koła.

Przewodnicy z Koła od lat oprowadzają społecznie w czasie Międzynarodowego Dnia Przewodnika Turystycznego, Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Eurofolk”; Nocy Muzeów, Majówek Zamojskich itp. zdarzeń kulturalnych w mieście i regionie. W 2011 r. przewodnicząca Koła Przewodników, Maria Puźniak reprezentowała przewodników przy pracach Społecznego Komitetu Upamiętnienia Leopolda Skulskiego.
W latach 2010-2012 przewodnicy z Koła Przewodników podejmowali się merytorycznej oprawy i społecznej opieki nad grupami dzieci i młodzieży na rajdach organizowanych przez Oddział PTTK w Zamościu. Przykładowo: Rajd Mikołajkowy 2010 i 2012; Rajd Miłośników Roztocza 2010; Rajd Pieczony Ziemniak – 2010; Rajd Wiosenny 2011; Rajd Wąwozami Krasnobrodu 2011; Rajd Rydz na patelni – 2010; Rajd Wzgórzami Roztocza 2012.
W dniu 22 czerwca 2012 r. Prezydent Miasta Marcin Zamoyski zwrócił się z prośbą do Koła Przewodników Terenowych w Zamościu o nieodpłatne  zapewnienie obsługi przewodnickiej dla 1300 stypendystów Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w dniu 11 lipca 2012 r. Organizatorami imprezy było Miasto Zamość i Diecezja Zamojsko Lubaczowska. Prezes Koła Przewodników Maria Puźniak i zaangażowani przewodnicy otrzymali podziękowanie od Prezydenta Miasta za bezinteresowną pomoc i zapewnienie sprawnej usługi przewodnickiej.
W 2013 r. po Muzeum Zamojskim i Podziemiach Ratusza oprowadzali społecznie dzieci i młodzież następujący przewodnicy z Koła Przewodników: Bożena Smutniak; Wiesława Poździk, Ewa Mielnicka; Maria Puźniak; Jadwiga Kozłowska; Bożena Kamaszyn-Gonciarz.
W lutym 2014 r. (drugi rok z rzędu), z okazji Międzynarodowego Dnia Przewodnika Terenowego, przewodnicy z Koła oprowadzali społecznie mieszkańców i gości Zamościa po Muzeum Zamojskim. Z usługi przewodnickiej kol. Marii Rzeźniak, Danuty Książkiewicz, Ewy Mielnickiej, Marii Puźniak, Bożeny Smutniak i Zbigniewa Pietrynko skorzystało 200 osób.
15-20.07.2014 r. – oprowadzanie społeczne przez przewodników Koła zagranicznych gości „Eurofolku” – XIII Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego.
2015 – CZAK – organizacja: Wojskowy PTTK Chełm – organizatorzy po Zamościu i Roztoczu – Elżbieta Kuc i Maria Puźniak
5.11. 2017 r – „Spacer po Zamościu śladami Marszałka Józefa Piłsudskiego” – Maria Rzeźniak.

______________________________________________________________________________________________________

11. Pielgrzymka Przewodników na Jasną Górę

Historia przewodnickich Pielgrzymek na Jasną Górę doczekała się opracowania. Bożena Kamaszyn-Gonciarz, która od lat jest organizatorem zamojskich pielgrzymek przewodników, opisała je wszystkie począwszy od roku 1985 do 2019 r. Szczegóły na stronie przewodnickiej. W 2020 r. planowana na marzec pielgrzymka została odwołana z uwagi na pandemię wirusa Covid-19.
XXX Jubileuszową Pielgrzymkę Przewodników na Jasna Górę zamojscy przewodnicy odbyli pod opieką kapelana Koła ks. Błażeja Górskiego.
4-6.03. 2016 r. XXXII – Ogólnopolska Pielgrzymka Przewodników Turystycznych na Jasną Górę
9-12.03.2018 – Pielgrzymka na Jasną Górę
8-10.03.2019 – xxxv Pielgrzymka na Jasną Górę
 ______________________________________________________________________________________________________

12. Wycieczki, wyjazdy zagraniczne, imprezy ogólnopolskie.

W minionym dziesięcioleciu przewodnicy z Koła Przewodników byli organizatorami i uczestnikami wielu imprez i wycieczek turystycznych krajowych oraz zagranicznych do Włoch, Hiszpanii, czy na Ukrainę. Odwiedzili m.in.: Lwów, Rzym, Padwa, Wenecja, Truskawiec, Sambor, Drohobycz, San Antonio, Loretto, Asyż, Monte Cassino, San Giovanni Rotondo itd.
18.10.2014 r. – Magiczne Ogrody w Trzciankach k. Janowca
5-6.03.2016 r. – „Polonica w Wielkim Mieście” – wyjazd zorganizowanej grupy przewodników Koła do Rzymu – organizacja przewodnik Paweł Rembisz – biuro podróży Magna Mundi
9.04.2016. – Wyjazd szkoleniowy „Podregion Gotania” – Robert Kowalski (relacja na stronie przewodnickiej)
5.11. 2016 r. Szlakiem Konfederacji Tarnogrodzkiej 1715-1717 – dr Jacek Feduszka i Robert Kowalski
7.03.2017 r. – Wystawa Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie
2018 r. Wyjazd grupy przewodników na Kresy Wschodnie – Truskawiec-Drohobycz-Sambor –
14.11.2018 r. Lubartów – Barbara Waśkowska

______________________________________________________________________________________________________

13. Msza za przewodników i działaczy PTTK.

Corocznie przewodnicy z Koła zamawiają mszę świętą za spokój duszy zmarłych kolegów i działaczy PTTK. Tradycją jest jej odprawianie przez OO. Redemptorystów z Zamościa w Kościele p.w. św. Mikołaja. Ta piekna tradycja jest pielęgnowana od szeregu lat i w czasie mszy odczytywane są nazwiska wszystkich zmarłych przewodników, pilotów, działaczy Oddziału PTTK w Zamościu. Wielokrotnie mszę celebrował wspólnie z zakonnikami ks. Błażej Górski, kapelan Koła Przewodników. We mszy uczestniczą także rodziny naszych zmarłych koleżanek i kolegów.
2012 – zmarli: Franciszek Smoter; Henryka Kot; Anna Ścibor; Ryszard Łapa
28.02. 2014 r. zmarła Pasieczna Bolesława
5.06.2014 r. –  zmarł we Lwowie przewodnik Robert Kuwałek, podczas wyjazdu studyjnego z grupą niemieckich turystów.
21.11. 2014 r. – msza za działaczy i przewodników w Kościele p.w. św. Mikołaja OO. Redemptorystów
25.11.2015 – czuwanie modlitewne w kościele p.w. św. Katarzyny
27.11. 2015 r. – msza za przewodników i działaczy PTTK
3.11.2015 r – pogrzeb Tadeusza Sokołowskiego.
2015 – zmarła Ewa Mielnicka
15.10.2016 r. – 40 rocznica śmierci Patronki Koła Przewodników
1.11.2016 r. zmarła Teresa Łojewska
15.11.2016 r. – msza za przewodników celebrowana przez kapelana Koła Przewodników ks. Błażeja Górskiego
28.03.2017 r. zmarł Andrzej Mazurkiewicz, przewodnik z Muzeum Zamojskiego
19.05.2017 r. – Przed rozpoczęciem sezonu turystycznego modlitewne czuwanie w Kościele p.w. św. Katarzyny w Zamościu.
13.11.2017 r. msza za przewodników i działaczy PTTK
17.06.2o18 r. – zmarł Władysław Kowalski
24.06.2018 r. zmarł Ryszard Bałabuch – delegacja z naszego Koła wzięła udział w uroczystościach pogrzebowych w Lublinie.
9.11.2018 r. – msza za przewodników i działaczy PTTK – mszę celebrował ks. Błażej Górski
zmarł prof. Jerzy Kowalczyk – Honorowy Przewodnik Koła Przewodników w Zamościu
8.11. 2019 r. – msza za przewodników i działaczy PTTK

______________________________________________________________________________________________________

14. Spotkania opłatkowe i inne.

Corocznie przewodnicy spotykaja się na „Opłatku przewodnickim” w Barze „Asia”. Spotkania te są okazją do złożenia sobie życzeń świątecznych i noworocznych oraz podzielenia się opłatkiem. Zaproszeni goście z kręgu Honorowych Członków Koła, zaprzyjaźnionych z Kołem instytucji i przewodników z Polski oraz władz miejskich i samorządowych świętują razem z zamojskimi przewodnikami.  Zamojscy przewodnicy uczestniczą także w spotkaniach opłatkowych kolegów z innych miast Lubelszczyzny.
14.01.2010 r. – opłatek przewodnicki
22.01.2015 – Opłatek Przewodnicki „Bar Asia”.
15.01.2016 r. – Opłatek przewodnicki „Bar Asia”
20.01.2018 – spotkanie opłatkowe zaszczycili swoja obecności Honorowi Przewodnicy Koła – panowie prezydenci Eugeniusz Cybulski i Marcin Zamoyski
– spotkania z przewodnikami na antenie Katolickiego Radia Zamość – wymienić
8.03.2018 r. – Dzień Kobiet i Dzień Mężczyzn – Luneta. Pokaz multimedialny Ewa Lisiecka i Zbyszek Pietrynko.
18.01.2019 r. – opłatek przewodnicki
26.01.2019 r. –  opłatek przewodnicki w Lublinie
 ______________________________________________________________________________________________________

15. Podziękowania, nagrody, wyróżnienia, odznaczenia.

11.11.2012 r. prezes Koła Przewodników Maria Puźniak i przewodnicy otrzymali pisemne podziękowanie od Pana Prezydenta Miasta Zamościa, Marcina Zamoyskiego, za bezinteresowną pomoc w oprowadzeniu po mieście 1300 stypendystów z Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Organizatorem imprezy dla dzieci i młodzieży było Miasto Zamość i Diecezja Zamojsko-Lubaczowska.
2014 r. – „Amicus Museum” to wyróżnienie Muzeum Zamojskiego honorujące osoby, które w największym stopniu przyczyniły się do promocji i popularyzacji ekspozycji muzeum wśród turystów i zwiedzających. W roku 2014 uhonorowano nim naszą koleżankę, Bożenę Smutniak, a w roku 2015, Marię Puźniak.
W dniu 18.04.2015 r. nasz kolega z Koła Przewodników, Zbyszek Pietrynko został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, za pracę społeczną związaną z krwiodawstwem. Od 1977 r. jest propagatorem honorowego krwiodawstwa. Ponad 12 lat organizuje dla krwiodawców i innych uczestników rajdy rowerowe „Suseł” po Gminie Zamość.
2016 r. – Złotą odznakę „Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży” otrzymał Stefan Tyburski, srebrną Bożena Kamaszyn-Gonciarz. Brązową „Honorową Odznaką  PTTK” wyróżniono: Marię Rzeźniak, Roberta Kowalskiego i Helenę Kasprzyk. „Dyplomami za zasługi w upowszechnianiu turystyki i krajoznawstwa” podziękowania w imieniu Zarządu Głównego i Oddziału PTTK w Zamościu przekazał Janusz Kapecki następującym przewodnikom: Wiesławie Zborowskiej-Poździk, Ewie Lisieckiej, Jadwidze Kozłowskiej, Pawłowi Komanowi, Marii Jamroż, Franciszkowi Cieplakowi.
Dnia 4.11. 2016 r. Bożena Smutniak została wyróżniona przez włodarzy miasta za działalność turystyczną na rzecz miasta i regionu za rok 2016.
W dniu 26.02.2017 r. Bożena Smutniak otrzymała nagrodę od Muzeum Zamojskiego za oprowadzenie w 2016 r. 77 wycieczek po wystawach muzealnych. Ponadto kilkoro z przewodników z Koła uhonorowano za aktywność wpisami do Księgi Muzealnej – Jadwiga Kozłowska (34 grupy); Zofia Kapecka (24 grupy); Maria Puźniak (33 grupy); Wiesława Poździk-Zborowska (13 grup). Wyróżnienia naszych przewodników nastąpiły podczas uroczystości „Amicus Museum 2016”.
w 2017 r. podczas podsumowania Sezonu Turystycznego Koło Przewodników otrzymało podziękowanie od władz miasta za wkład i promocję walorów turystyczno-krajoznawczych Zamościa i Roztocza. Indywidualne podziękowania otrzymali nasi przewodnicy: Joanna Budzyńska i Wiesława Poździk-Zborowska.
W dniu 11.11.2019 r. nasz kolega z Koła Przewodników, Robert Kowalski został uhonorowany za popularyzację historii gminy Komarów-Osada i edukację regionalną nagrodą i dyplomem  „Wieczystej Fundacji im. prof. Romana  Trześniowskiego” i ogłoszony „Człowiekiem Roku Gminy Komarów-Osada”.

_____________________________________________________________________________________________________

16. Spotkania z ciekawymi ludźmi.

Przewodnicy z Koła uczestniczą w różnorodnych spotkaniach, poznając ludzi nietuzinkowych, pełnych pasji i ciekawych zainteresowań z dziedziny malarstwa, historii sztuki i regionu, kolekcjonerów, wytwórców rzemiosła artystycznego, kultury sakralnej itp. W omawianym okresie odbyło się 12 takich spotkań. O niektórych z nich można szerzej poczytać na stronie przewodnickiej.
21.05.2014 r. – „Wodna procesja” – spotkanie przewodników z biskupem Rojkiem w czasie uroczystości odpustowych w Kościele p.w. św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu.
1.05.2015 – Wernisaż wystawy w Galerii „Szur” na rodzinnej wystawie „3 x Rzeźniak, czyli wystawa malarstwa Agnieszki, Marka i Ryszarda”
3.06.2015 r.  – Stowarzyszenie Civitas Christiana – Regionaliści
13.07.2015 r. – Stowarzyszenie „Turystyka z Pasją” – „Koronki, tiurniury, aksamity w kostiumach historycznych od końca XVI do XX w.
2015 – Manufaktura cukierków w Zamościu przy Rynku Solnym – Halina Kołtun
6.11. 2015 r. – Otwarta dyskusja panelowa historyków, historyków sztuki i regionalistów poświęcona charakterystyce epoki Królestwa Polskiego, postaciom związanym z epoką oraz regionem zamojskim w latach 1815-1830 – dr Jacek Feduszka
11.11.2015 r. – I rok działalności Stowarzyszenia „Turystyka z Pasją” – Bastion II
–  40 lat pracy twórczej malarstwa Henryka Szkutnika – BWA w Zamościu
9.10.2016 r. – II rok działalności Stowarzyszenia „Turystyka z Pasją”
11.11.2016 – wernisaż wystawy z kolekcji Teresy Madej „Ilustrowana historia Zamościa 1580-2016” – w 98 rocznicę odzyskania Niepodległości
24.01.2017 r. – promocja książki: Figury św. Jana Nepomucena w Ordynacji Zamojskie 1725-1944″ – Agnieszki Szykuły-Żygawskiej.
21.03. 2018 r. – Spotkania z przyroda i przygodą – Torfowiska kopułowe w Śniatyczach – Komarowie – prof.dr hab Radosław Dobrowolski

_____________________________________________________________________________________________________

17. Tytuł Honorowego Przewodnika.

W przeciągu ostatnich dziesięciu lat do szacownego grona Honorowych Członków Koła Przewodników przybyła osoba księdza Błażeja Górskiego, kapelana Koła Przewodników.  Tytuł ten wraz z blachą przewodnicką wręczono uroczyście na „Spotkaniu Opłatkowym” w dniu 22 stycznia 2015 r. Do grona Honorowych Członków Koła należeli także nie żyjący już XVI ordynat Jan Tomasz Zamoyski i profesor Jerzy Kowalczyk. Tytułem tym przewodnicy uhonorowali także prezydentów Miasta Zamościa: Jerzego Cybulskiego i Marcina Zamoyskiego. Warto także nadmienić, że w omawianym okresie przewodnicy z Koła licznie uczestniczyli w uhonorowaniu przez Miasto Zamość osoby profesora Jerzego Kowalczyka w „Zamojskiej Alei Sław”.

_____________________________________________________________________________________________________

18. Zaproszenia i udział przewodników w wystawach, spotkaniach itp.

W omawianym okresie przewodnicy z Koła, na zaproszenie różnych instytucji kulturalnych i kolegów przewodników z kraju, uczestniczyli w wielu spotkaniach, wystawach, pogadankach, promocjach, pokazach, upamiętnieniach i obchodach (ponad 30 takich wydarzeń).
9.04. 2013 r. – Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków. – promocja książki Marty Grudzińskiej – Centrum „Synagoga”
24.08.2014 r. XXXII Ogólnopolski Rajd Przewodników Dożynki Chmielowe w Krasnymstawie.
2014 r. – Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu – szkolenie – zaproszenie od przewodników z Puław
8.08.2015 r. – RPN w Zwierzyńcu – Bioróżnorodność RPN i Roztocza
18.09.2015 r. – Wystawa „Honwedzi i Huzarzy – Muzeum Fortyfikacji i Broni „Arsenał” w Zamościu
rok 2015 – Zaproszenia przewodników do Muzeum Czartoryskich w Puławach; do Nałęczowa – Rok Witkiewiczów; do Lublina – Wędrówki Kulinarno-Krajoznawcze; na II Ogólnopolskie Spotkania Słowian z Przewodnikami (Pomorze). Niektórzy z naszych przewodników wzięli udział w tych spotkaniach.
Listopad 2015 r – Konflikty zbrojne z czasów Jana Zamojskiego – Muzeum Zamojskie – Mirosław Bańkowski
Przewodnickie śpiewo-granie Karpaty 2015 – PTTK Tychy
Listopad 2015 r. – Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków – Muzeum Zamojskie – wystawa 10 XI 2015- 31 III
2.07.2016 r. – Jagoczary w Długim Kącie – Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Długi Kąt „Za_KĄT_ek Roztocza”.
10.07.2016. – Festyn promujący Gród Czerwieński Sutiejsk (Sąsiadka) – organizator Wójt Gminy Sułów i Komitet Organizacyjny
16.07.2016r. – Uroczystość wprowadzenia relikwii św. Gwalberta patrona leśników do kościoła p.w. św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu – ks. Błażej Górski
19-20.11.2016 – IX Otwarte Spotkania Samorządu Przewodników Turystycznych PTTK woj. podkarpackiego Rzeszów-Pstrągowa.
23.02.2017 r. – Zaproszenie do Lublina do Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego – „Opowieść o Auguście Zamoyskim”
16.06.2017 r. – Tango z Leśmianem. Zamojskie Lato Teatralne.
16.07.2017 r. Niedzielne Spotkania Muzealne – „Na pograniczu kultur. Sztuka sakralna w Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej. – dr Piotr Kondraciuk
2017 r. – Lublin Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” – 75 rocznica „Aktion Reinhardt”
2017 r. – VII Ogólnopolskie Forum Przewodników Turystycznych w Opolu – Klub Przewodników PTTK Międzyzdroje
7-9.05.2017 r. – Dęblin Wisła Guide – promocja Gminy Dęblin i powiatu Ryki
13.10.2017 – Dzień ormiański – Muzeum Zamojskie
21.01. 2018 r. – Wystawa w Biłgoraju poświęcona Stefanowi Knappowi.
19.05.2019 r. – Obchody 150 lecia Szkoły Podstawowej im. Szymona Szymonowica w Czernięcinie
30.08.2018 – „Ścieżki Albertyńskie na Roztoczu” – pokaz multimedialny (Ewa Lisiecka) zapoznający ze szlakiem św. Brata Alberta na Roztoczu i postaciami bł. Siostry Bernardyny i św. Brata Alberta – organizator całości spotkania Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”
7.09.2018 r. – odsłonięcie tablicy pamiątkowej Michała Pieszki przy siedzibie PTTK w Zamościu przy ul. Staszica 31
16.09.2018 r. – Odsłonięcie pomnika upamiętniającego pobyt Ormian w Zamościu (chaczkar)
23.09.2019 r. – Muzeum Czartoryskich w Puławach – szkolenie z ekspozycji muzeum
28.09.2018 r. – Muzeum Historyczne Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Zamość i. Stanisława Prusa ps. Adam – Bondyrz –  nowo wyremontowane pomieszczenia muzeum
12.02.2019 r. – „Roztocze-kształty przyrody”- wystawa Janusza Kapeckiego – Galeria pod św. Kajetanem – Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”

_____________________________________________________________________________________________________

19. Rajdy rowerowe i piesze.

Turystykę rowerową w Kole propagują: Zbigniew Pietrynko – coroczne Rajdy Gminy Zamość”Suseł” i coroczne rajdy po Roztoczu Wschodnim; Stanisław Rycyk (rajdy po Ziemi Krasnostawskiej) i Paweł Koman (uczestnictwo w rajdach ogólnopolskich i zagranicznych; centralne zloty kolarzy PTTK) oraz Janusz Kapecki (coroczne rajdy „Wzgórze Polak” i Jastrzębia Zdebrz”. Janusz Kapecki jest członkiem Józefowskiej Kawalerii Rowerowej. Ma uprawnienia przodownika Turystyki Kolarskiej.  Janusz Kapecki prowadził I Rajd rowerowy na Ukrainę (organizowany przez Oddział PTTK w Zamościu). Był uczestnikiem i organizatorem Ekstremalnej Imprezy na Orientację „Skorpion”. Turystykę pieszą organizują: Maria Puźniak; Stanisław Rycyk; Maria Rzeźniak, Janusz Kapecki. (szczegóły – vide strona przewodnicka)
1. Rajd Koleżeński – Dług Kat. – 20.07.2013  r. – Maria Puźniak
2. Rajd Rowerowy na Roztoczu Wschodnim prowadził Zbigniew Pietrynko – 3-4 maja 2014 r. (dzień 1 – Siedliska-Prusie-Werchrata-Nowiny Horynieckie- Horyniec Zdrój-Radruż) – (dzień 2 – Zamość-Lubycza Królewska- Dęby- Mrzygłody- Monastyr-Długi i Krągły Goraj- Kniazie- Lubycza Bełżec (obóz) -Zamość)
3. VI Rajd Rowerowy „Suseł” – 10.08.2014 r. prowadził Zbigniew Pietrynko
4. Centralny Zlot Turystów Kolarzy PTTK – 9-16.08.2014 r. – uczestnictwo Paweł Koman
5. XI Europejski Tydzień Turystyki Rowerowej organizowany przez UECT  – 12-19.07.2015 r.- uczestnictwo Paweł Koman
6. Rajd pieszy Koleżeński – „Figura Lasowego” – 26.09.2015 r. – organizacja Maria Puźniak
7. Rajd pieszy po „Ziemi Gorzkowskiej” – organizator Stanisław Rycyk – 28.02. 2016 r.
8. „Szlak Szumów” – przejście piesze i sprawdzenie stanu szlaku przed sezonem turystycznym wraz z kolegami z Lubartowa, Lublina, Zamościa  – -5.03.2016 r. – organizator Maria Puźniak
9. Rajd Rowerowy „Rzeczpospolita Babińska” – Klub rowerowo-pieszy „Obieżyświat” z Krasnegostawu – 23-24.04.2016 r.- organizacja Stanisław Rycyk
10. Niepodległościowy Dzienny Rajd Rowerowy – Klub rowerowo-pieszy „Obieżyświat” – organizator Stanisław Rycyk – listopad 2016 r.
11. Wąwozy lessowe” – 7.05.2017 r. Miejski Dom Kultury w Szczebrzeszynie i Koło Przewodników – Janusz Kapecki
12. Wzgórze kamień – Rajd pieszy – Maria Puźniak – 5.08.2018 r.
13. Rajd Koleżeński – Kapeluszowy zorganizowany przez Stowarzyszenie „Zakątek Roztocze”. Trasa: Ocalić od zapomnienia- 26.08.2018 r.
14. II Ogólnopolski Zlot Przewodników Turystycznych „Szlak Brdy” – 21-23.09.2018 r. – Bydgoszcz
II Rajd Śladami Kardynała Wyszyńkiego
Przez 11 lat był organizowany corocznie Rajd Koleżeński Kadry Oddziału PTTK w Zamościu. Jego inicjatorem i komandorem był wieloletni członek PTTK i przodownik turystyki pieszej, Włodzimierz Kiecana. Od Jego śmierci w 2002 r. rajd ten nosił Jego imię. Kierownikiem rajdów była Bożena Kamaszyn-Gonciarz. Najczęściej był organizowany w Górecku Kościelnym, na letniej posiadłości redaktora Andrzeja Albigowskiego. Kontynuacją tych rajdów jest Rajd Koleżeński-Kapeluszowy, organizowany co roku przez Koło Przewodników, a odbywa się w Długim Kącie i Szurze. Organizatorami rajdu są najczęściej prezesi Koła Przewodników, Maria Puźniak i Maria Rzeźniak.
 ______________________________________________________________________________________________________

20. Opieka nad zabytkami.

Od początku swojej działalności Koło Przewodników sprawowało społeczną opiekę nad zabytkami w Zamościu i w regionie. Było także współinicjatorem wielu nowych przedsięwzięć, mających na celu upamiętnienie mieszkańców Zamościa i ratowanie zabytków. W 2016 r. Koło Przewodników wystosowało do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie Delegatura w Zamościu pismo w sprawie czynnego włączenia się w ratowanie niszczejącego zabytku „Pałac Zamoyskich w Klemensowie” . W 2013 r. skierowano pismo do Burmistrza Zwierzyńca w sprawie wykonania zatoczki dla autokarów wycieczek w sąsiedztwie Pomnika Powstańców Styczniowych przy ul. Biłgorajskiej. Przewodnicy mając na względzie bezpieczeństwo turystów wnioskowali o zatoczkę, ponieważ w tym roku obchodzona była 150 Rocznica Powstania Styczniowego (1863-2013) i był spodziewany zwiększony ruch turystyczny w miejscach pamięci . W odpowiedzi na wniosek Koła Przewodników Burmistrz Zwierzyńca odpowiedział, że zatoczka zostanie wykonana po zdobyciu na ten cel środków finansowych. Zamojscy przewodnicy mieli także swój udział w zainicjowaniu upamiętnienia pobytu Ormian w Zamościu, chaczkar został odsłonięty w 2018 r.

______________________________________________________________________________________________________

21. Kronika Koła Przewodników.

Kronika Koła Przewodników prowadzona w latach od 1998 r. do 2005 r., stanowiąca albumy z wpisami i zdjęciami, została przekazana do APZ 18.02.2019 r. Jedna z kronik jest w trakcie porządkowania i zostanie przekazana do archiwum w terminie późniejszym. Od 2014 r. zaprzestano prowadzenia kroniki w formie pisemnej. Zapis wydarzeń bieżących kontynuowano w formie elektronicznej na stronie przewodnickiej w zakładce Forum – Sprawy Koła. Wśród kronikarzy Koła należy wymienić: Bożenę Kamaszyn Gonciarz i Ewę Lisiecką.

______________________________________________________________________________________________________

22. Przewodnickie piętnastolecia.

19 czerwiec 2016
W roku 2001 40 osobowa grupa kandydatów na przewodników po Zamościu i Roztoczu zakończyła szkolenie. Zdawali egzaminy państwowe, uzyskując uprawnienia do oprowadzania turystów po obszarze dawnego województwa zamojskiego. Był to jeden z pierwszych kursów przewodnickich, organizowanych (po dłuższej przerwie) przez PTTK Oddział w Zamościu. Nie wszyscy kursanci tego rocznika pozostali w turystyce i są czynni do dnia dzisiejszego, ale i tak jest ich spora grupa, stanowiąca około 60-70% naboru. Kierownikiem kursu był wówczas Andrzej Urbański, dyrektor Muzeum Zamojskiego w Zamościu. Wykłady i egzaminy odbywały się w Zamościu. W Komisji Egzaminacyjnej byli wówczas: Zdzisław Kotuła; Maria Fornal, a przewodniczył jej Tadeusz Sobieszek. Uprawnień przewodnickich udzielał ówczesny Wojewoda Lubelski, a do letniego egzaminu z Rocznika 2001 podeszło 38 osób i wszyscy go zdali. Przewodnicy ci, jako pierwsi uzyskali również uprawnienia do oprowadzania po Roztoczu Południowym, położonym w znacznej części na obszarze obecnego województwa podkarpackiego. Aby uczcić swoje „piętnastolecie” przewodnicy naboru/2001 zorganizowali szkolenie terenowe po gminie Łabunie. Po pałacu i Mini ZOO oprowadzał przewodników i ich gości ks. Michał Przybysz ze Zgromadzenia Misjonarzy Krwi Chrystusa w Łabuńkach. Szczegółowa relacja z tego spotkania znajduje się na stronie przewodnickiej. Kolejne „roczniki” przewodników nie podjęły, póki co, tej ciekawej inicjatywy.

______________________________________________________________________________________________________

23. Akademia Krajoznawstwa.

„Akademia Krajoznawstwa” była projektem długoterminowego szkolenia dla przewodników, pilotów, właścicieli biur turystycznych z województwa lubelskiego, finansowanym z funduszy unijnych, a opracowanym przez Małgorzatę Zdzienicką we współpracy z Biurem Turystycznym ze Świdnika. Projekt realizowano przez półtora roku pod nazwą „Od Bieszczad po Góry Świętokrzyskie”. Zajęcia teoretyczne i terenowe poświęcone były geografii, historii i krajoznawstwu województwa świętokrzyskiego (2011 r.) i podkarpackiego (2012 r.). Uczestnicy zaliczyli ponad 40 wyjazdów terenowych oraz 200 godzin zajęć dydaktycznych, w tym z języka obcego. Szkolenie zakończyło się egzaminami. Z Zamościa w kursie uczestniczyło 19 osób, w tym 14 przewodników z naszego Koła Przewodników: Robert Kowalski; Maria Rzeźniak, Maria Puźniak, Ewa Mielnicka; Jadwiga Kozłowska; Danuta Książkiewicz; Helena Kasprzyk; Grażyna Rusin, Andrzej Bober, Ewa Lisiecka, Zofia Monastyrska, Adam Sawicki, Wiesława Poździk-Zborowska, Zbigniew Pietrynko.

______________________________________________________________________________________________________

24. Wydawnictwa, opracowania.

W minionym dziesięcioleciu Koło Przewodników przygotowało okazjonalne opracowanie o Rózinie, z okazji uroczystości nadania imienia dla Koła Przewodników. Jest to krótka historia o willi „Rózin” w Zwierzyńcu i Patronach Koła Przewodników, Róży i Janie Zamoyskich.Ponadto z własnych funduszy przewodników wydany został folder przeznaczony dla turystów oprowadzanych przez przewodników Koła.
1. Opracowanie o Rózinie z okazji uroczystości nadania imienia dla Koła Przewodników. Historia willi „Rózin” i Patronów Koła.
2. Folder przeznaczony dla turystów oprowadzanych przez przewodników Koła.

______________________________________________________________________________________________________

25. Archiwizacja dokumentów Koła Przewodników.

W dniu 18.02.2019 r. część dokumentów Koła Przewodników (według spisu zdawczo-odbiorczego) przekazano do Archiwum Państwowego w Zamościu. Były to m.in.: protokoły zebrań za lata 1996-2008; pisma przychodzące i wychodzące za lata 1992-1994; dokumentacja Zebrań sprawozdawczo-wyborczych z lat 1994, 2001, 2003, 2005, 2007, 2009, 2013; dokumentacja z działalności Koła za lata 1997 i 1998; protokoły Zarządu Koła za lata 1996-2005 i 2005-2008; protokoły zebrań i szkoleń 1996-2002; dokumenty z nadania dla Koła patronatu Róży i Jana Zamoyskich (2013); Uchwały Zarządu Koła (1998); korespondencja z lat 1995,1996,1998-2001;2005;2006,2007,2008,2009-2010; 2013; 2016; dokumentacja 30 lecia Koła (1992); 35 lecia Koła (1996); 40 lecia Koła (2001); 45 lecia Koła (2006); 50 lecia Koła (2010); 55 lecia Koła (2016); dokumentacje dotyczącą Roztoczańskich spotkań (2007); dokumenty z opłatka przewodnickiego (2010 – album); dokumenty dotyczące Sesji 295 rocznicy Synodu Zamojskiego (2015); zaproszenia z lat: 1998-2001; 2002; 2004; dyplomy i podziękowania (1986,1992,1996,2001,2006,2008,2010,2011); listy obecności na szkoleniach i wyjazdach z lat 1999-2001, 2005-2007, 2009-2013, 2014-2017; Księga pamiątkowa 1981-1988; Kronika Koła 1996-1998, 1998-1990, 1999-2001,2001-2002,2003-2005; dokumenty dotyczące lokali na ul. Zamenhofa (1998-2007) i ul. Żeromskiego (2007).

______________________________________________________________________________________________________

26. Zamojskie Kolędowanie.

Corocznie od 201o r. Przewodnicy z Koła uczestniczyli w Zamojskim Kolędowaniu na Rynku Wielkim. Przed częścią oficjalną kilkakrotnie ćwiczyli w salach muzealnych, by rozśpiewać głosy. Występowali na scenie w swoich przewodnickich, czerwonych ubraniach, czasami z gwiazdą, ale najczęściej z latarenkami. Do stałego repertuaru należały dwie kolędy zarezerwowane dla nich przez organizatorów, czyli Zamojski Dom Kultury. Po części oficjalnej na Rynku, przewodnicy i zaprzyjaźnieni z nimi sympatycy Koła spotykali się w lokalach, najczęściej w gościnnej „Padwie”, gdzie kontynuowali biesiadę z kolędą.
3.01.2011 r. – Zamojskie Kolędowanie
3.01.2015 r. – Zamojskie Kolędowanie
8.01.2017 r. – Zamojskie Kolędowanie
7.01. 2018 – Zamojskie Kolędowanie

______________________________________________________________________________________________________

27. Strona przewodnicka.

24 stycznia 2014 r. zainaugurowaliśmy  otwarcie naszej strony internetowej, prowadzonej przez Koło Przewodników Terenowych PTTK/O/Zamość im. Róży i Jana Zamoyskich. W tym samym roku uruchomiono także pocztę elektroniczną do kontaktu z przewodnikami Koła.  Strona jest sponsorowana. Działa dwukierunkowo: w formie tzw. strony głównej (Home) i sprzężonego z nią internetowego (Forum), przeznaczonego do bezpośredniego kontaktu pomiędzy przewodnikami. Na stronie głównej na przestrzeni lat 2014-2020 zaprezentowaliśmy łącznie 427 wpisów, z czego 217 służyło przekazywaniu naszym Czytelnikom bieżących informacji w postaci Newsów. Informowaliśmy w nich o aktualnych wystawach, imprezach, szkoleniach, zaproszeniach, uroczystościach itp.  Resztę (210) stanowiły artykuły o różnorodnej tematyce, zamieszczane w działach: Wydarzenia i Relacje. Oferta przewodnicka była na bieżąco przedstawiana w zakładce: Przewodnicy.
Przeciętnie dwa do trzech razy w miesiącu ukazywały się artykuły szersze o zróżnicowanej tematyce, dotyczącej historii Zamościa i regionu, szlaków turystycznych na Roztoczu i w regionie; ciekawych postaci i wydarzeń bieżących w życiu miasta i okolicznych miejscowości. W artykułach pisanych przez naszych redaktorów, zamieściliśmy informacje mogące zainteresować każdego z naszych Czytelników, w tym zza granicy, o czym świadczą nadsyłane do nas korespondencje. Wiele z tych artykułów powstało jako pokłosie szkoleń przewodnickich i może służyć przyszłym pokoleniom przewodników i regionalistów. Strona powstaje w dużej mierze dzięki  pracy naszych wykładowców, którzy poza fazą nie odpłatnego szkolenia bieżącego, przekazują nam materiały do publikacji.
Przodują w tym pracownicy Muzeum Zamojskiego w Zamościu, którzy od dziesiątków lat sprawują w tym względzie opiekę nad przewodnikami, dbając o stałe dokształcanie merytoryczne kolejnych pokoleń przewodników. W gronie szkoleniowców wymienić należy także naukowców z różnych dziedzin, pracowników Roztoczańskiego Parku Narodowego; Służb Konserwatorskich Zabytków; pracowników muzeów w Tomaszowie, Biłgoraju i Hrubieszowie, pracowników Izb Regionalnych oraz pracowników różnych instytucji, zakładów, związków i wielu, wielu innych, których nie sposób tutaj szczegółowo wymienić. Nasi przewodnicy dbają także o ciągłe samodokształcanie, a wyniki tej wiedzy stale pomiędzy sobą koleżeńsko wymieniają. Rezultaty tych działań także znajdują swoje miejsce na naszej stronie przewodnickiej.
Wśród redaktorów strony wymienić należy: dr Jacka Feduszkę; Marię Rzeźniak; dr Piotra Kondraciuka; dr Zbyszka Maciejewskiego; Franciszka Cieplaka; Pawła Komana; Zbigniewa Pietrynko; Marię Puźniak; Ewę Lisiecką; Danutę Pasieczną, dr Andrzeja Janeczka; Danutę Żukowską; Andrzeja Urbańskiego; Zofię Monastyrską, Katarzynę Brodawską; Helenę Kasprzyk; Justynę i Tomasza Kostrubców; Roberta Kowalskiego; Joannę Budzyńską, Bożenę Kamaszyn-Gonciarz, Marię Jamroż, Ewę Dąbską; Ewelinę Lilię Polańską; Zbigniewa Stankiewicza;

28. Sprawozdawczość Koła

Podsumowanie roku 2010 i 2011 – Bożena Kamaszyn Gonciarz
Rok 2010
14.01. – opłatek przewodnicki – 40 osób, w tym 5 osób z Lublina. Ksiądz Błażej Górski, kapelan Koła Przewodników,  otrzymał z rąk biskupa Wacława Depo nominację na kapelana Szwadronu Ziemi Zamojskiej w barwach 9 Pułku Ułanów Małopolskich z Zamościa.
24.02. – Międzynarodowy Dzień Przewodnika w Sali Consulatus. Obecny prezydent Marcin Zamoyski. Przewodnicy, około 50 osób spotkali się z władzami miasta, powiatu zamojskiego, Gminy Zamość. Prezes Koła Maria Puźniak przedstawiła działalność Koła w 2009 r. w pokazie multimedialnym. Pan Prezydent podziękował wyróżniającym się przewodnikom i wręczył upominki książkowe za promocję miasta i regionu. Podziękowania złożyli również starosta powiatu zamojskiego i w imieniu Wójta – Magda Misztal. Maria Puźniak wręczyła Prezydentowi list z okazji przyznania mu tytułu Honorowego Przewodnika, Członka Koła Przewodników. Podziękowano oddziałowi PTTK za współpracę. Wszystkie panie otrzymały róże od Zarządu Oddziału. W ramach Międzynarodowego Dnia Przewodnika w ciągu 2 dni przewodnicy oprowadzili społecznie 770 osób (10.02 i 10.03.2010 r.).
5-7.03. – XXVI Ogólnopolska Pielgrzymka Przewodników na Jasną Górę. Przy okazji – zwiedzanie pałacu w Łagiewnikach i Opactwa Benedyktynów w Tyńcu (jeden dzień wg własnego programu).
19-20.03. – Janowiec – X Narada Aktywu Przewodnickiego. Uczestniczyły Maria Puźniak (Komisja Uchwał i Wniosków) i Bożena Kamaszyn Gonciarz.
24.04. – w wypadku zginął Ryszard Łapa
lipiec 2010 – Rajd Koleżeński Kadry PTTK w Długim Kącie- uczestnicy po raz pierwszy wędrowali ścieżką krajoznawczą „Wzdłuż granic wsi”. Oprowadzała Maria Pużniak.
25.09. – 80 lecie Oddziału PTTK – Krasnobród. Prezes Oddziału przedstawił działalność Oddziału. Uhonorowano najaktywniejszych działaczy Oddziału. Wystąpienia Gości. Uroczysta kolacja.
25.11. – msza za zmarłych przewodników (odprawił kapelan Koła Przewodników ks. Błażej Górski) u OO. Redemptorystów w Zamościu.
16.12 – zwiedzanie piwnic Ratusza Miejskiego
Rok 2011
3.01. – kolędowanie przewodnickie na Rynku Wielkim
11-13.02. – Białystok. I Ogólnopolskie Forum Przewodników Turystycznych, mające na celu rozpoznanie i sformułowanie głównych problemów przewodnictwa turystycznego w Polsce. Nawiązanie współpracy między organizacjami przewodnickimi. Wypracowanie koncepcji funkcjonowania przewodnictwa w Polsce. Udział wzięli: Maria Puźniak; Robert Kowalski; Bożena Kamaszyn-Gonciarz.
24.02. Dzień Przewodnika Turystycznego w Centrum Kultury Filmowej. Szkolenie – Historia kina „Stylowy”, zwiedzanie obiektu (41 osób). Przewodnicy oprowadzili społecznie 138 uczniów w ramach obchodów Dnia Przewodnika.
8-10.07. – 50 lecie Koła Przewodników. Zwiedzanie Lwowa dla chętnych dnia 7.07.2010 r. Natomiast 8.07. odbyła się Sesja krajoznawcza „Zamojszczyzna w Trylogii Henryka Sienkiewicza”. Hejnalista odegrał hymn zamojski w stroju z epoki.

_____________________________________________________________________________________________________

Sprawozdanie z realizacji zadań II-XII 2013 r. – Zebranie sprawozdawczo wyborcze 31.01.2013 r.
W okresie od 1.02.-25.06. 2013 r. odbyły sie 4 zebrania Członków Zarządu Koła Podjęto 3 Uchwały, dotyczące m.in. realizacji wniosków zgłoszonych na Zebraniu Sprawozdawczo- Wyborczym i nadania patronatu dla Koła Przewodników.
W 2013 r. w Kole przewodników było 64 członków , w tym 8 seniorów. 18.06.2013. r. – na prośbę Zarządu Oddziału PTTK w Zamościu Koło Przewodników przekazało sprawozdanie za okres 1.02.do 25.06.2013 r.  wraz z Uchwałami zarządu Koła, sprawozdaniem finansowym zaopiniowanym przez Komisję Rewizyjną i aktualną listą członków Koła.

_____________________________________________________________________________________________________

29. Dokumenty i pamiątki Koła Przewodników

Kol. Ewa Strumidło przekazała ciekawe dokumenty dotyczące pracy przewodników w latach 80-tych XX w. Należą do nich m.in.: nadanie uprawnień przewodnickich klasy II z 1972 r.; upoważnienie do kontroli pracy przewodników z lat 1973,1984 i 1987; zlecenie usługi przewodnickiej z pieczątką oddziału w Tomaszowie Lubelskim;  druk sprawozdania z przeprowadzonej kontroli pracy przewodnika;  pamiątkowe zdjęcie nagrobka Joanny Żubrowej; zaświadczenie o nadaniu uprawnień instruktora przewodnictwa z 1988 r.; podziękowanie Wicemarszałka Sejmu z 1985 r.

  

 

 

 

Maria Jamroż przekazała kopie ciekawych pamiątek przewodnickich: dyplomy i zdjęcia z konkursów krasomówczych w Golubiu Dobrzyniu, pierwszą blachę przewodników zamojskich, blachę brązową i srebrną  „Laur Krasomówczy” z konkursów w Dobrzyniu, blachę organizatora turystyki.
  

 

  

 

_____________________________________________________________________________________________

Pudełko wspomnień – a w nim skarby po Mamie Przewodniczce – Barbarze Herc, przekazał internetowo dla Koła Przewodników w 2022 r., syn Jacek Herc.
Barbara Herc (1933 – ) uzyskała uprawnienia przewodnickie w maju 1968 r. Kilka lat później dzięki zaangażowaniu w działalność na rzecz turystyki krajowej została uhonorowana Srebrną Odznaką PTTK (1973 r.), a rok później (1974 r.) podwyższyła kwalifikacje o uprawnienia pilotażu wycieczek krajowych. Decyzją ZG PTTK w Warszawie, na wniosek Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Zamościu, otrzymała w 1977 r. uprawnienia instruktorskie (Instruktor Kształcenia Kadr). W 1980 r. otrzymała decyzją ZG PTTK – Złotą Honorową Odznakę PTTK. W tym samym roku, z okazji 400.lecia Zamościa, uhonorowano Barbarę Herc Medalem 400-lecia Zamościa, za zaangażowanie w pracę przewodnicką i rozpowszechnianie turystyki i krajoznawstwa wśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców miasta oraz turystów. W roku 1981 Kol. Herc sprawowała funkcję vice-Prezesa Oddziału PTTK w Zamościu. Odznakę Przewodnika Miejskiego (Zamościa), wydaną przez zamojski Urząd Wojewódzki Wydział Kultury Fizycznej i Turystyki przyznano Barbarze Herc w 1986 r. Doceniono także społeczną działalność Barbary Herc w prace służące podnoszeniu poziomu obsługi turystów na szlakach turystycznych (Służba Kultury Szlaku) oraz prace przy organizacji CZAK-u (Centralnego Zlotu Aktywu Krajoznawczego), który odbył się w Zamościu w roku  1980 (zachowany znaczek pamiątkowy z motywem kamieniczek ormiańskich).

  

  

 

 

Znaczek wg projektu Pana Jacka Herca; powstał w wersji „złotej” i „srebrnej”:

  1. Plakietka – III Rajd Średnich i Niskich Napięć – Skokówka 1.VI.1980. (projekt Jacek Herc – jeszcze w l. szkolnych)
  2. Plakietka „Izolatorek” – Dziecięcy Klub PTTK ZE Zamość (projekt j.w.)
  3. Odznaka 25 lat PTTK
  4. Plakietka 10 lat Koła Przewodników PTTK (1961-1971) w Zamościu
  5. Odznaka – Służba Kultury Szlaku
  6. Znaczek – 25 lat Koła Przewodników PTTK
  7. Odznaka: Przewodnik PTTK Ziemi Zamojskiej
  8. Odznaka Miejski Przewodnik Turystyczny (z motywem kamieniczek ormiańskich)
  9. Znaczek 50 lat PTK-PTTK w Zamościu’80
  10. Znaczek 1873 PTTK 1973 (w stulecie ?)
  11. Znaczek CZAK-u’80 Zamość PTTK
  12. Znaczek Oddziału PTTK w Zamościu. Rok założenia 1930.
  13. Zamojskie Koło Przewodników 25 lat – 1961-86 – data 18-20.04.86r.
Kol. Barbara Herc we wspomnieniach Ewy Strumidło: Barbara Herc należała do grupy bardzo dobrych przewodników. Ambitna, konsekwentna, o wysokiej etyce przewodnickiej i pełnym profesjonalizmie. Zarazem miła, uśmiechnięta i pełna życzliwości dla turystów, dzieci i młodzieży oraz koleżanek i kolegów przewodników. Pracowała w zamojskim zakładzie energetycznym, gdzie opiekowała się dziecięcym Klubem PTTK „Izolatorek”. Niezwykle wyrozumiała dla turystów, tylko jeden raz straciła „zimną krew” i nie dokończyła oprowadzania grupy, kiedy z równowagi wyprowadziła ją jedna ze złośliwych turystek, doprowadzają Basię kąśliwymi uwagami niemal do płaczu. Szybko jednak wróciła do równowagi i nadal spełniała wspaniale swoją funkcję przewodnicką. Do milszych wydarzeń zaliczyć można ówczesne cotygodniowe spotkania na „czwartkowej herbatce”, w pomieszczeniach Biura Informacji Turystycznej, w budynku za obecnym pomnikiem upamiętniającym zamojskich Ormian. Tam, jak wspomina kol. Ewa, Basia zawsze z uśmiechem i sympatią odnosiła się do każdego przewodnika. W historii zamojskiego przewodnictwa zapisała się jako dobra i zasłużona przewodniczka.
Kol. Herc wspominają życzliwie także inni przewodnicy:
Basia była aktywną przewodniczką. Wśród rzeczy przekazanych jest nasza poprzednia blacha przewodnicka Koła. (M. Jamroż). Pamiętam Basię – była bardzo dobrym przewodnikiem, życzliwa, pełna wiedza !!! (Jan Naworyta). Pani Basia Herc/moja mama zawsze mówiła Basia Michałowska/ była moją Panią Profesor, kiedy w 1980 roku kończyłam trzeci/ wówczas najniższy/ stopień kursu przewodnickiego. Każdy z nas – młodych, jeszcze bez doświadczenia przewodników, podziwiał Jej wiedzę i stawaliśmy prawie na baczność w czasie rozmowy z Nią – z szacunku i z lekką nutą zazdrości kiedy my dojdziemy do takiego profesjonalizmu. Dziś łza wzruszenia kręci się w oku, kiedy wspomina się tamte czasy….(Joanna Budzyńska). Ja również miło Ją wspominam, była zawsze życzliwa w stosunku do młodych przewodników, dowcipna. Przez te lata kiedy już nie przychodziła na szkolenia Koła Przewodników, zawiadamiałam ją o mszy św. za zmarłych działaczy PTTK, a Ona zawsze pytała co słychać w Kole. (Bożena Kamaszyn Gonciarz).

__________________________________________________________________________________________

30. Wspomnienia przewodników

Przewodników wspominają Danusia Książkiewicz i Ewa Mielnicka:
KONRAD SOKOŁOWSKI
Kiedy w 1970 r. na wykłady z architektury, organizowanego wówczas kursu przewodnickiego, przyjechał do Tomaszowa Lubelskiego, nie mogłyśmy z koleżanką rozpoznać, skąd znamy ten świetny głos. Pięknie mówił. Koleżanka w końcu zapytała i p. Konrad Sokołowski (tak nam się przedstawił) to potwierdził. Czytał w Radio Zamość jako lektor książkę Wiktora Zawady „Kaktusy z Zielonej ulicy”, której akcja rozgrywa się w latach ostatniej wojny w Zamościu i okolicach. Pamiętam także – opowiada Danusia, jak pojechałam, już jako przewodniczka na wycieczkę do Lwowa z Orbisu, którą p. Konrad pilotował. Oprowadzał nas wtedy po Lwowie. Oprócz tego musiała być ukraińska przewodniczka, która mówiła po ukraińsku. Oficjalnie zwiedzaliśmy Cmentarz Łyczakowski, a nieoficjalnie…….na skróty, przez krzaki p. Sokołowski zaprowadził nas na Cmentarz Orląt Lwowskich. Nie wyglądał tak jak teraz. Zarośnięty, stały baraki jakiejś bazy i strasznie to wyglądało. No, ale widzieliśmy. Także moje pierwsze spotkanie z tym przewodnikiem to był wykład, a potem wyjazd do Lwowa.
A potem?
Potem były szkolenia. Przykładowo w 1981 r. pierwsze spotkanie z Janem Zamoyskim, XVI ordynatem. Pozostało z tego spotkania pamiątkowe zdjęcie (z dedykacją Jana Zamoyskiego), na którym jest Lucjan Ksykiewicz, Tadeusz Sokołowski i Jan Zamoyski. Spotkanie odbyło się w Restauracji Renesans. Było bardzo wielu przewodników na tym spotkaniu, także z naszego Koła.
Dopowiada do wątku o Janie Zamoyskim Ewa:
Jan Zamoyski opowiadał wtedy wiele o sobie. Od wielu, wielu lat był wtedy w Zamościu po raz pierwszy oficjalnie. Bo wcześniej jak przyjeżdżał do Zamościa to nocował u Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach. Natomiast chcę jeszcze powiedzieć, że to co przekazał przewodnikom Konrad Sokołowski jest nieocenione. W latach 80-tych zabrał nas na wycieczkę po Kresach Wschodnich: Kamieniec Podolski, Zbaraż, Lwów itd. Wiedza jaką nam wtedy przekazał niezmiernie nas wtedy wzbogaciła. Kiedy prowadził autokar z wycieczką zawsze się śpiewało. To były radosne chwile. Wystarczyło, że zagaił swoim słynnym zaśpiewem – żartem „Dżą palmy błękitne”…..a już cały autokar mu odpowiadał. Ułożył także słowa do hymnu przewodników zamojskich na nutkę „W rytmie walca”, albo taką śmieszną piosenkę o „grzybku hetmańskim na podcieniach”.
Kontynuuje Danusia:
Tadeusz dużo wtedy podróżował po świecie w ramach swojej przewodnickiej pasji i pracy pilota. Z zawodu był nauczycielem (chyba historykiem) w Obszy, a pochodził z Sitańca. Jego domu rodzinnego, tam gdzie był budowany wiadukt w stronę Lublina już chyba nie ma. To było zaraz za wiaduktem, po prawej w stronę Lublina. Byłam tam kiedyś w 1979 r., jak mieszkał tam jeszcze ze swoją matką.
Zapraszamy Koleżanki i Kolegów do przekazywania swoich wspomnień o naszych przewodnikach.

________________________________________________________________________________________________________

 RYSZARD ŁAPA
PRO MEMORIA
Ryszard Łapa w szczególny sposób umiłował Zamość.
Zanim odszedł, zdążył nas nauczyć tej miłości do naszego miasta.
Dziękujemy Ci, przede wszystkim za to, Rysiu.
Byliśmy, w grupie 44 osób – kandydatów na przewodników, ostatnimi uczniami Ryszarda Łapy. Tylu innych już wcześniej przed nami wyszkolił. My nie mieliśmy tyle szczęścia, co nasi poprzednicy. Niestety, tego szkolenia Ryszard już z nami nie dokończył. Ten ukochany przez wszystkich Nauczyciel i Wychowawca nie doprowadził nas do końca kursu. Odszedł przedwcześnie, w tragicznym wypadku, pozostawiając w naszych sercach i umysłach pustkę po tej stracie.
Dzisiaj cieszymy się niezmiernie, że mieliśmy od Niego przyzwolenie, na szkoleniowe filmowanie wykładów, wycieczek i wyjazdów terenowych. Pozostawił nam po sobie dzięki temu, nieoceniony materiał dydaktyczny. Niezwykle cenna to pamiątka. Teraz bliska sercu jest każda nagrana płyta i każde zrobione zdjęcie z naszym Nauczycielem. Nie raz kosztem wysłuchania wykładu robiliśmy Mu zdjęcia jak nas uczył i oprowadzał po zabytkach. Wiedział, że pomimo chwilowej nieuwagi posłuchamy Go jeszcze nie raz na nagraniach i nie umknie nam żadna jego nauka.
Mnie także udało się utrwalić na zdjęciach kilka chwil życia tego wspaniałego Człowieka. Dzisiaj nawet te mniej udane zdjęcia stanowią cenną pamiątkę.
Ryszard Łapa oprowadzał naszą grupę kursantów po Zamościu parokrotnie. Realizował wyznaczony program zawsze skrupulatnie. Nie pozwalał ani sobie, ani nam tym bardziej, na pobieżne zaliczanie obiektów. Swoją konsekwencją uczył nas bowiem należytego spełniania w przyszłości usługi przewodnickiej.
Kiedy opowiadał, to z pasją. Słuchaliśmy Go z zapartym tchem. Udzielał niezwykle cennych wskazówek i był niezastąpioną skarbnicą wiedzy o naszym mieście.
Szczególnie ukochał Katedrę Zamojską. Nikt tak pięknie jak Ryszard Łapa nie opowiadał o tym zabytku. Turyści byli pełni podziwu dla Jego wiedzy o tej szczególnej świątyni, czemu dawano niejednokrotnie wyraz w słowach uznania dla Ryszarda. Tak nam o Nim opowiadano. Sam bowiem był osobą niezwykle skromną, aczkolwiek szeroko znaną w środowisku przewodnickim z nieprzeciętnej wiedzy, nie tylko krajoznawczej.
Ryszard szczególnie dbał o bezpieczeństwo oprowadzanej grypy. Uczył nas i wyczulał, że jako przyszli przewodnicy musimy, zadbać przede wszystkim o bezpieczeństwo powierzonych naszej pieczy turystów. Był pod tym względem bardzo wymagający. Potrafił dać porządną reprymendę, kiedy komuś z nas zachciało się bez Jego wiedzy np. penetrować schrony bojowe Linii Mołotowa podczas szkolenia.
SŁOWO – jako główne narzędzie pracy przewodnika Ryszard opanował perfekcyjnie. Nam natomiast stale podkreślał konieczność opanowania tego warsztatu. Zwracał uwagę na najczęściej popełniane błędy językowe, podawał przykłady niepoprawnych wypowiedzi, ale najważniejsze było to, że własnym przykładem wcielał w życie te wszystkie teoretyczne wskazówki.
Ryszard za sukces każdego przewodnika uważał jednak zdobycie bardzo dużej wiedzy krajoznawczej o regionie. Nauczył nas, że nigdy nie można poprzestawać w jej pogłębianiu. Trzeba znać historię tej ziemi, ale nie można pozostawać w tyle i stale należy dbać o to, aby być na bieżąco i aktualizować zdobyte wiadomości.
O każdym zamojskim i roztoczańskim zabytku przelewał w nas tyle wiedzy, że nie sposób tego było pochłonąć. Ponadto Ryszard potrafił zaciekawić swoimi opowieściami o wszystkim. Opowiadał i oprowadzał z pasją. Niezależnie o tego, czy to były zamojskie pomniki, synagoga, cerkiew czy kościół słuchało się Go z nieukrywaną przyjemnością. Powtarzał nam, że przewodnik musi być apolityczny i tolerancyjny. On to wszystko posiadał niejako „z urodzenia” podobnie jak umiejętność kontaktu z drugim człowiekiem, którym wyrażał zawsze swoją wysoką kulturę osobistą.
Ryszard „ciągał” nas ze sobą wszędzie. Powtarzał: wszystko musicie zobaczyć, wszędzie musicie zajrzeć! Były miejsca w których mówił do nas drżącym głosem, były takie, w których mówił do nas szeptem, ale były i takie gdzie śmiał się i cieszył razem z nami, tak po prostu, przyrodą i słońcem…..
Dziękujemy Rysiu
 Wspomnienie – w pierwszą rocznicę śmierci Ryszarda Łapy – napisała Ewa Lisiecka

_________________________________________________________________________________________________________

ANNA   WÓJTOWICZ
O Ani Wójtowicz  – opowiada Ewa Mielnicka:
Była to wśród zamojskich przewodników wyróżniająca się osobowość. Wysoka, szczupła, taka elegancka dama. Często ubrana w kapelusz. Chodziła w ponczo i do tego miała ażurowe, dość długie rękawiczki. W takim właśnie stroju opowiadała niezwykle ciekawe historie z życia mieszczan zamojskich. Najczęściej jednak opowiadała o obozie przejściowym przy ulicy Lubelskiej i Dzieciach Zamojszczyzny. To co dzisiaj opowiadają inni przewodnicy, to najpierw ona nam właśnie opowiadała. Dlaczego pacyfikacja, wysiedlanie, dlaczego utworzenie kolonii osadników niemieckich. Bo ta książka o „SS „Sonderlaboratorium” to znacznie później powstała, niż ona nam to wszystko opowiadała.
Ania Wójtowicz miała uprawnienia przewodnickie I stopnia. Kiedyś przewodnicy byli w ten sposób klasyfikowani: I, II, III (najniższy) stopień, który się otrzymywało automatycznie po zdaniu egzaminów państwowych na przewodnika. Ania, żeby zdobyć ten najwyższy I stopień, pisała prace na temat dzieci w obozie przy ul. Lubelskiej.
Czy ta praca jest gdzieś dostępna?
Tego nie wiem. Może jest w PTTK, może w Muzeum Zamojskim? Ta praca nie była wydana, jeżeli się zachowała to najprawdopodobniej w maszynopisie. Ania pracowała w Państwowych Zakładach Zbożowych w Zamościu, a mieszkała w blokach. Ania miała córkę, która skończyła filologię angielską i pracowała w LO (starym chyba). Kiedy Ania była już sama w podeszłym wieku, jej córka zachorowała na stwardnienie rozsiane. Ania nie była już wtedy w stanie się nią sama zajmować. Umieściła ją w Domu Pomocy Społecznej w Tyszowcach. Potem Ania też tam się znalazła. Obecnie żadna z nich już nie żyje. Ania najprawdopodobniej pochowana jest w Tyszowcach. Warto cmentarz odwiedzić i odszukać jej grób. Jest tam, o ile wiem taki wydzielony i zaniedbany fragment cmentarza. Gdyby udało się uporządkować i zapalić światełko na Jej grobie, przejeżdżając przez Tyszowce……. Ania wiele dobrego wniosła w środowisko przewodnickie Zamościa. Przekazała dużo wiedzy i cennych wiadomości. Taka osobowość już się nie powtórzy.
Kto klasyfikował, nadawał takie uprawnienia wyższych stopni przewodnickich?
Odpowiada Danusia Książkiewicz:
Lublin. Zarząd Główny. Na II klasę trzeba było również zdawać dodatkowe egzaminy państwowe. Po kursie dostawało się uprawnienia przewodnika III klasy. Żeby mieć podwyższone kwalifikacje trzeba było ileś tam lat opowiadać turystom, zaliczyć określoną liczbę wycieczek, oprócz tego zdać jeszcze egzaminy. Wtedy też była powoływana komisja i zdawało się. Na I stopień, o który walczyła m.in. Ania Wójtowicz, trzeba była napisać pracę i zdać dodatkowe egzaminy.
Czy znacie jeszcze jakiś innych przewodników z uprawnieniami I stopnia i do kiedy obowiązywały takie normy?
Kilka osób było. Tadeusz Sokołowski. Może Ksykiewicz, Brzozowski. Te stopnie miały rację bytu chyba do lat 90-tych. Początkowo to było ważne, bo od stopnia przewodnika (od klasy) zależała stawka, wynagrodzenie. Większą stawkę za oprowadzanie mieli przewodnicy najwyższego stopnia, opowiada Danusia. Ewa Mielnicka dodaje, że pisała pracę o Stanisławie Staszicu, aby zdobyć II stopień przewodnictwa.
Zapraszamy przewodników do dzielenia się swoimi wspomnieniami.

_______________________________________________________________________________________________

JERZY  KRZYŻEWSKI
Wspomnienia  przewodników  – osoby śp. Jerzego Krzyżewskiego
Dnia 26 sierpnia 2020 roku zmarł w wieku 79 lat nasz kolega przewodnik Jerzy Leopold Krzyżewski z Hrubieszowa. Kolega Jerzy przez całe swoje życie realizował słowa pisarza i działacza społecznego, założyciela Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego Stanisława Staszica: „Być narodowi użytecznym – być użytecznym tej Ziemi, ukochanej Ziemi Hrubieszowskiej”. Kol. Jerzy od 1966 roku był członkiem Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego, początkowo zajmował się sekcją krajoznawczą która rozwinęła swoją działalność nie tylko wśród młodzieży, ale również gromadziła dorosłych, organizując wiele cyklicznych imprez wśród nich „Dni Ziemi Hrubieszowskiej”. Od 1996 roku pełnił funkcję Prezesa TRH, a także redaktora naczelnego „Biuletynu TRH”. Stale współpracował z Muzeum Hrubieszowskim, a także z archeologami z Uniwersytetu Marii Skłodowskiej Curie w Lublinie. Był inicjatorem wielu konferencji naukowych i wydawniczych poświęconych ziemi hrubieszowskiej i jej mieszkańcom. Dla nas przewodników z Koła Przewodników im. Róży i Jana Zamoyskich w Zamościu byłeś wspaniałym kolegą, wzorem do naśladowania, będzie nam brakowało twej wiedzy i pomocy, której nigdy nie odmówiłeś, a także Twojego żartu, dowcipu, celnej i inteligentnej riposty.
Maria Rzeźniak – Prezes Koła Przewodników Terenowych PTTK/Oddział Zamość im. Róży i Jana Zamoyskich
__________________________________________________________________________________________________________________________________
Przewodnickie wspomnienie o Jurku Krzyżewskim zwanym „Hrabią”
Bożena Kamaszyn-Gonciarz
Ograniczę się do niektórych tylko faktów. Znaliśmy się z kol. Jerzym „tylko” 40 lat. Odkąd pamiętam Jurek był zawsze dowcipny, szarmancki i elegancki. Najczęściej widywaliśmy go w stroju turystycznym, ale także „pod muszką”.  Błyszczał inteligencją i był duszą towarzystwa. Brał udział w wyjazdach terenowo-szkoleniowych Oddziału PTTK w Zamościu i Koła Przewodników Terenowych. Wielokrotnie uczestniczył w Ogólnopolskich Pielgrzymkach Przewodników Turystycznych na Jasną Górę, w grupie zamojskiego Koła. Nigdy nie odmówił prośbie o przekazanie swojej wiedzy na tematy, które Go najbardziej interesowały, z historii II wojny światowej, postaci związanych głównie z Hrubieszowem, historii regionu, czy chociażby heraldyki.
Dwa lata temu oprowadzał po Hrubieszowie przewodników z Zamościa i mieliśmy okazję zwiedzić z Nim również Browar hrubieszowski. Corocznie zapraszał przedstawicieli Koła Przewodników Terenowych w Zamościu na opłatek organizowany przez Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie, którego był prezesem. Szczególnie utkwiła mi w pamięci wizyta delegacji w 2006 r., kiedy to po raz kolejny Jurek został wybrany Prezesem TRH, o czym informował „Tygodnik Zamojski” Nr 50 z 14.12.2005 r. Spotkanie noworoczne TRH im. Stanisława Staszica odbyło się 4.02.2006 r. Na zaproszenie pojechały przewodniczki: Danuta Głazowska, Wanda Kopaczewska, Danuta Książkiewicz i Bożena Kamaszyn-Gonciarz. Kolega Jurek, jako prezes TRH przewodniczył spotkaniu witając gości: kapelana TRH; przedstawicieli władz administracyjnych i szpitala; regionalistów i przewodników.
Uroczyste spotkanie rozpoczął hymn Hrubieszowa śpiewany przez scholę przy kościele św. Stanisława Kostki. Młodzież zaśpiewała również kolędy, których nutę podchwycili także obecni na sali. Słuchano wspomnień o Janie Szlonzaku, patriocie, regionaliście, poloniście i kierowniku szkoły w Hrubieszowie. Wspominała go m.in. uczennica, też nauczycielka i brat. Odbyła się również promocja tomików wierszy Piotra Malca, który opisywał piękno ziemi i przyrody. Autor czytał te wiersze podczas spotkania i wspominał matkę, która była związana z Hrubieszowem. W trakcie spotkania mówiono o planach TRH. Prezes Koła Przewodników w Zamościu wręczyła na ręce Prezesa TRH bukiet kwiatów z życzeniami dla nowo wybranego Zarządu TRH – wytrwałości w pracy, hojnych sponsorów i zdrowia dla członków Towarzystwa. Po spotkaniu, nieco już zmęczony Jerzy, znalazł jednak czas i siły, aby porozmawiać jeszcze z koleżankami z Zamościa. My przewodnicy byliśmy dumni, że nasz kolega, przewodnik, po raz kolejny został wybrany prezesem TRH.
Ostatnio rozmawiałam z Jerzym telefonicznie 23.07.2020 r. Był już bardzo chory, a pomimo tego troszczył się o losy TRH, martwił się, że nie „wyszły” tak pieczołowicie przygotowywane obchody 60. lecia TRH. Sam będąc chorym, pytał i martwił się moim zdrowiem. Cały Jerzy! Cieszę się, że jeszcze porozmawialiśmy, ostatnie nasze słowa brzmiały: „do usłyszenia”. Już się nie usłyszeliśmy. Kiedy dzwoniłam kolejny raz – odpowiadał mi tylko nagrany na telefon głos Jurka…. Pogrzeb kol. Jerzego Krzyżewskiego – „Hrabiego” – odbył się 29.08.2020 r. w Hrubieszowie. Na pogrzeb przyjechali przewodnicy, nie tylko z Zamościa. Poczet sztandarowy Oddziału PTTK w Zamościu (Jadwiga Kozłowska, Maria Jamroż, Piotr Gonciarz) asystował Zmarłemu w kościele i ostatniej drodze na cmentarz. Msza pogrzebowa została odprawiona w kościele św. Mikołaja. Jerzego Krzyżewskiego żegnali przedstawiciele różnych stowarzyszeń, zawodów i władz administracyjnych. W imieniu zamojskich przewodników, w asyście pocztu sztandarowego pożegnała Kol. Jerzego – Maria Jamroż, wspominając w ciepłych słowach Jego postać i fakty związane z Nim, które charakteryzowały Jego osobowość.
Po odprowadzeniu na cmentarz w Hrubieszowie Rodzina Zmarłego zaprosiła przewodników na obiad do restauracji. Przewodnicy w drodze powrotnej odwiedzili grób naszej koleżanki-przewodniczki Ewy Mielnickiej, która zmarła w 2016 r. i jest pochowana na cmentarzu w Nabrożu. Złożyli wiązankę kwiatów, zapalili znicze i pomodlili się w intencji Zmarłej. Na działce w Karpiu – należącej do Bożeny i Piotra Gonciarzów – przewodnicy kontynuowali spotkanie, wspominając zmarłych przewodników. Opowiadano sobie „Jurkowe kawały”, którymi raczył innych za życia, wnosząc w spotkania humor i radość, jak to miał w zwyczaju. Niech spoczywa w pokoju.