płk MAREK KWIECIEŃ, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, autor, pomysłodawca i realizator zamojskich obchodów Dnia Flagi Rzeczypospolitej, wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu.
Pierwsze spostrzeżenie dla turystów, przewodników, dziennikarzy, organizatorów publicznych przedsięwzięć samorządowych czy państwowych:flagi się p o d n o s i i o p u s z c z a, natomiast na budynkach flag się nie wywiesza lecz e k s p o n u je. Dosadnie i obrazowo w tym temacie mawia Krzysztof J. Guzek członek – współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego: „Nota bene wciąga się spodnie a opuszcza… majtki, zaś wywiesza bieliznę po praniu”.
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest naszym najważniejszym symbolem i wypada, żeby każdy miał wiedzę o jej symbolice (biel oznacza nasze godło, a czerwień – tło tarczy herbowej). I bardzo ważne!
Nasze barwy narodowe mają pochodzenie heraldyczne jako jedne z nielicznych w świecie. Pochodzą jednak nie od jednego herbu, a od dwóch, Polski i Litwy, umieszczonych na jednej tarczy. Biel pochodzi od bieli Orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych. Na fladze biel jest u góry, ponieważ w naszej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła.
1 sierpnia 1919 roku, polska flaga po raz pierwszy została zdefiniowana tak, jak dziś wygląda. Składa się z dwóch pasów: górnego białego i dolnego czerwonego. Kluczowe znaczenie mają też proporcje – pięć do ośmiu. Dopiero gdy te warunki zostaną dochowane, możemy mówić o fladze państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. Co ciekawe, Polska jest jedynym państwem w Europie, które ma dwie równorzędne flagi państwowe. Pośrodku białego pasa na drugiej z nich został umieszczony herb. Ta jest zastrzeżona do użytku zewnętrznego. Stanowi flagę placówek dyplomatycznych, lotnisk i portów.
Kiedy powinniśmy eksponować flagę państwową biało czerwoną? Święta narodowe to oczywiste. Jeśli ktoś ma potrzebę uczczenia święta pracy, to niech już 1 maja. Św. Józef też kocha Polaków. 2 maja wszyscy powinniśmy to zrobić, gdyż wtedy obchodzimy dzień flagi państwowej. Każdy ma prawo używać barw Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń. Nie zawsze tak było. To uprawnienie zapisano na mocy nowelizacji ustawy, która obowiązuje od 10 kwietnia 2004 r. Od tego dnia każdy może legalnie eksponować flagę Rzeczypospolitej nie tylko z okazji świąt państwowych, narodowych czy lokalnych, ale także z okazji uroczystości i wydarzeń z życia prywatnego! Swoją polskość manifestować flagą mamy prawo każdego dnia. Nie ma dni nieodpowiednich! …a gdy flaga którą eksponujemy na domu wypłowiała albo podarła się nie wyrzucić! Na to jest tylko jeden sposób – flagę należy spalić lub rozdzielić barwy, ale… nie publicznie. Nie wyrzucać do śmietnika. Również flagi z papieru, używanej podczas turystycznych przedsięwzięć czy różnego rodzaju uroczystości np. 11 listopada na Rynku Wielkim w Zamościu. Zamość jest ubogacony w tym temacie jako jedyne miasto w Rzeczypospolitej… Aby Zamościanom umożliwić w godny sposób pozbycia się zniszczonej flagi od 2 maja 2012 roku w Zamojskim Ośrodku Informacji Historycznej i Turystycznej, Ratusz – Rynek Wielki 13 i Muzeum Zamojskim ul. Ormiańska 30 można ją wrzucić do skrzyni flagowej z napisem „USUWANIE FLAGI” – „FLAG DISPOSAL”. „Skrzynia flagowa” to oficjalna nazwa stosowana przez Polskie Towarzystwo Weksylologiczne.
Niestety, nie ma w Polsce czegoś takiego jak polski protokół flagowy. By zgłębić i poszerzyć wiedzę w zakresie postępowania z flagą Rzeczypospolitej i innymi symbolami państwowymi polecam nietypowy „materiał pomocniczo – edukacyjny”… dokument pokontrolny NIK z 15 kwietnia 2005r. – Najwyższa Izba Kontroli -„Używanie symboli państwowych przez organy administracji publicznej” oraz publikacje znamienitych weksylologów i heraldyków Alfreda Znamierowskiego, Tomasza Orłowskiego, Andrzeja Ludwika Włoszczyńskiego czy Krzysztofa Jerzego Guzka.
O TYM POWINNIŚMY PAMIĘTAĆ
Podnosząc, opuszczając lub eksponując flagę Rzeczypospolitej Polskiej powinniśmy pamiętać, że:
– na fladze nie należy umieszczać jakichkolwiek napisów, rysunków, znaków, liter, obrazków;
– flaga nie może służyć jako nakrycie stołu lub opakowanie jakiegoś przedmiotu;
– flagą nie można przykryć pomnika lub tablicy pamiątkowej przed ich odsłonięciem;
– flaga powinna być tak eksponowana, aby nie dotykała podłoża, podłogi lub nie była zamoczona w wodzie;
– jeżeli flaga zaplącze się dookoła drzewca, trzeba ją rozplątać. Zaplątana flaga nie jest ozdobą;
– flaga powinna być zabezpieczona przed zniszczeniem, zerwaniem lub upadkiem na ziemię;
– podczas ulewy lub przy bardzo silnym wietrze flaga nie powinna być eksponowana, należy ją opuścić lub jeżeli musi być eksponowana należy zadbać, aby nie uległa zniszczeniu lub zerwaniu;
– flaga powinna być podnoszona w sposób energiczny, a tempo podnoszenia flagi należy dostosować do czasu wykonywania hymnu (jednocześnie zacząć i skończyć). Na maszcie można eksponować tylko jedną flagę;
– jeżeli flaga jest eksponowana na podium mówcy, powinna znajdować się na prawo od mówcy
zwróconego twarzą do słuchaczy lub płasko na ścianie, nad mówcą lub za nim;
– flagi nie powinny być wyrzucane do śmietnika ani rzucane na ziemię… na to jest tylko jeden sposób
– flagę należy spalić, ale… niepublicznie;
– flaga, którą chcemy eksponować, musi być czysta, niepostrzępiona, a jej barwy nie mogą być wyblakłe;
– trzeba zwracać uwagę na właściwą kolejność barw, jeżeli umieszczane są pionowo, kolor biały powinien znajdować się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu;
– podczas ceremonii podnoszenia albo opuszczenia flagi wszystkie osoby, z wyjątkiem tych, które są w mundurach, powinny być zwrócone twarzą do flagi, przyjąć postawę wyprostowaną, a chłopcy i mężczyźni zdjąć nakrycie głowy;
– na terenie RP flaga państwowa Rzeczypospolitej ma zawsze pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami. Jeśli eksponuje się na masztach więcej flag, flagę państwową podnosi się jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.
_________________________________________________________________________________________________