„Wodna Procesja” w Zwierzyńcu

JN

Wieczorną mszą o godz.18:00, rozpoczęły się w zwierzynieckim „Kościółku na wodzie”, uroczystości poświęcone jego patronowi, Świętemu Janowi Nepomucenowi. Czczony w Zwierzyńcu od XVIII w., szczególną cześć odbiera podczas corocznego, uroczystego odpustu w dniu 21 maja. Towarzyszy mu, zapoczątkowana jeszcze przez ks. Emila Wojtasia w 1997 r., specyficzna procesja eucharystyczna, która odbywa się w łodziach, płynących po wodach kościelnego stawu.

procesja    kajaki

Wodne Procesje należą do zwyczajowych obrzędów, związanych ze św. Janem Nepomucenem. W naszym kraju raczej należą do unikatowych. Obrzęd przywędrował z Pragi, gdzie święto to organizuje się, prawie nieprzerwanie, od trzystu lat (od 1715 r.). Na praskie uroczystości sprowadzane są nawet weneckie gondole. Procesjom tym towarzyszą: muzyka, śpiewy i salwy armatnich strzałów znad brzegów Wełtawy. Święto, nazywane w Czechach – Navalis- wznowiono (po kolejnej przerwie) w 2009 r. W Pradze szlak procesji przebiega z Katedry na Hradczanach, przez Most Karola do kościoła św. Franciszka. W procesji niesiony jest relikwiarz św. Jana Nepomucena. Wzorem praskim takie procesje organizuje się w wielu miejscach kultu św. Jana Nepomucena. Dawniej spławiano na wodę, strojnie ozdobione łodzie, także z figurą świętego (w formie zmarłego Jana) które płynęły po rzece, stawie, w orszaku wiernych, przy towarzyszącej im muzyce i śpiewach.

dzieci   dzieci 2

Tym samym zwyczajem, odbywają się uroczystości ku czci św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu. Tłum odświętnie odzianych ludzi zasiada nad brzegiem kościelnego stawu, zajmuje miejsca na mostku prowadzącym do świątyni, na długo przed rozpoczęciem mszy. Na brzegu czekają łodzie i kajaki, przygotowane na moment rozpoczęcia procesji.

na brzegu   most

Niewielki kościółek wypełnia młodzież, która w tym dniu dostąpi sakramentu bierzmowania. Przygotowywani do tych uroczystości od kilku dni, przez Ojców Redemptorystów z Krakowa, przyjmą sakrament z rąk Biskupa Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej, bp Mariana Rojka. Ten dostojny Gość, witany serdecznie przez proboszcza zwierzynieckiej Parafii MB Królowej Polski, ks. Błażeja Górskiego, przez młodzież i ich rodziców, podczas mszy wielokrotnie nawiązał do postawy świętego Jana Nepomucena w swoim słowie, skierowanym do wiernych.

bp    bp 2

Przytaczał wiernym przykładną postawę świętego z XIV w., kiedy ten usłyszawszy głos Bożego wołania, poszedł za nim. Chociaż ta posługa kapłańska kosztowała Jana utratę życia, a wcześniej męczeństwo, którego zaznał nie chcąc ujawnić tajemnicy spowiedzi, nie zdradził tego co zawierzono Chrystusowi. Biskup wyjaśnił jednak, że nauka płynąca z męczeństwa św. Jana obowiązuje nas wszystkich, każdego bez wyjątku, nie tylko duchownych. Młodzieży, która przyjmowała w tym dniu sakrament bierzmowania biskup przekazał przesłanie, aby realizowali w życiu otrzymane właśnie dary Ducha Świętego, w tym miłość bliźniego. Za tę miłość bowiem Jan Nepomucen, i wielu po nim, zapłacił swoim życiem. Tak jednak umiłował Chrystusa, że nie zdradził Go pomimo cierpienia, jakie mu zadawano.

„Wszechmogący Wieczny Boże, przez Ciebie umocniony św. Jan Nepomucen aż do śmierci gorliwie bronił wolności Kościoła. Spraw przez jego wstawiennictwo, abyśmy nieustraszenie walczyli w obronie sprawiedliwości i prawdy.”

chłopcy   ks Błażej

Kościółek na Wodzie, podczas całej mszy skąpany był niejako mistycznym światłem zachodzącego słońca, którego promienie rozjaśniały wnętrze przez okna. Na spowitych tą poświatą duchownych, młodzież i świadków ich bierzmowania, spoglądał z umiłowaniem na twarzy św. Jan Nepomucen z ram iluzjonistycznego ołtarza. Był najważniejszym świadkiem tego misterium, obecnym tego dnia także w sercach wszystkich zebranych tu wiernych. Kiedy zakończyło się bierzmowanie młodzieży, przeprowadzone na mostku nad stawem, sprawnie acz z wielkim dostojeństwem i miłością, rozpoczęła się oczekiwana procesja.

bierzmowanie    bierzm.

Można powiedzieć, że przebiegała ona w dwóch płaszczyznach, aczkolwiek równocześnie. W tym samym czasie kiedy wyruszała procesja na łodziach, część wiernych dokonywała pieszego obejścia wokół kościółka. Niesiono umajone feretrony i obrazy, na początku ze św. Janem Nepomucenem, dalej z Matką Bożą i innymi świętymi. Procesja owa skupiała ludzi od najstarszych po dzieci, ubrane odświętnie w stroje ludowe i komunijne alby. Sunęła owa grupa powoli, z dostojeństwem wśród modłów i śpiewów, obserwując bacznie procesję, która w takim samym rytmie poruszała się w łodziach po wodzie, w ciszy i rozmodleniu. Towarzyszył im modlitewny śpiew wiernych zebranych na brzegach stawu i obok kościółka.

Jan   wokół

Ową „Wodną Procesję” rozpoczyna się tuż przy brzegu stawu, od strony kościoła. Z prawej strony mostka, łączącego kościół na wyspie z placem, na którym drewniana dzwonnica i święta figura MB, wyznaczają jakby przedłużenie przestrzeni sakralnej. Kościółek jest zbyt mały, aby pomieścić wszystkich parafian. Majowa pogoda w tym roku sprzyjała tej liturgii na świeżym powietrzu.

pochodnie   pochodnie 2

Dwie małe kładki umożliwiają wejście do łodzi i potem zejście ponownie na ląd osób duchownych. Reszta łodzi i kajaków cumuje po przeciwnej stronie mostu. Cała ta wodna podróż, w której ksiądz biskup, cały czas stoi w płynącej łodzi, trzymając monstrancję i adorując Najświętszy Sakrament trwa około 15 minut. Na osobach, które obserwują to osobliwe zjawisko po raz pierwszy w życiu, wywiera ono niezwykłe wrażenie. Słychać wokół głosy zachwytu ludzi, którzy niejednokrotnie przybyli tu z bardzo daleka na odpust ku czci św. Jana Nepomucena. W wodnej procesji biorą udział także dzieci pod opieką starszych. Łodzie z daleka migają światełkami pochodni trzymanych przez płynących.

koniec    koniec procesji

Kult św. Jana Nepomucena obrósł różnymi obrzędami, ale ta wodna eucharystyczna procesja jest wyjątkowa, tym bardziej, że należy do rzadkości w kraju. Bywa, że wierni sypią kwiaty do wody, że ubierają kwiatami ramiona mostu, a brzegi stawu zdobią maikami z zielonych gałęzi. Tylko pieśni, tych typowo nepomuckich, brak jeszcze. Po procesji odbyło się błogosławieństwo wiernych Najświętszym Sakramentem. Osobiście  Biskup Marian Rojek pobłogosławił matkom z małymi dziećmi, wręczając obrazek z Aniołem Stróżem, na pamiątkę tego błogosławieństwa.

biskup   zamiana

W uroczystościach ku czci św. Jana Nepomucena uczestniczyła także liczna grupa z Koła Przewodników PTTK im. Róży i Jana Zamoyskich, których kapelanem jest od lat ks. Błażej Górski, obecnie proboszcz Parafii MB Królowej Polski w Zwierzyńcu. Po uroczystościach była chwila na rozmowę i wspólne zdjęcie z ks. Błażejem i ks. Biskupem.

msza   przewodnicy

Zwierzyniec natomiast, zaprasza wszystkich ponownie za rok, na podobne uroczystości patrona niewielkiego Kościółka na Wodzie,  św. Jana Nepomucena.

tekst i zdjęcia: Ewa Lisiecka