W Szczebrzeszynie, w prezbiterium kościoła św. Mikołaja (na zewnątrz) wmurowana jest kamienna tablica fundacyjna z herbem. Jest to herb Tomasza Zamoyskiego, drugiego ordynata na Zamościu. Zaliczany jest do tzw. herbów złożonych. Taki rodzaj herbu przedstawia genealogię rodu (przodków). W tym przypadku herb rodowy przedstawia górne prawe pole (pamiętając, że w heraldyce prawa strona jest tam gdzie stojący do nas przodem rycerz ma prawą rękę). W prezentowanym herbie jest to godło „Jelita”.
Pole Nr 1 „Jelita”- herb ojca ( Jana Zamoyskiego). Pole Nr 2 – „Leliwa” – herb matki (Barbary z Tarnowskich Zamoyskiej) . Pole Nr 3 – „Herburt” – herb babki ojczystej (Anny z Herburtów Zamoyskiej). Pole Nr 4 – „Jastrzębiec” – herb babki macierzystej (Zofii z Ocieskich Tarnowskiej). 
Podobny herb zobaczymy nad środkową arkadą schodów Ratusza w Zamościu. Rzeźbiony kartusz herbowy Tomasza Zamoyskiego umieszczono tu w 1937 r. * Wcześniej (oryginał z ok 1620 r.) był umieszczony na bastionie wschodnim (VII). Obecnie oryginał tego herbu znajduje się w lapidarium w zamojskim „Arsenale”. Jego kopię wykonał Jerzy Pałczyński. Oba herby wykazują duże podobieństwo. Prezentują one dodatkowy element heraldyczny tzw. klejnot. Na tarczy herbowej oparte są dwa zamknięte hełmy w koronie. Na hełmach są dwa różne klejnoty, pierwszy odnoszący się do herbu „Jelita” Zamoyskich (pół kozła wspiętego) i drugi – powtórzenie godła Leliwa na tle pęku pawich piór, odnoszący się do herbu Tarnowskich.
Oba kamienne herby, zarówno ten ze Szczebrzeszyna, jak i z Zamościa wskazują na bardzo dobry warsztat kamieniarski, być może pińczowski. Herb zamojski uległ znacznemu zniszczeniu, przypuszczalnie jeszcze w okresie jego prezentacji na Bastionie VII, który był narażony najbardziej na ataki nieprzyjaciela. Datację herbu na rok 1620 podaje Jerzy Kowalczyk m.in w Przewodniku po Zamościu (s. 79 – wydanie 1977). Herb z kościoła w Szczebrzeszynie może być wykonany w podobnym okresie, bowiem kościół konsekrowano w 1620 r. Wybudowany został w latach 1610-1620 przez dziekana kapituły zamojskiej, a zarazem proboszcza szczebrzeszyńskiego, ks. Mikołaja Kiślickiego z fundacji Tomasza Zamoyskiego.
- Do 1818 r. oryginał kartusza znajdował się w szpicy Bastionu VII. W 1936 r. odnaleziony w podziemiach Franciszkanów. Został przewieziony do Zwierzyńca, gdzie eksponowano go na wyspie za kościołem św. Jana Nepomucena (zdjęcie poniżej Tadeusza Zaremby). W roku 1937 oryginał kartusza został wmurowany w ścianę nad środkową arkadą schodów Ratusza w Zamościu. Zastąpiono go kopią Jerzego Pałczyńskiego 17 IV 1996 r. Oryginał przechowywano w Muzeum Zamojskim do czasu jego ekspozycji w 2014 r. w Muzeum Broni i Fortyfikacji „Arsenał”.Wiecej o herbie Tomasza Zamoyskiego w Zamościopedii Andrzeja Kędziory: http://zamosciopedia.pl/index.php?f01=3xxx5181xlxxxxxxxxx&idss=2647968s3408
opracowanie i zdjęcia: Ewa Lisiecka
Podziękowania za cenne uwagi Kol. Bożenie Smutniak i Ewie Dąbskiej.
- W uzupełnieniu: Łukasz Kot opowiada historię kartusza z herbem Tomasza Zamoyskiego w artykule „Podziemia zamojskie cz.I” – ZKK Nr 2/2015
- cyt. „…W podziemiach Kościoła Franciszkanów w 1936 r. został odkryty kamienny kartusz herbowy Tomasza Zamoyskiego, który obecnie znajduje się na schodach ratuszowych. To była rewelacja. To pan Zaremba [Tadeusz, architekt- przyp. red.] kazał go tam zamieścić.”
- uzupełnienie z lutego 2018 r. – w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie natrafiłam na zdjęcie udostępniane w domenie publicznej: „Kościółka na Wodzie” w Zwierzyńcu. Datowane jest na – „przed 1945 r.”. Na zdjęciu, po dużym zbliżeniu, widoczny jest kartusz Tomasza Zamoyskiego z Zamościa. Ponieważ kartusz ten wmurowano w ścianę środkowej arkady schodów zamojskiego ratusza w 1937 r. zatem zdjęcie wykonano przed tym czasem. Jest to drugie ze znanych zdjęć „zwierzynieckiej historii zamojskiego kartusza”. Pierwsze wykonane przez Tadeusza Zarembę prezentujemy powyżej, z tym, że na nim kartusz jest prezentowany na tyłach kościółka.
