Zgodnie z decyzją Komitetu Wykonawczego Europejskiego Związku Turystyki Rowerowej (UECT), Europejski Tydzień Turystyki Rowerowej odbył się w dniach 12-19 lipca 2015 r. na Ukrainie w Żółkwi, miasteczku położonym w połowie drogi od przejścia granicznego w Hrebennem do Lwowa, prawdziwej perle Ziemi Lwowskiej. Miasto zostało założone w 1597 r. przez Stanisława Żółkiewskiego – hetmana polnego koronnego, jednego z najwybitniejszych wodzów w dziejach Rzeczypospolitej. Miasto było wzorowane na Zamościu, a obecnie oba te miasta są miastami partnerskimi. Żółkiew była ulubioną rezydencją króla Jana III Sobieskiego, który najwięcej czasu spędzał właśnie w Żółkwi.
Ukraina gościnnie otworzyła swoje drzwi dla uczestników 11. Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, organizowanego przez UECT. Spełniło się marzenie ukraińskich turystów kolarzy, które narodziło się jeszcze w 1991 r. w Wiśle. 22 ukraińskich turystów po raz pierwszy wzięło wtedy udział w 47. Międzynarodowym Rajdzie Kolarskim AIT (Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki). To wtedy właśnie zapragnęli oni w przyszłości urządzić taki zlot na Ukrainie. W tamtych czasach nie było jeszcze UECT, nie było też niepodległej Ukrainy. W 2012 r. Ukraina została członkiem UECT i otrzymała propozycję organizacji Tygodnia w 2015 r. 3 lata przygotowań minęły bardzo szybko i w tym czasie zaistniało też wiele problemów. Istniało realne zagrożenie, że Tydzień zostanie odwołany z powodu wojny na Wschodzie Ukrainy. Na szczęście marzenie Ukraińców się spełniło i święto europejskich turystów kolarzy odbyło się.
Po raz pierwszy impreza ta odbyła się poza obszarem Unii Europejskiej i dała możliwość turystom z państw UE oraz innych części świata odkrycia dla siebie Ukrainy – największego państwa Europy, kraju o bogatej historii, na którego obszarze znajduje się geograficzny środek Europy. Mieliśmy możliwość zapoznania się z Ziemią Lwowską – jednym z najpiękniejszych regionów Ukrainy, jej barwną przyrodą, kulturą, dawnymi tradycjami, lokalnym kolorytem, życzliwymi Lwowianami. To właśnie Ziemia Lwowska – kraina średniowiecznych zamków i twierdz, dawnych cerkwi i klasztorów, teatrów, unikalnych muzeów, malowniczych krajobrazów i leczniczych źródeł jest najbardziej zachodnią i europejską częścią Ukrainy.
W programie Tygodnia przewidziano siedem aktywnych dni pobytu na Ziemi Lwowskiej. Bazą Tygodnia była Żółkiew. To właśnie tam, na rynku tej prawdziwej perły Ziemi Lwowskiej, obok zamku i renesansowych kamieniczek z XVII w., w dniu 12 lipca nastąpiło uroczyste otwarcie Zlotu. Na każdy dzień zaplanowano różne warianty wycieczek rowerowych. Każdy z nas codziennie miał do wyboru 3 świetnie oznakowane trasy rowerowe o długości 30-40, 60-70 oraz 90-100 kilometrów. Trasy te przebiegały przez malownicze tereny, w pobliżu ciekawych obiektów historycznych i przyrodniczych. Organizowane były również wycieczki autokarowe do Lwowa i po Ziemi Lwowskiej oraz codzienny wieczorny program kulturalno-rozrywkowy w domu kultury.
Mieliśmy możliwość poznania jednej z najpiękniejszych części obwodu lwowskiego – Roztocza, przez które przebiega Wielki Europejski Dział Wodny. Trasy rowerowe przebiegały głównie przez tereny wiejskie, o niewielkim natężeniu ruchu samochodowego i bez znaczących różnic wysokości. Ze względu na poważny kryzys ekonomiczny na Ukrainie tamtejsze drogi są w bardzo złym stanie i nie nadają się za bardzo do przejazdu samochodem, ale do jazdy rowerem (oprócz rowerów szosowych) są w sam raz. Kto pokonał te dziury, kamienie i piaski, mógł być z siebie dumnym. Cierpliwość do takich dróg nagrodzona została cudownymi wrażeniami ze zwiedzania dziesiątek zabytków architektury, historii i kultury, takich skarbów jak cerkwie drewniane z XVII-XVIII wieku (m.in. Potylicz i Biesiady), dostojne, murowane kościoły z XVI-XX wieku, monastyr w Krechowie, Straczańska Góra, czy jedyne w swoim rodzaju stare miasta i miasteczka: Bełz, Busk, Rawa Ruska, Magierów, Mosty Wielkie, Kamionka Strumiłowa, Kulików, Iwano-Frankowe. Wielkim przeżyciem było również obcowanie z przyrodą Jaworowskiego Parku Narodowego oraz Parku Przyrodniczego „Rezerwat Roztocze” i obserwacja pejzażu niewysokich wzgórz.
Poza piątkiem nie było upałów, a nawet gdyby były, to nie utrudniłyby nam jazdy, gdyż trasy przebiegały przez lasy i odsłonięte dla wiatru pola. Na trasach znajdowały się jeziorka, stawy i rzeki, w których można było się wykąpać. Miejscowa ludność była bardzo gościnna. Mieszkańcy szczerze witali nas na trasach, z zaangażowaniem prezentowali miejscowe zabytki, częstowali przygotowanymi przez siebie regionalnymi potrawami i napojami z domowej kuchni: barszczem, zupą rybną – uchą, pierogami, kanapkami ze słoniną, kompotami. Umilali nam czas ukraińskimi pieśniami i tańcami. Na każdym kroku okazywali nam życzliwość. Całości dopełnił zorganizowany 16 lipca piknik w sosnowym lesie w ośrodku kolonijnym „Rosynka” w Dzibułkach, gdzie częstowano uczestników kuliszem i szaszłykami oraz kolacja pożegnalna w restauracji „Żowkwa”, na zakończenie Tygodnia.
17 lipca był dniem szczególnym, który na długo utkwił w naszej pamięci. Tego dnia odwiedziliśmy Lwów – kulturalną stolicę Ukrainy, jedno z najpiękniejszych miast Europy, jedno z miast gospodarzy Euro 2012, a przede wszystkim jedno z najważniejszych miast w historii polski, miasto „Semper Fidelis”, a obecnie najbardziej polskie miasto poza granicami naszego kraju. Wycieczka objazdowa „Cudownym Pociągiem” (kolejka turystyczna na kołach) po średniowiecznym centrum miasta, wpisanym na Listę UNESCO i widok miasta z wieży Ratusza przypadły do gustu największym miłośnikom wycieczek po miastach Europy.
Do Żółkwi, nie zważając na trudności, przyjechało 325 (a nie jak zwykle ok. 1500) turystów kolarzy (150 Ukraińców, 82 Polaków, 71 Francuzów i po kilku uczestników innych nacji – w sumie z 11 krajów), którzy stali się uczestnikami tego wielkiego święta. Gospodarze postarali się abyśmy czuli się bezpiecznie. Zarówno miasteczko namiotowe, jak i teren przed restauracją „Żowkwa”, gdzie spożywaliśmy posiłki, były pilnowane przez milicję. Europejski Tydzień Turystyki Rowerowej utrwalił pozytywny wizerunek Ukrainy na arenie międzynarodowej, stał się również potężnym bodźcem do rozwoju w Żółkwi tak popularnej w Europie Zachodniej turystyki kolarskiej, następstwem czego będzie zdrowy tryb życia społeczności i zachowanie środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń. Do tej pory Żółkiew słynęła z osiągnięć sportowych w kolarstwie, lecz turystyka kolarska nie była w tym mieście popularna.
Opuściliśmy Ukrainę pełni wrażeń i niesamowitych wspomnień. Mamy już ochotę wrócić do tego kraju aby zwiedzić kolejne miejsca i poznać historię innych regionów. Tymczasem kolejny 12. Europejski Tydzień Turystyki Rowerowej odbędzie się w przyszłym roku we francuskim Auch, mieście d’Artagnana, słynnego bohatera powieści Aleksandra Dumasa „Trzej muszkieterowie”.
tekst i zdjęcia: Paweł Koman
opracowanie: Ewa Lisiecka