Zasiedlenie Rynku Wielkiego w Zamościu w XVII wieku.

            Poniższy wykaz prezentuje zestawienie mieszkańców poszczególnych kamienic Rynku Wielkiego i obecnej ulicy Staszica (nr 9-39)[1] od czasu pierwszej lustracji miasta w 1591 roku do 1699 roku. Powstało ono na bazie następujących dokumentów: akta miasta Zamościa za poszczególne lata, pierwsza lustracja miasta z 1591 roku, spis egzaktorski z 1657 roku, lustracja miasta z 1696 roku, mapa zasiedlenia Rynku Wielkiego z 1603/1604 roku. (2) Zaznaczyć przy tym należy, że nie zachowały się księgi miejskie za lata 1610-1632. Wszystkie ww. dokumenty dostępne są online, głównie w bazie www.szukajwarchiwach.pl, lustracja miasta z 1591 w Tece Zamojskiej z 1938 roku. Spis ten może ulec aktualizacji.
Zestawienie transakcji na bazie ksiąg miejskich: Ewa Lisiecka – Spis kart | (przewodnicyzamosc.pl)
Nadzór merytoryczny i pomoc wszelaka: Ewa Dąbska
Sporządzenie wykazu: Justyna Bartkowska
Rynek Wielki 1
rok
nazwisko
1591
Jerzy Labuda Grek
do 1603
Mateusz Borzykowski
od 1603
Ferens (Franciszek) Wołosowicz
ok. 1603
Florens (zapewne Ferens)
do 1636
Andrzej Wołosowicz
do 1653
Samuel Edwert senior, Szkot
1653-1683
Jan Werner, zięć Edwerta, Szkot
1696, 1698
Piotr Leisk, drugi zięć Edwerta, Szkot
Rynek Wielki 3
rok
nazwisko
1591
Filip Antonia Grek
1592
Jan Konstantynowicz
1593
Ludwik Antonin, Grek
ok. 1603
Jan Grek (Konstantynowicz?)
1636
Adamowicz Stefan
1636
Rychwalski Jan
1636
Marcinkowicz/Widawski Jan
1644
Kasiński Jan
1653
sukcesorzy Kasińskiego
1687
ks. Piotr Godyn – zatyłki
1696
Anna Wentonowa
1698
sukcesorzy Borkowskich – zatyłki
Rynek Wielki 5
rok
nazwisko
1591
Bernard Gambila Grek
1592
Jan Wolborski
1593
Melchior Reyzner
ok. 1603
Jan S(…)cik
do 1636
Abraham Kirkorowicz, Ormianin
od 1636
Edward Hebron/Henryk Anand, Szkot
od 1655
Andrzej Anand, Szkot
1678, 1696
Jan Michał Link, Niemiec
Rynek Wielki 5A
rok
nazwisko
1591
Wojciech Wnuk
1593
Wojciech Słowiński
ok. 1603
Demetrios Grek
1633
Piotr Markowicz
do 1649
Adam Dziewani
od 1649
Mateusz Szeps
od 1655
Kacper Achterlani, Szkot
do 1678
Piotr Gutri, Szkot
1678
Jan Achenriff, Szkot
1679
Andrzej Boyd, Szkot
1696
Boydowa
1703
Wilhelm Tauz, Szkot
Rynek Wielki 7
rok
nazwisko
1591
Bernardo Morando, Włoch
1642, 1657, 1696
Andrzej Devisson, Szkot
Rynek Wielki 7A
rok
nazwisko
1591, ok. 1603
Jakub Janiszowski
do 1642
Jan Serwatowski, syn Galla Serwatowskiego
od 1642
Stanisław Sklarowicz
1655
Jakub Wenton, Szkot
1673
Jan Wenton, Szkot
1696
Wentonowa (Anna żona Jakuba Wentona, córka Katarzyny Jaroszewiczówny i Stanislawa Sklarowicza, żona Jana Wentona)
Rynek Wielki 9
rok
nazwisko
do 1589
Michał Brener
od 1589
Grzegorz Serhiowicz, Ormianin
1590
Iwan Kossa Serhiowicz, Ormianin
1591
Murat Kirkor, Ormianin
od 1591, ok. 1603
Jakub Janiszowski
do 1639
Jan Gick
od 1639
Reinhold Innes, Szkot
1668
Wilhelm Innes, Szkot
1683
Piotr Gutri, Szkot
1696
Wilhelm Tauz, Szkot
Rynek Wielki 11
rok
nazwisko
1591
Charaziecz Grek (Kiryłł Grek)
ok. 1603
Jan Konstntynowicz
1605
Marek Begin (?), Szkot
1606
Jan Begin, Szkot
do 1673
Daniel Begin, Szkot
1694
Tomasz Taylor, Szkot
Rynek Wielki 2
rok
nazwisko
1591
plac Hanus Bartla
ok. 1603
Krzysztof murarz
1643, 1657
Szymon Piechowicz
1692
Seweryn Kuszyński
1696
Augustynowiczowa
Rynek Wielki 4
rok
nazwisko
1591
Hanus Bartl
1604
Krzysztof Częstopijany/Łosicki
do 1635
Mateusz Łosiecki
od 1635
Stanisław Rosiński
1635, 1657
Andrzej Abrek senior i junior
do 1702
Abrekowie i Krobscy (Marianna Abrekówna i Adrian oraz ich dzieci)
Rynek Wielki 6
rok
nazwisko
1591
Hanus Bartl
1593
Ludwik Birhingle
1593-1609
Krzysztof Gregorowicz z żoną Zuzanną
od 1609
Szymon Birkowski
do 1654
Wojciech Grabowicz
od 1654
Aleksander Radaszkiewicz, zięć Grabowicza
1685
Franciszek Grabowicz, ksiądz
1696
Kazimierz Lubecki
Rynek Wielki 8
rok
nazwisko
1591
Hanus Bartl
1609
Murat Omelian
do 1637
Tomasz Puzdrowski
od 1637/8
Owanis Serhiowicz, Ormianin
od lat 40-tych
Auksanty Owanisowicz, Ormianin
1696
Kazimierz Lubecki
Rynek Wielki 10
rok
nazwisko
1591
Amurat Jakubowicz, Ormianin
ok. 1603
Tobiasz, Ormianin
od lat 40-tych
Auksanty Owanisowicz, Ormianin
Rynek Wielki 12
rok
nazwisko
1591
Tobiaszowa, Ormianka, wdowa
ok. 1603
Tobiasz, Ormianin
Apurcipur Kirkor z żoną Zuzanną Balejówną (Cipurowa), Ormianin
do 1685
Łukasz Kirkorowicz, Ormianin
od 1685
Zachariasz Arakiełowicz, Ormianin
Rynek Wielki 14
rok
nazwisko
1591
Tobiasz Bogdanowicz, Ormianin
ok. 1603
Hołub, Ormianin
Ałtun Muratowicz, Ormianin
do 1696
Stefan Ałtunowicz, Ormianin
Rynek Wielki 16
rok
nazwisko
1589
Murat Jakubowicz, Ormianin
1591
Murat Kuremowicz zm. ok. 1603, Ormianin
do 1653
Warterys Kirkorowicz, Ormianin
od 1654
Warterys Tatułowicz, zięć Warterysa Kirkorowicza, Ormianin
1689
Baltazar Wandry – dzierżawca
1696
Elżbieta Warterysowa Tatułowicz, Ormianka
Staszica 9
rok
nazwisko
1633
Hanus Kolmanowicz
1634
Piotr Kolmanowicz
1634
Grzegorz Gębzicki
1655
Agnieszka Gębzicka
1657
Frankowicz
1665, 1668
Mikołaj Jurkowicz
1676
Ferens Lewkowicz
1680
Jan Lewkowicz
1696
Jan Wolson, Szkot
Staszica 11
rok
nazwisko
1633
Mateusz Gliniecki
1633, 1634
Andrzej, Dorota Abrek
1635
Mikołaj Miturkowicz
1644
Ewa Miturkowicz, wdowa
1651, 1668, 1671
Jan Serwatowski
1676, 1696
Sebastian Łyszkiewicz
Staszica 13
rok
nazwisko
1633, 1635
Wawrzyniec Krzeczkiewicz senior, zm. przed 1654
1657
Zielonka vel Krzeczkiewicz
1671
Wawrzyniec Krzeczkiewicz, junior, zm. przed 1676
1696
Aleksander Brzyski
Staszica 15
rok
nazwisko
1654, 1657
Aleksander Hoffman
1668, 1683
Paweł Lipowski
1684
Marcin Koniakowicz
1696
Koniakowiczowa, wdowa
Staszica 17
rok
nazwisko
1591
plac
ok. 1603
plac
do 1654
Jakub Haas
1654
Jerzy Pauli Elżbieta Haasówna
od 1684, 1696
Piotr Reyneberger
Staszica 19
rok
nazwisko
1591
plac
do 1603
Jan Łaźniński
od 1603
Wilhelm Bol / Guillermo Boll
do 1634
Wilhelm More, Anglik
Elżbieta More
od 1640
Michał Dykauff, zięć More’a
1665
Paweł Menganty, zięć Dykauffa
1686, 1696
Jan Miroczyński, zięć Mengantego
Staszica 21
rok
nazwisko
1591
Manuel Masapeta, Grek
ok. 1603
Zipano na gruncie Masapety
do 1640
Piotr Leisk, Szkot
1648-1665
Jakub Berny, Szkot
1665
Jan Berny, Szkot
1672,1698
Piotr Leisk, Szkot
Staszica 23
rok
nazwisko
1591
Francesco Tellani
ok. 1603
Zamoyscy
165…
Mikołaj Podlodowski
1673
Andrzej Pruszkowski
1686
Jan i Hiacynt Pruszkowscy
1687
Marcin Zamoyski
1696
Jan Tuszyński (dzierżawca)
Staszica 25
rok
nazwisko
1591, ok. 1603
Bernardo Morando, budowa
do 1634
Stanisław Abramowicz, Lidia Morandówna (dzieci: Anna, Elżbieta, Stanisław)
do 1670
Marcin Fołtynowicz, Elżbieta Abramowiczówna
do 1666
Kazimierz Fołtynowicz, syn Marcina
1666-1686
potomkowie Fołtynowiczów
od 1686 -1699
Stanisław Niewieski, zięć Stanisława Abramowicza juniora
Staszica 27
rok
nazwisko
1591
plac, Jędrzej Grek
ok. 1603
obywatele Szczebrzeszyna
do 1670
Maciej Antoni Wacławowicz
do 1672
Marcin Braszewicz
od 1672
Jacek Chylicki, Katarzyna Braszewiczówna
1696
Szydłowski
Staszica 29
rok
nazwisko
1591
plac
ok. 1603
Krzysztof Bystrzycki, malarz
1655
Tobiasz Taburth, Paweł Taburth
1666
Jan Filimester, Szkot, Małgorzata Kaddelówna
1696
Jakub Lędza, Szkot, Małgorzata 1 voto Filimestrowa 2 voto Lędzina
Staszica 31
rok
nazwisko
1591, ok. 1603
plac
1644, 1649
Paweł Janczy
do 1655
mieszkańcy Turobina
od 1655
Wojciech Lędza, Szkot
1696
Wilhelm Lędza, Szkot
Staszica 33
rok
nazwisko
do 1641
Wojciech Muldorf
przed 1649
Marcin Mirosławski
1655
Andrzej Achterlani, Szkot
1657
Jerzy Pauli
do 1673
Fryderyk Bekier
1696
Jarmuntowski
Staszica 35
rok
nazwisko
1641
Jan Teschner
1641
Jakub Weimer
1642
Jan Kinast
1655
Maryna Kinastowa
1657, 1673
Konrad Kineman, Szkot
1688, 1696
Mikołaj Barth
Staszica 37
rok
nazwisko
1637, 1641
Agnieszka 1voto Krosnowska 2 voto Modzelowska
do 1696
 Jan, Władysław i Stanisław Garczyńscy
od 1696
Jan Bartoszowicz
 Staszica 39
rok
nazwisko
1637
Walenty Dąbrowski
1696
margrabia Myszkowski
Ormiańska 22
rok
nazwisko
1591
Jan Megierdycz
do 1642
Krzysztof Megerdowicz
od 1642
Sołtan Sachwelowicz, potem wdowa Teofila i zięć Jan Takiesowicz
1696
Zofia Takiesowiczowa
Ormiańska 24
rok
nazwisko
1591
Aleksander Ormianin
1642
Gabriel Ariewowicz
1657
Toros
Feliks Torosowicz?
1696
Kasprowa i dominikanie
Ormiańska 26
rok
nazwisko
1591 do 1632
Bartosz Bachsze
od 1632
Gabriel Bartoszowicz, syn
od 1658
Jan Bartoszowicz, wnuk
1696
Grzegorz Doroszowicz
Ormiańska  28
rok
nazwisko
1591
Zachariasz
do 1641
Jan Lisowski
od 1641
Hieronim Kołakowski
od 1655
Bazyli Rudomicz
1684
Stanisław Brzyski
1696
Michał Brzyski
Ormiańska 30
rok
nazwisko
1591
Hanus Bartl
do 1649
Adam Burski
od 1649
Franciszek i Jan Namysłowscy jedna część; Katarzyna i Anna Żurkowskie druga część
do 1665
Eliasz Białokurowicz
od 1665
Jan Wilczek
1696
Wilczkowa
Kołłątaja 2
Dom 1
rok
nazwisko
1591
plac ku ratuszowi
do 1639
Jakub Weir/Wuier, Szkot
od 1639
Andrzej Dewisson, Jerzy Dewisson, Szkoci
od 1686
Reihold Bruss, Szkot
Dom 2
rok
nazwisko
1591
dom, co Grek kupił u Korzeniowskiego
1664
Jakub Wuier, Szkot
1687
Wilhelm Forbes, Szkot, drugi mąż wdowy po Weirze Marianny Elderówny
1696
Grzegorzewski
[1] Przy opisie domów od Staszica 9 do Staszica 15 nie uwzględniłam lustracji z 1591 roku ze względu na różnicę zdań z konsultantem merytorycznym.
(2) Do artykułu wykorzystany został „Plan rynku w Zamościu (ok. 1603-1604)” – Ryc.28 w opracowaniu Wojciecha Przegona i Jakuba Żygawskiego „Kartograficzne Zamostiana”. Plan ten został omówiony na s. 204 przez Szymona Zajczyka w artykule „Muratorzy zamojscy 1583-1609”, opublikowanym w Biuletynie Historii Sztuki i Kultury, R. VII: 1939, Nr 2, s. 201-212. Określił na podstawie A. Advoc., że ten niedatowany plan rynku zawiera spis właścicieli nieruchomości, odpowiadający stanowi z czasu po 9 sierpnia 1603 r. a przed 13 maja 1604 r.