Zamość w XVII i XVIII wieku był jednym z większych skupisk Szkotów na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Poza suchymi wzmiankami w aktach miejskich, wskazujących na posiadanie przez kupców szkockich kilku kamienic przyrynkowych oraz gruntów skupionych w folwarkach w okolicach miasta, brak jest innych śladów materialnych po tej społeczności na terenie Zamościa. Odnotowano również Szkotów, którzy byli uczniami lub studentami Akademii Zamojskiej.[1] Niektórzy z nich pochodzili z Zamościa inni z Danii, Prus, Gdańska, Heidelbergu (zamieszkały w Zamościu), Elbląga w Prusach, czy Lublina. Zbieżne są badania w tym zakresie dr Jacka Feduszki i Antoniego Krawczyka (oba z 2009 r.), którzy na podstawie albumu studentów Akademii Zamojskiej opracowanego przez Henryka Gmiterka wynotowali studentów nacji szkockiej. Dr Jacek Feduszka w swoim wykazie (vide poniżej) wymienia 23 nazwiska studentów wyspiarzy, w tym: czterech Anglików (Forbes, Gordon, Leves, Livingsone) i 19 nazwisk Szkotów: Berny, Burnet, Davidson, Enes; Erdes, Filmester, Gutri, Karkettell, Kscel, Mulner, Scot, Scragf, Simson, Skin, Smet, Walier, Watson, Wuier i jednego bez nazwiska). Na wykazie nie oznaczono imienia ojca studenta, co było w zwyczaju przy zapisach do Akademii Zamojskiej, niemniej łatwo to ustalić. Studenci nie mieli podwójnych imion, jedno z nich było imieniem ojca. Przykładowo: zapis w wykazie – Simon Aleksander Jakub należy odczytać jako Simon Aleksander, syn Jakuba i dalej Simon Jan s. Jakuba (Aleksander i Jan byli braćmi); Skin Aleksander s. Dawida, Skin Tomasz s. Dawida itd.

Natomiast drugi z badaczy, Antoni Krawczyk na podstawie analizy tego samego Albumu Studentów Akademii Zamojskiej odnalazł dwóch Anglików i 17 Szkotów z oznaczeniem nacji, chociaż z nazwiska wymienia 15. Przypuszczalnie pominięci zostali w spisie studenci o nazwisku Berny, których wymienia dr Jacek Feduszka. A. Krawczyk ustalił ponadto jedenaście nazwisk (bez wymienionej nacji), którzy według niego mogli być zarówno Anglikami jak i Szkotami. Rozpoznani przez Krawczyka Anglicy to: Carolus Nicolai (Anglius) i Martinus Richardi Leus (Angli). Poniżej lista 15 Szkotów studentów zamojskiej uczelni i 11 innych studentów, wśród których można odnaleźć szkockie nazwiska.

Lista 15  Szkotów – studentów Akademii Zamojskiej wg. A. Krawczyka [opracowanie E.L.]

Berny Jacobus Thomas, Scotus, Civis Gedanensis Filus. rozdz. XL (1640/41) nr 45, opłata 3 floreny

Burnet Andrreas Vilhelmi, natione Scotus, rozdz. LXXXI (1682/83) nr 14

Deuison Daniel Andreae, Scotus Zam(oscensis) nr 70

Deuisson Johannes Andrreae, Scotus Heyderburgensis incola (mieszkaniec) Zam(osciensis) rozdz. XXXIV nr 131, (1635)

Deuizon Andreas Andreae,  Scotus, mercatoris Zam(oscensis) filus. Rozdz. XLV (1645/46) nr 48, opłata 18 gr.

Ens Jacobus (pozostawione wolne miejsce na imię ojca), Scotus Zam(oscensis) rozdz. XLVIII (1648/49) nr 30, wpłata 1 fl. i 15 gr.

Erdes Jacobus Wilhelmi, Scoti eius et mercatoris Zamoscensis Filus. Rozdz. LIX  nr  64, wpłata 3 fl.

Filmeyster Wilhelmus Wilhelmi, Scotus, rozdz. LIV nr 14 (1654/55)

Gutri Petrus Petri, Scoti eius et mercatoris Zamoscensis Filus. Rozdz. LIX nr 63 (1659/60), wpłata 3 fl.

Skin Robertus Thomas, Scotus rozdz. XXXVII nr 40 (1637/38)

Scot  Jacobus Jacobi, Scotus, rozdz. LIII  nr 12 (1654/55), wpłata 3 fl.

Sking Geiorgius Dauidis, Scotus, nr 45

Smet Henricus Donaldi, Scotus, rozdz. XLIV  nr 57 (1644/45)

Stanislaus Petri Alexander, Scotus, Zam(oscensis) rozdz. XXII nr 81, (1622/23)

Wuier Jacobus Joannis, Scotus, rozdz. XXXVII  nr 39 (1637/38)

 

Wykaz 11 nazwisk – studentów Akademii Zamojskiej bez wymienionej nacji ( wg Krawczyka można domniemywać, że byli to Anglicy bądź Szkoci)

Berny Johannes Jacobi, mercatoris Zam. filus, rozdz. LIII nr 5, (1654/55), wpłata 6 fl.

Deuison Georgius Georgii, mercatoris Zam(oscensis). filus rozdz. LIII nr 2, (1654/55)

Deuison Jacobus Georgii, eiusdem mercatoris filus, rozdz. LIII  nr 3, (1654/55)

Forbes Petrus Robertus Vilhelmi, distr(ictus) Sandomir(iensis), rozdz. LXI nr 37, (1662/63)

Kith Jacobus Jacobi, palat(inatus) Lublin(eisis), rozdz. LXI nr 39, (1662/63 r.)

Semson Jacobus Patriti, dioec(esis) Chełm(eisis), wspólna opłata z bratem (poniżej)

Semson Patritius Patriti dioec(esis) Chełm(eisis) rozdz. LXIII nr 30, (1664/65, opłata 6 fl.

Skin Thomas Davidis Lublin, dioec Cracov. Rozdz. LVI nr 17, (1656/57)

Tamson Jacobus Jacobi, Zam(oscensis), rozdz. CXXV nr 14, (1737/38)

Watson Andreas Roberti, dioec(esis) Chełm(eisis), reformatus rozdz. XC nr 18, (1692/93)

Wenteun Joannes Joannis, dioec(esis) Chełm(eisis) rozdz. LXXV nr 97, (1676/77 r.) wpłata 6 fl.

Należy przy tym podkreślić, podobnie jak w przypadku wykazów dr Feduszki, że drugie imię na wykazie oznacza imię ojca studenta (przykładowo: Berny Jacobus Thomae, Berny Jakub syn Tomasza).

W 1650 r. sejm Rzeczypospolitej uchwalił specjalny podatek nałożony wyłącznie na Szkotów i Anglików osiadłych w Polsce. Wynosił on 1/10 ich majątku i był przeznaczony na przywrócenie na tron Karola II Stuarta. Podatek na króla dotyczył wszystkich Szkotów zamieszkałych w Koronie i na Litwie oraz w innych prowincjach Rzeczypospolitej. Uniwersał w tej sprawie ogłoszono 10 stycznia 1651 r. W Archiwum Skarbu Koronnego zachował się rejestr „Podatku dziesiątej części od kupców cudzoziemskich szkockich i angielskich w Polsce handlujących uchwalony jako wsparcie dla króla angielskiego.[2] Wśród innych miast polskich wymieniono również Zamość: nazwiska kupców oraz kwoty przez nich odprowadzone. Podatek opłacony przez zamojskich kupców w 1651 r. wyglądał imponująco i wynosił ponad 8053 zł, gdzie dla porównania Lwów odprowadzał 4339 zł, a Lublin 4307 zł.

Nazwiska zamojskich kupców odnotowane w rejestrze (ujęte w ogólnym zestawieniu poniżej):

1. Berny Jakub

2. Ouchterlani Kasper

3. Innes Reinold

4. Rydler Wilhelm

5. Gregier Jan

6. Wuier Jakub

7. Maldron Jan

8. Diuisson Andrys

9. Diuisson Jerzy

10. Gordon Jerzy

11. Gutry Alexander

12. Melniant Dawid

13. Filmester Dawid

14. Brys Jerzy[3]

15. Burnata Andrzej

16. Edy Alexander

17. Wuier Adam

18. Penidel (Tenidel?) Wojciech

19. Dąbar Piotr

20. Berny Wilhelm

21. Auant Hendrych

22. Messer Jan

23. Eles Jan z Tarnowa na części Wielm. JM. P. Starosty Ratuskiego mieszkający

___________________________________________

Od wszystkich in Suma oddano do Skarbu – 8053  2 ½

Pomimo, że liczebność Szkotów w Zamościu w połowie XVII w. nie była aż tak znaczna (35 Szkotów)[4], w większości należeli oni do kupców, i to zamożnych sądząc po wysokości opłacanego podatku. Dla porównania Kraków miał w tym czasie 45 osób szkockiego pochodzenia; Poznań 62, Lublin 40, Brody 64, Lwów 13, Tarnów 22, Pińczów 14. Nazwiska zamojskich Szkotów, nazywanych wówczas Szotami, zostały zniekształcone przez urzędników zapisujących ich „ze słuchu” w różnych aktach miejskich (Acta Advocatalia, Scabinalia, księgi wójtowsko-ławnicze). Stopniowo niektóre z nazwisk ulegały spolszczeniu, szczególnie w przypadku rodzin szkockich osiadłych na dłużej na terenie miasta i asymilujących się poprzez ożenek z mieszczkami zamojskimi.

Szlaki emigracyjne do Polski przetarli Szkotom początkowo tkacze (XIV w. Gdańsk), a później żołnierze, którzy chętnie zaciągali się do armii francuskiej, holenderskiej, szwedzkiej, duńskiej, polskiej, a nawet rosyjskiej. Z usług tych cudzoziemskich, bitnych najemników korzystał już król Zygmunt August i Stefan Batory.[5] Początkowo dowódca 600-700 żołnierzy szkockich pułkownik Wiliam Stewart odmówił służby Batoremu, gdyż jego regiment pozostawał w 1577 r. na umowie z Gdańskiem, miastem nieprzychylnym królowi. Niektórzy Szkoci przyjęli jednak służbę w wojsku polskim, bowiem w tym właśnie czasie pojawia się osobny oddział szkockiej piechoty. W wojnie o Inflanty (1579) Jan Zamoyski sam stanął na czele regimentu szkockiego.  W wyprawie połockiej miał już 200 żołnierzy szkockich i możliwe, że dowodził nimi właśnie Wiliam Stewart. W 1581 r. Szkoci wzięli udział w kolejnej wojnie o Inflanty, pod Pskowem walczyło ich ok. 150, a potem 250. Od 1588 r. Jan Zamoyski dowodził już regimentem (rotą) Szkotów (100 koni), odnajętym od miasta Gdańska i dowodzonym przez Stewarda.[6] Batory powierzył Szkotom prowadzenie intendentury, a dla ośmiu kupców wydał przywilej wolnego handlu.[7] Szkotom zlecił także Batory obronę brzegów morskich i budowę okrętów.[8]

Jan Zamoyski podczas wojny inflandzkiej (1600-1602) miał już pod sobą dwie roty piesze Szkotów, po 300 ludzi w każdej. W wojnie inflanckiej zasługą Szkotów było zdobycie kilku twierdz pod dowództwem Dębińskiego. Szkoci sprawdzili się w zdobyciu twierdzy Kokenhauzen. Dowództwo nad poszczególnymi rotami zlecił Zamoyski Szkotom rotmistrzom: Aleksandrowi Ruthven’owi i Abarhamowi Young’owi.[9] Pierwszy z nich zginął przy szturmie na Wolmar (18. grudnia 1601 r.).[10] Natomiast w uznaniu zasług drugiego, król Zygmunt III Waza uczynił Abrahama Young’a zwierzchnikiem wszystkich Szkotów w Koronie. Young objął duchowe przywództwo nad wszystkimi Szkotami przyjmując rolę tzw. moralnego naczelnika „1604 – Abrahamus Jung peditum scoticorum S.R.M. praefectus”.[11]  Abraham Joung został obdarzony urzędem „generała szkockiego” i jako taki był zobowiązany do zbierania podatków i utworzenia autonomicznego sądownictwa, co jednak się nie udało. Już w 1607 r. pozbawiono Younga (Junga) jego kompetencji.[12]

Przypuszczalnie pierwszy werbunek Szkotów do Zamościa należy przypisać Janowi Zamoyskiemu. W 1590 r. odnotowano już 5 nazwisk szkockich kupców.[13] Jan Zamoyski zadbał również o sprowadzenie do Zamościa wybitnego profesora szkockiego pochodzenia Wiliama Bruce’a na wykładowcę prawa rzymskiego na Akademii Zamoyskiej.[14] Kupcy szkoccy znaleźli w Zamościu niezwykle dogodne warunki handlu. Nie doznawali również prześladowań na tle religijnym. Większość Szkotów, która przybyła do Polski była kalwinami.[15] Należeli do grupy emigracyjnej, która w ciągu XVI-XVII w. osiągnęła napływ ok. 30 tys. szkockich osadników.[16]

Akta miejskie Zamościa wymieniają Szkotów od XVI do XVIII w., w większości jako kupców. Nabywali domy i kamienice na Rynku Wielkim (głównie w pierzei zachodniej) jak również na Rynku Solnym i Rynku Wodnym. Z uwagi na mobilność kupców szkockich trudno ich jednoznacznie uchwycić w aktach w jednym miejscu zamieszkania. Pomocne w tym stają się akta miasta Zamościa, rejestrujące transakcje kupna i sprzedaży nieruchomości.[17] Analiza tych zapisów pozwala na postawienie kilku wniosków dotyczących  miejsca i czasu zasiedlenia Szkotów w Zamościu.

[1] Feduszka Jacek. Szkoci i Anglicy w Zamościu w XVI-XVII w. [w:] Czasy nowożytne Tom. 22/2009.

[2] AGAD. Archiwum Skarbu Koronnego. Sygn. 134 s. 4 i 24.

[3] Brys Jerzy i Andrzej Burnata – „obadway mut…..negociacionis Szoci”.

[4] Guldon Z.,Stępkowski L. Ludność szkocka i angielska w Polsce w poł. XVII w. [w:] Kwartalnik historii kultury materialnej 1982.

[5] Borowy Wacław. Anglicy, Szkoci i Irlandczycy w wojsku polskim za Zygmunta III. Warszawa 1949.

[6] Kędziora Andrzej. Zamościopedia. Szkoci i  Zamość. https://www.zamosciopedia.pl/index.php/hasla-alfabetycznie/sz/sza-szo/2550-szkocja-i-zamosc

[7] Zastęp kupców szkockich jeździł za dworem króla i miał przywilej dostarczania towarów na dwór królewski; korzystali także z przywileju bycia dworzanami królewskimi. Wyłączeni byli ponadto od wszelkiej jurysdykcji: magistratów, grodzkiej, ziemskiej, starościańskiej, wojewódzkiej. Podlegali kompetencji sądów marszałkowskich.

[8] Borowy Wacław. Anglicy, Szkoci i Irlandczycy w wojsku polskim za Zygmunta III. Warszawa 1949.

9] Około 1603 r. Szkot Jung (Jungen) notowany był w księgach krakowskich jako dowódca hufca piechoty szkockiej.

[10] Wolmar włączył do Polski w 1561 r. król Zygmunt II August po pakcie Wileńskim. W 1601 r. podczas wojny Polski ze Szwecją o Inflanty Wolmar został zdobyty przez Szwedów, a następnie odbity przez Jana Zamoyskiego 19 XII 1601 r.

[11] Tomkowicz Stanisław. Przyczynek do historii Szkotów w Krakowie i9 w Polsce. Wyd. 1899.

[12] Wijaczka Jacek. Szkoci. Jacek Wijaczka Instytut Historii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – PDF Darmowe pobieranie (docplayer.pl)

[13] Kędziora Andrzej. Zamościopedia. Szkoci i Zamość.

[14] William Bruce – Wikipedia, wolna encyklopedia

[15] W Szkocji w 1560 r. zniesiono zwierzchnictwo papieża i wprowadzono kalwinizm. Kościół przyjął ustrój prezbiteriański, na czele stał minister i starsi (nie biskup). Kościół prezbiteriański stał się ważnym elementem szkockiej świadomości. Anglia uznała szkocki kościół prezbiteriański dopiero w 1690, a wcześniejsze prześladowania religijne zmusiły wielu Szkotów do emigracji.

[16] www.miastopoznan.pl – Szkoci w Poznaniu.

[17] Kwerenda archiwalna z l. 70 XX w. – zapisy kart: Spis kart | (przewodnicyzamosc.pl)

_________________________________________________________________________________________

 cd. Szkockie nazwiska dosyć licznie pojawiają się w aktach miejskich Zamościa, najczęściej przy transakcjach zakupu lub sprzedaży nieruchomości. Ponad czterdzieści nazwisk szkockich odnotowano w księgach Akademii Zamojskiej, gdzie młodzi Szkoci zapisywani byli w poczet uczniów i studentów uczelni. Sporą liczbę zamojskich Szkotów i Anglików odnotował w swoich badaniach Andrzej Kędziora. Niniejsze opracowanie stanowi zbiorcze zestawienie tych nazwisk. Informacje zebrane w czasie kwerendy akt miejskich, przeprowadzonej  w l. 70-tych XX w., pozwalają na bliższe zapoznanie się z tą grupą narodowościową, która w XVII i XVIII w. wchodziła w skład mieszczaństwa zamojskiego.

W Zamościu najwięcej Szkotów osiedliło się w początkowej fazie przy ul. Szewskiej. Zamieszkali wśród sporej grupy kupców (17) osiadłych w tym rejonie miasta.  Szkotami było dziewięciu z tych mieszkańców, oznaczono ich narodowość w aktach miejskich: Grinius Jakub; Elsner Piotr i Paweł; Logi Vilhelmus; Devisson (Dewidzon) Andrzej, Tomasz Jun (Juanscoti Thomas); Berny Wilhelm i Jakub oraz Jakub Blonk (Błonk, Blonka). Jednak porównując nazwiska innych mieszkańców, w szczególności kupców bez oznaczenia narodowości, ze spisem klanów Szkocji, napotykamy na spolszczone brzmienie nazwisk wskazujące na to, że dana osoba była Szkotem, przykładowo klan Boyd repreznetował w Zamościu Jakub Boyt, kupiec odnotowany w 1654 r. zamieszkały przy ul. Szewskiej.

Najwcześniej napotykamy na wzmiankę w aktach o Piotrze Eisnerze (seniorze) zamieszkałym przy ul. Szewskiej w 1636 r. Potem w 1637 r. akta wymieniają Jakuba Griniusa i Tomasza Jun’a. W 1638 r. odnotowano transakcje kupna lub sprzedaży domu przez Wilhelma Logi, a w 1639 r. Jakuba Blonk’a i Piotra Elsnera (juniora). W 1640 r. na ul. Szewskiej wzmiankowany jest Andrzej Davidson, a w latach 50-tych XVII w. akta miejskie wymieniają Szkotów: Wilhelma i Jakuba Berne oraz Jakuba Boyt’a. Szkoci często zbywali swoje posesje kupcom współbraciom, którzy zdecydowali się osiąść w Zamościu, chociażby tylko na czas prowadzenia w tym mieście interesów. Osiedlali się blisko siebie kupując domy graniczące z posesjami innych Szkotów, względnie należące wcześniej do Szkotów.

Szkoci z ulicy Szewskiej w latach 1636-1655

1. Berny Wilhelm (1653)

2. Berny Jakub (1655)

3. Błont (Blonk) Jakub (1637, 1639)

4. Boyt (Boyd) Jakub (1654)

5. Dewidsson Andrzej (1640)

6. Elsner Paweł (1655)

7. Elsner Piotr (1636-37,  nie żył w 1641)

8. Grinius Jakub (1637)

9. Jun (Juanscoti) Tomasz (1637-1641)

10. Logi Wilhelm (1638-39)

Piotr Elsner (senior) prowadził zakład garncarski przy ul. Szewskiej. Zapewne miał dwa domy, skoro jeden z nich sprzedano we wrześniu 1636 r. Sebastianowi i Annie Śliwom. Możliwe, że przedmiotem transakcji był dom na tzw. Zatyłkach posesji, bowiem po sprzedaży Elsner’owie nadal byli sąsiadami Śliwów. Syn, Elsner Piotr (junior) zaliczany był do zamojskich patrycjuszy. Jego ojciec nie żył już w 1641 r.  Piotr Elsner junior sprzedał w roku 1655 dom przy ul. Szewskiej za 300 zł Eliaszowicom. W tym czasie w sąsiedztwie tego domu wymieniani są dwaj inni Szkoci Wilhelm i Jakub Berny, którzy sąsiadowali z Elsnerami, a notowani byli w latach 1653 i 1655 w aktach miasta właśnie przy ulicy Szewskiej. Obok domu Elsnera zamieszkał jeszcze inny Szkot, kupiec zamojski Jakub Grinius, wzmiankowany w aktach w 1637 r. Oba domy graniczyły ze sobą.

Kolejny ze Szkotów z ulicy Szewskiej Thomas Jun był w 1637 r. sąsiadem Skopków. Jego dom w 1639 r. graniczył z domem Szkota Petrusa Elsnera oraz Szkota Jakuba Blonk’a. Jakub Błont (Blonk) swój dom na ul. Szewskiej zakupił we wrześniu 1637 r. od Wołoszowica. Sąsiadował ze Szkotem Jakubem Griniusem i domem Piotra Elsnera. Od Błont’a w październiku 1639 r. odkupił siedzibę kolejny kupiec szkocki Wilhelm Logi. Tomasz Jun odnotowywany był w aktach jeszcze w 1640 r. przy ul. Szewskiej, w tym czasie jego dom graniczył z posesją Szkota Andrzeja Dewidsona. Rok później sąsiadem Tomasza Jun’a został kolejny kupiec (możliwe że Szkot), Archibalch Morszel, który odkupił dom od Wilhelma Logi wzmiankowanego przy ul. Szewskiej w l. 1638-39. Natomiast sąsiadem Pawła Elsnera, który to w tym czasie sprzedał dwa domy przy ul. Szewskiej Eliaszowicom i Szapinskim był w 1655 r. Jakub Berny.

Szkoci na Rynku Wodnym 

Szkoci mieszkali również na Rynku Wodnym w Zamościu. Miał tam swój dworek patrycjusz zamojski, Szkot Piotr Gutry (Gutri) junior, który odsprzedał dom za 5000 zł Klasztorowi S.S. Klarysek w Zamościu. w 1672 r. jego ojciec Piotr Gutry senior zakupił dom na Rynku Wodnym za 600 zł od braci Stanisława, Andrzeja i Kazimierza Średzińskich w maju 1653 r. Mieszkając prawie przez dwadzieścia lat na Rynku Wodnym zapewne rozbudował swoją siedzibę skoro uzyskała przy sprzedaży miano „dworku” i została zbyta Klaryskom za dużą sumę. Dworek kolejnego Szkota Wilhelma (Wojciecha) Lendzy sąsiadował z dworkiem podczaszego bełskiego i dworkiem Rzeszotarskiego. Lendza kupił dom na Rynku Wodnym w 1667 r. od innego kupca, Jana Wolkmana za sumę 1800 zł. W roku 1672 wydzierżawił dom za kwotę 2000 zł Szymonowi Siedlewskiemu. Ponieważ dom był do „oddania”, możliwe że wrócił do właścicieli bowiem w 1707 r. mieszkała jeszcze na Rynku Wodnym „Lędzina”, wdowa po Szkocie Wilhelmie Lęndzy (Lendzy). Mieli także swoje dworki  na Rynku Wodnym:  dworek – Lendzy Wojciecha 1667, dworek – Piotra Gutry juniora 1672, dworek Jakuba Wentona 1681)

Innym Szkotem z Rynku Wodnego był Jakub Wenton, który także miał tam swój dworek. Zapisał na nim sumę 300 zł na rzecz Szpitala Święto Krzyskiego z Przedmieścia Lwowskiego. Jego posesja graniczyła w 1681 r. z dworkiem Szymona Siedlewskiego (dzierżawionym od Lendzy) i domem Sakowicza, porucznika zamkowego. Na Rynku Wodnym mieszkali także inni Szkoci: Andreas Devidson (Denidson) w latach 1637, 1651, 1652; Wojciech Forbes notowany w 1643 r.; Dyns Wojciech (1643 r.);  Weier Jakub (1651 r.); Gutri Piotr (1653 r.). Możliwe, że Szkotami byli inni mieszkańcy Rynku Wodnego: Weyner Jakub (1651) kupiec poznański; Grigier Jan (1651); Jan Ber (1653); Kind Fryderyk i Anna (1655); Halfer Jakub (1655); Forczyt Robert (raczej Forsayt 1702); Achenchiff Jan (1702). Dalsze badania mogą te wątpliwości usunąć.

Szkoci z ul. Bełskiej

Na ulicy Bełskiej odnotowano w aktach miejskich następujących Szkotów: Hanusa Sengchstera (VIII.1590, 1591, IV.1592), Bartłomieja Gredena (I.1608, VI.1608, VII.1608, IV.1609), przy Staszica 9 pusty plac Balczera Szretera (1591) i dom Balcera Szetera (IV.1592), Jakuba Weir’a (1641); Bernego Wilhelma i Jakuba (1645). Niewykluczone, że Szkotami byli również: Hay Wilhelm (Bełska 1651) i Kit Jakub (Bełska 1645).

Szkoci na Przedmieściach Zamojskich

Na przedmieściach mieli folwarki i domy: na Podgroblu (folwark Piotra Leyska 1696 i 1709), na Przedmieście Skałka (Andrzej Devidson – 1641), na Przedmieście Lwowskim (folwark Wilhelma Lendzy 1696; dom Wilhelma Lendzy na Nowym Świecie 1676); na Przedmieściu Świętokrzyskim (dom – Jakub Wenton 1681, ul. Nadstawna – Dom Szkota 1642), na Przedmieściu Janowickim (np. dom – Symsona Tomasza, dom – Jerzego MaKey’a 1665; Waltera Ogilvie – przed 1752; folwark – Wolsonowej 1696, 1719, folwark – Wilhelma Tauz’a 1696, Tepper Daniela 1693,1698); na Podstawiu (grunt – folwark Reinbergiera – 1709); na Przedmieściu Hrubieszowskim (Nova Locatione – Albert Lendza 1678).

Szkoci z Rynku Wielkiego

Najbardziej pożądaną lokalizacją w mieście był Rynek Wielki. Mieszkali w nim majętni kupcy ormiańscy, angielscy, szkoccy i greccy. Rozmieszczenie poszczególnych nacji, w tym zamojskich Szkotów uwidacznia zestawienie sporządzone przez Justynę Bartkowską Zasiedlenie Rynku Wielkiego w Zamościu w XVII wieku. | (przewodnicyzamosc.pl). Zamojscy Szkoci mieli również swoje sklepy na podcieniach kamienic rynkowych (Brus – 1687). Możliwe, że podobnie jak w Lublinie, w Zamościu także istniały osobne kramy tzw. jatki Szkotów „institae Scotorum”.

Szkoci z Rynku Solnego

Rydler Vilhelmusowi, Scotus. XII 1638; 1640; dom Rydlerowski 1667

Diuidson Gregorius (Jerzy Devidson) XII 1638; XII 1640

Bornet Andrzej  XII 1640

Brues Jerzy XII 1640

Elsner  Aleksander I. 1675 r.; V 1676; X 1677; V 1678 r.

Lendza Wilhelm i Barbara Krzeczkiewiczowna V 1678 r.

W Zamościu, podobnie jak w innych miastach Polski gdzie osiadali na dłużej, Szkoci posiadali własny samorząd. Musieli należeć do jednego z dwunastu Bractw Szkockich (Brotherhood) jakie w tym czasie działały w Polsce. Bractwa prowadziły księgi (np. „Zielona Księga” z Lublina). Szkoci musieli składać przysięgę posłuszeństwa Statutom Bractwa. W XVII w. sprawy społeczności Szkockiej były regulowane przez te 12 Bractw z siedzibami w różnych miastach. Najwyżsi rangą byli Starsi Bractwa i Starsi duchowni. Zamojscy Szkoci odprowadzali składki na Bractwo oraz na budowę kościołów i szpitali. Bractwa miały władzę obłożenia ekskomuniką, karą pieniężną i więzieniem. Trybunał rozstrzygający spory Szkotów znajdował się w Toruniu. W sprawach dotyczących miast w Ordynacji Zamojskiej podlegali także Trybunałowi Zamojskiemu dla Miast. W Lublinie miejscem spotkań Bractwa Lubelskiego była kamienica „Karczmarczykowska” przy ul. Dominikańskiej. Według badań Antoniego Krawczyka Szkoci w Lublinie spotykali się na zgromadzeniach już około 1602 r., z tym że samo Bractwo Szkockie powstało w tym mieście dopiero ok. 1680 r. (55 nazwisk w Księdze Bractwa). Istotną sprawą było przyjęcie Szkotów do prawa miejskiego, gdyż dopiero wtedy nabywali pełnię praw mieszczańskich. Zamojscy Szkoci należeli przypuszczalnie do Bractwa w Lublinie bowiem w 1692 r. uczestniczyli w zgromadzeniu lubelskim Starsi z Zamościa: Andrew Davidson, Jan Akenhine, Jacob Lendze, a w 1775 r. do synodu zwracali się z Zamościa: John Lindsay, Daniel Walter Ogilvie (poczmistrz) i Daniel George Ogilvie. W Zgromadzeniu Braci w Lublinie w dniu 9 stycznia 1701 r. brał udział Szkot Aleksander Alon (Allon). Posiadamy o nim informację, że wcześniej był studentem poezji Akademii Zamojskiej z wpisem na uczelnię 14 lutego 1683 r.

Proces stałego przemieszczania się handlujących Szkotów widoczny jest także w Zamościu. Zapiski z akt miejskich wskazują, że kupowali a następnie zbywali w krótkim czasie domy w mieście po załatwieniu interesów. Na ich miejsce często przybywali inni kupcy zajmując ich wcześniejsze lokalizacje. Czasami jednak transakcje kupna/sprzedaży wynikały z poszukiwania dogodniejszej i bardziej lukratywnej posesji np. w Rynku Wielkim.

Szkoci dorabiając się w Polsce nie zapominali także o swojej ojczyźnie, w 1651 roku zbierali składki na króla w Anglii, w 1701 r. zbierali na fundusz restauracyjny College w Aberdeen. Zamojscy Szkoci łożyli znaczne datki na biednych w szpitalach, np. w Bełżycach. W 1701 r. Zofia Dawison z Zamościa, wdowa po Andrzeju Dawidsonie, przekazała na szpital w Bełżycach sumę 100 złp (wg kursu w Lublinie 94 floreny i 9 groszy).  Podobnie pewną sumę na biednych przekazał: cyt. „From the Honest Mr. Walter Krolewczanin The Brethren at Zamość Have given the poor at Bełżyce 100 F. w 1714.”

W Archiwum Państwowym w Lublinie zachowały się dwie księgi Trybunału Zamojskiego dla Miast[1] za lata 1604-1607 i 1656-1668. W obu wymienieni są Szkoci, z tym, że w pierwszej obok nazwiska określono nację, a w drugiej już nie i możemy ich rozpoznać tylko po nazwisku. Druga z ksiąg kończy się następującą adnotacją: Xięgę niniejszą zamykam i podpisuję Szczebrzeszyn 3 sierp. 1829 Prezyduiący Lisowski.

 

W pierwszej księdze (1604-1607) napotykamy następujące szkockie nazwiska:

Maxfol Andrys Szkot, s. 16 z 1602 r., s. 37, s. 61 z 1606 r.

Robercon Alexandro, Szkot, Civis Zamoscien s. 16 z 1602 r. i s. 22 z 1605 r.

Robercon Jacobo, Szkot, Civis Zamoscien, s. 16 z 1602, s. 37

Suse (?) Alexander Szkot, s. 16 z 1602 r.

W drugiej księdze (1656-1668) widnieją nazwiska:

Berny Jakub, skan 7 (przed Trybunałem odbyła się sprawa o dług z Panem Bernym, padł w Sądzie Trybunalskim wyrok Dekret przeciw Ormianinowi y nakazano mu samotrzeć przysiąc, podobno dlatego, że Prawa Swego, które wyraźnie ich Przysięgi   (…) nie pokazali – podpisał Dekret Jan II Zamoyski 8 July 1656 r.).

Achterlani Andreas, s. 21 z 1656 r.; s. 37-38

Anand Henryk s. 146

Auchtenlekt Jan z Lublina  s. 84

Dykauff (?) Michał s. 151.

Filmester Joannes – s. 77; 1658 r.; s. 105 z 1659 r.; s. 117; 284

Gordon Georgius (?) s. 84; s. 163; s. 243; s. 268; s. 300

Gutry Petrus s. 71; s. 151, s. 205

Innes Reynoldus s. 155; s. 245-248 z 1664 r.

Innes Wilhelm s. 151, s. 205; s. 208; s. 226; s. 250

Ledza Wojciech s. 27 i 38;

Lendza Jakub s. 309.

Lendza Wojciech s. 231 z 1664; 275,277;

Lędza Daniel s. 84

Lędza Wilhelm s. 71

Ridler Vilhelm (?) s. 25 i 26; Rydler s. 279

Wenton Jakub s. 140 z 1660 r., s. 205;

Wolkman Joannes s. 127; 140 z 1660 r.

Zegart Adam (?) s. 59; s. 147; s. 150

[1] APL, Acta Iuditi Generali Civitatum Domini Zamosc contention Ducreta ultimae instantiae causa rum quaequnque a juditis seu officis civitatibus pretactarum ad hoc idem judicuium za lata 1604-1607 sygn. 35/867/0/1/2  i za lata 1656-1668 syg, 35/867/0/1/9.

Czym oprócz kupiectwa i handlu trudnili się Szkoci zamojscy?

Grancarstwem – zajmował się Piotr (senior) Elsner, który mieszkał przy ul. Szewskiej.

Białoskórnikiem: był Tepper z Przedmieścia Janowickiego

Prezydentem miasta byli: Piotr Reinbergier (w 1696 r – I, IV, VIII); Wilhelm Lendza (1696 II i VI)

Wójtem miasta i sędzią zwyczajnym był Jakub Berny w 1692 r.; Reihold Brus (wójt i prawnik 1656); Jan Wenton prawnik i sędzia (kanonik chełmskiej katedry)

Rajcą miejskim – był Jakub Wenton (w 1673 r.) i Wilhelm Lendza (przed 1708 r.)

Sekretarzem miejskim i starszym sejmiku zamojskiego był – Berny Jakub

Dowódcą milicji miejskiej – był Berny

Dzierżawcą dóbr Jana II „Sobiepana” Zamoyskiego – był Berny

Wykładowcami Akademii Zamojskiej byli: Bruce Wiliam, Mattew Valentine Tepper (1767-74)

Studentami Akademii Zamojskiej byli: wszyscy z listy dr Feduszki, Allon Aleksander (1683), a później uczniami akademii przemianowanej na Liceum Królewskie: Francis Ogilvie (1805); Antony MaKay (1807)

Faktorię handlową w Zamościu posiadał: Edwert

Fundatorzy:  stypendium dla studentów Collegium w Edynburgu – Browna Roberta (1713 r.)*

Patrycjuszami mianowano: Piotra Elsnera (juniora), Andrzeja Achterlaniego; Pawła Elsnera,

Pocztmistrzami byli: Daniel Walter Ogilvie i Daniel George Ogilvie

Darczyńcy kościołów, klasztorów, szpitali, Akademii Zamojskiej i duchownych: Jakub Wenton zapisał znaczną sumę na kościół Święto Krzyski na Przedmieściu Świętokrzyskim (1681 r.); Wojciech Forbes z żona Izabelą sprzedali dom Konwentowi (Klaryskom?) Zamojskiemu  w 1643 r.; Jan Wenton i Anna (Sklarzewiczowna) zapisali sumę 2500 zł (wyderkaf) na rzecz Kaplicy Różańcowej w zamojskiej Kolegiacie; w 1714 r.;  Bracia Szkoci w Zamościu przekazali na biednych w Bełżycach 100 zł; Jerzy Gordon zapisał na rzecz księdza Rafała Wosińskiego, kanonika zamojskiego i proboszcza łabuńskiego sumę 1500 zł na kamienicy przy ul. Brukowanej (1665); Wojciech i Zofia Lendza zapisali sumę 1000 zł na rzecz Akademii Zamojskiej (1671); zapisu kwoty 1000 zł na rzecz Akademii Zamojskiej (wyderkaf) dokonali w 1672 r. Piotr Leysk i jego żona Katarzyna (Edwertowna).

Stanowiska w wojsku pełnili: Bruce Wiliam, Forbes Wojciech, Ross (Christian i Aleksander – 1699/1712); Leysk Jan  żołnierz armii królewskiej i prefekt republiki (1730 i 1739); Wilhelm Innes dowódca wojskowy (1694)

Lekarzami byli: dr medycyny Daniel Leysk (nie żył 1731)

Duchowni i Starsi Bracia  – „Do Wielebnych Księży i ​​Starszych Kongregacji Religii Reformowanej, która znajduje się w Zamościu w Polsce. — Archiwum Leszczyńskie, 85, A. 5, 38, k. 89.”; reformatą był Tomasz Robert Watson (1693)

 

WYKAZ  SZKOTÓW  W  ZAMOŚCIU 

opracowanie: Ewa Lisiecka

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ACHABI

Achabi Piotr – Schotus (Szkot) w marcu 1593 r. kupił dom przy ul. Rachańskiej od Jakuba Janiszewskiego (karty: Mieszkańcy Zamościa 1583-1698)

W marcu 1593 r. Jakub Janiszewski rajca sprzedał dom za 60 złp. przy ul. Rachańskiej Piotrowi Achabi Schotus (Szkotowi). Sąsiedztwo: Jan Boguszawski i Wawrzyniec Sklarz (szklarz?).

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ACHTER  LAUNG

Achterlani Kacper – 13 III 1651 r. sprzedał dom za 1400 zł Hadzieiowiczowi Mikołajowi – dom narożny na ul. Ormiańskiej.

13 marca 1651 r. Kacper Achterlani kupiec sprzedał dom narożny na ul. Ormiańskiej za 1400 złp. Mikołajowi Hadzieiowiczowi, prawnikowi ormiańskiemu i kupcowi. Sąsiad: Mikołaj Buniatowicz Ormianin.

Ouchterlani Kasper – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

W lutym 1655 r. Andrzej Achterlani patrycjusz zamojski zapisał na kamienicy (RW 5A?) 1300 złp na rzecz Proconsulis Montis Pietatis (Banku Pobożnego). Sąsiedztwo: kamienica „Turobinska” (St 31) i kamienica Kinastowey (St 19).

Achterlani Andrzej – w kwietniu 1655 r. kupił narożny dom w Rynku Wielkim za 6000 zł od Mateusza Szepsa.

W kwietniu 1655 r. Mateusz Szeps sprzedał kamienicę narożną w Rynku Wielkim za 6000 złp. Kacprowi Achterlani kupcowi.  Sąsiedztwo: Andrzej Anand.

1. Kamienica Achterlaniego – 6 RW 5 – Lustracja miasta 1657

Nazwisko Achtenlek (Jakub) notowano w 1651 r. w Warszawie.

źródło: Papers relation to the Scots in Poland 1576-1793 [w:] Mational Libray of Scotland – wymienia nazwisko: s. 11. – Auchterlang (Henry, Andrew i s. Albert z Sieradza – 1617, 1635, 1649).

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

AIKNENHEAD

Aiknenhead John – (Jan Akenhide) elder of Zamość Assembly in 1692  (starszy sejmiku zamojskiego w 1692 r.)

s. 2 – Scots in Poland, Russia and the Baltic States: 1550-1850 – David Dobson – Google Książki

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

Aleksander Szkot

Aleksander Szkot – 1604 Rynek Wielki

W maju 1604 r. Jan Rosze i Dorota Rochowna jego siostra sprzedali dom  (Kołł. 2 z.) Janowi Trzebieskiemu dicto Lwowczyk i jego żonie Annie za 550 złp. Sąsiedztwo: dom Aleksandra Szkota i dom Jakuba Ormianina.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ALLON

Alon Aleksander – student poezji w Akademii Zamojskiej, wpisany 14 lutego 1683 r. Wymieniono go jako takiego podczas Zgromadzenia Braci w Lublinie 9.01. 1701 r.  (s. 165 przypis 3 „Papers relation…”)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ANAND

Anant Hendrych – Szkot w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Anant, Annand Henryk – i Barbara Pekanowna c. Bartłomieja Pekana – 1641, 1643, 1648, Rynek Wielki, 1644, 1649, 1654, 1655.

W czerwcu 1641 r. Jan Marcinkowski dictum Widawski kupiec i Regina Niekraszowicowana, jego żona zapisali na kamienicy w Rynku Wielkim sumę 3000 złp. na rzecz Andrzeja Rzeszotarskiego. Sąsiedztwo: kamienica Samuela Edwarda i kamienica Henryka Ananda.

W marcu 1643 r. Edward Hebron, kupiec sprzedał część kamienicy (RW 5) Henrykowi Anand’owi, kupcowi za 1308 złp. Sąsiedztwo: sukcesorzy Piotra Markowica rajcy i Jan Widawski, kupiec.

W kwietniu 1644 r. Jan Marcinkowic (Marcinkowiski) dictum Widawski kupiec i Reina Orlikowna, jego żona, sprzedali kamienicę w Rynku Wielkim (RW 3) Janowi Kasinskiemu malarzowi i jego żonie Jadwidze Jaroszowicownej za 4450 złp. Sąsiedztwo: kamienica Samuela Edwarda kupca i kamienica Henryka Ananda kupca.

W czerwcu 1648 r. Henryk Anand, kupiec, darował kamienicę (RW 5) Barbarze Pekenownej, córce Bartłomieja Pekena obywatela Urzędowa, żonie Henryka Ananda. Sąsiedztwo: Jan Kasiński pictor malarz i Adam Dziewari Murorum Structor – murarz budowniczy?

W grudniu 1649 r. Zuzanna Dziewania, wdowa po Adamie Dziewani ławniku dokonała cesji (darowizny) kamienicy narożnej w Rynku Wielkim na rzecz Mateusza Sepsa (Szepsa) pisarza i Marianny, jego żony. Sąsiedztwo: kamienica Henryka Ananda kupca.

W styczniu 1654 r. Mateusz Szeps Aulicus (dworzanin) i jego żona Elżbieta zapisali na kamienicy In Fero Magno w Rynku Wielkim 1000 złp. na rzecz Andrzeja Goliusa. Sąsiedztwo: acialiter strata via Lapidibus (na rogu ulicy Brukowanej) i Hendrick (Henryk) Annand.

W kwietniu 1655 r. Mateusz Szeps sprzedał kamienicę narożną w Rynku Wielkim za 6000 złp. Kacprowi Achterlani kupcowi.  Sąsiedztwo: Andrzej Anand.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BERNY

Berny Jakub – w 1645 r. odsprzedał za 1.000 zł dom przy ul. Bełskiej Jakubowi Kit’owi i Wilhelmowi Berny.

W maju 1645 r. Jakub Berny Mercator (kupiec) sprzedał dom In Platea Belska Home vero Serrfabrili dicta za 1000 złp Jakubowi Kit’owi i Wilhelmowi Berny. Sąsiadami byli: złotnik Waśniowski Wojciech (Aurifaber et Scabinus) i rajca Mirosławski Krzysztof

Berny Wilhelm – w 1645 odkupił dom przy ul. Bełskiej wraz z Jakubem Kit’em od Jakuba Berny’ego. (vide powyżej)

Berny Jakub –  Rynek Wielki 1649; nie żył 1665

W lutym 1649 r. Michał Dikaff (Dykaff), kupiec i Urszula Angielczykowna (Moorowna), jego żona, zapisali na kamienicy (St. 19) 1000 złp. (wyderkaf) na rzecz sukcesorów zmarłego Jana Philowicza, obywatela tomaszowskiego. Sąsiedzi: Jakub Haz, kupiec i Jakub Berny, kupiec.

Berne Jakub – w grudniu 1650 r. Auxent Owaniszewicz zapisał na domu sumę 220 zł na rzecz Jakuba Berne (Karty: W grudniu 1650 r. Auxent Owaniszewicz zapisał na domu 220 złp. na rzecz Jakuba Berne.).

Berny Wilhelm – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Berny Wilhelm – notowany w 1653 r. jako zamieszkały przy ul. Szewskiej w sąsiedztwie Szkotów Elsnerów.

W kwietniu 1653 r. kupiec Dawid Melion sprzedał dom przy ul. Szewskiej innemu kupcowi Janowi Szauc’owi za sumę 500 złp. Sąsiadami byli: Wilhelm Berny i Stanisław Sczyrbiec.

Berny Jakub – notowany w 1655 r. jako zamieszkały przy ul. Szewskiej w sąsiedztwie Pawła Elsnera, który jednak w tym czasie sprzedał dom przy ul. Szewskiej Eliaszowicom i Szapinskim.

W marcu 1655 r. Andrzej Herski Sartor dokonał wyceny domu na sumę 300 złp. Sąsiadował z Janem Podbilskim i domem kupca Jakuba Berny’ego.

96. Dom Pana Bernego -2 7 ½ – Lustracja miasta z 1657 – Rynek Wodny

Berny – 1665 Rynek Wielki

W kwietniu 1665 r. wykonano inwentarz dóbr po zmarłym Jakubie Berny, sekretarzu miejskim. Kamienica znajdowała się w Rynku Wielkim (St. 21) i wyceniono ja na 12.000 złp. Sąsiedztwo: kamienica „Angelczykowska” i kamienica starosty radomskiego [Mikołaj Podlodowski]. Opis: „Kamienica ze wszystkim porządnie zmurowana, w tyle y na przeydzie restaurowana, trzecie piętro..”

Berny Jan s. Jakuba  – 1670 Rynek Wielki

W lutym 1670 r. Jan, syn zmarłego Jakuba Bernego przeprowadził wizję kamienicy w Rynku Wielkim. Sąsiedztwo: lapidea ab antiquo dicta Fundatoris – kamienica z dawna zwana Fundatora, (Ordynacka, Pańska) i kamienica Michała Dykaffa alias „Angielczykowska”. Długi opis (vide karty)

Berne Jakub – 1650

W grudniu 1650 r. Auxent Owaniszewicz zapisał na domu 220 złp. na rzecz Jakuba Berne.

Berny Jakub – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Berne – wymieniany podczas lustracji miasta w 1657 r. (obecnie Staszica 21)

1. Kamienica P. Bernego oproc. kupcow – 6 (Staszica 21)

Brny Laurenty  ? – 1694 (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

W kwietniu 1694 r. Hedwigis Laurenty Brny sprzedał drewniany domek za 200 złp. Pawłowi i Zofii Bąkowskim. Sąsiedztwo: Walenty Brodowski i Mroczkowczunskie.

Akademia Zamojska

Berny Daniel, [Szkot] z Prus (1647–1648)

Berny Jakub Tomasz, Szkot z Gdańska (1640–1641)

Berny Jakub, Szkot z Zamościa, brat Jana (1653–1654)

Berny Jan Jakub, Szkot z Zamościa (1653–1654)

Berny Tomasz, (Szkot z Danii) (1644–1645)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BLELYOTOR 

Blelyotor Jakub – Szkot – ul. Bełska 1603 – sprawdzić w aktach poprawność pisowni nazwiska

Blelyotor Jakub – Szkot, kupił za 150 zł dom na ul. Bełskiej we wrześniu 1603 r. od Stanisława Mocroviur i został sąsiadem Szkota (Scotta) Jakuba.

We wrześniu 1603 r. Stanisław Mocroviur sprzedał dom przy ul. Bełskiej Jakubowi Blelyotor’owi Szkotowi za 150 złp. Sąsiedztwo: dom Bartłomieja fabriferrari (kowala) i dom Szkota Jakuba.

W październiku 1632 r. Adam Lasson kupiec sprzedał dom za 1137 złp. In Platea Castrensi acialiter (narożny na ul. Zamkowej) Jakubowi Blekieterowi. Sąsiedztwo: ex opposito domus – naprzeciw domu Jakuba Sernutowskiego a tergo domus – za domem Jana Olesznickiego oraz dom Jana Jaroszewicza.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BLONK 

Blonek (Blonk) Jakub – we wrześniu 1637 r. kupił dom przy ulicy Szewskiej od Wołoszowica. Sąsiadował z domami Szkotów Griniusa Jakuba i Piotra Elsnera.

We wrześniu 1637 r. kupiec zamojski Andreas Wołoszowic sprzedał dom za 360 zł Jakubowi Błontowi. Dom nowego właściciela sąsiadował z domem Jakuba (Szkota) Griniusa kupca zamojskiego i z domem Piotra Elsnera.

Po dwóch latach, w październiku 1639 r. jego dom odkupił Szkot Logi Vilhelm.

W październiku 1639 r. szkocki kupiec Vilhelmus Logi kupił dom od Szkota Jakuba Blonka, w sąsiedztwie Petrusa Elsnera i Tomasza Jun’a.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BOYD

Boyt Jakub – 1637 Zamość ul. Zamkowa (vide Brukowana) – W styczniu 1637 r. Jakub Boyt kupił dom od Krępskich przy ul. Zamkowej (vide karty – Rynek Wielki)

W styczniu 1637 r. Albert Krępski i Zofia Credrowiczanka (żona) sprzedali za 720 złp. dom In Platea Castrensi – przy ul. Zamkowej Jakubowi Boyt’owi. Sąsiedztwo: Anna Bergemanowa Danielowa Lewesowa.

Boyt Jakub – kupiec 1654 ul. Szewska

W lutym 1654 r. Jerzy Pauli i Elżbieta Hazowna (Haas?) małżonkowie, sprzedali za 600 złp. dom siostrom: Annie, Mariannie i Katarzynie Miernickim. Dom graniczył z domem sukcesorów Pawła Słotowskiego i kupca Jakuba Boyt’a.

Boyd Andrzej – 1679 Rynek Wielki

W czerwcu 1679 r. Jan Ahenhiff sprzedał kamienicę (RW 5 A) Andrzejowi Boydowi za 6800 złp. Sąsiedzi: Jan Link i acialiter a via Strata Lapidibus-  na rogu ulicy Brukowanej.

Boyd ? – W sierpniu 1603 r. Jan Łazninski (z Łaźnina) sprzedał kamienicę za 1200 złp. Wilhelmowi Bol i (nieczytelny odczyt) Trudosito Stollrzth. Sąsiedztwo: dom Samuela Mezapatae i area vacua – pusty obszar.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BROWN

W listopadzie 1746 r.  Sophia Reynbergerowa, żona zmarłego Ambrożego Reynbergera przeprowadziła wizję kamienicy: widzieliśmy na gorze w posesji Pana Browna na strychu sciane z kamienicą niegdy Heynikowską y Gorą…X. Józefa Orminskiego Dziekana Infułata Zamoyskiego sukcesorów stykających się od wierzchu innego na wskroś..y w niey wierzchołek komina wmurowany tudzież dziur numero sześć w których widać krokwie wpuszczone …”

We wrześniu 1753 r. Anna Brounowa żona zmarłego Jakuba Brouna przeprowadziła wizję opuszczonej kamienicy „Medeltanowiana”.

 Pan Robert Brown, Szkot, dysponując wielkimi bogactwami, które nabył wcześniej w handlu, który praktykował w Zamościu w Polsce, instrumentem publicznym na dzień przed lipcem 1713 r., odłożył i poświęcił sumę dziesięciu tysięcy złotych naszej waluty oraz ustanowił roczną pożyczkę na wyżywienie i edukację dwóch młodych ludzi religii reformowanej, którzy mieli poświęcić się studiowaniu listów w Akademii w Edynburgu, jednego Szkota, drugiego Polaka. Kandydat Polski powinien przywieźć ze swojego kraju pisemne Świadectwo Zgromadzenia lub Synodu Ministrów Polski, a nie Starszych i Obywateli Miasta Zamościa wyznających religię reformowaną. Tym samym instrumentem należy się Polakowi trzysta solidnych sum z rocznych odsetek, a jeśli coś zostanie z niezaopatrzonego miejsca, wydaj to na koszty podróży i jej dochody! musieć Od kilku lat do Banc Academy nie przysłano nikogo z Polski, dlatego też tę sprawę zlecili mi Konsulowie Pretorzy i Senat Miasta Edynburga, których wspomniany Robert Brown pozostawił jako Patronów swojego urzędu , aby poinformować Cię o młodzieńcu, jeśli raczysz go wysłać z wymaganymi świadectwami, bo zobaczy, że owoc się pali. Żegnajcie, znamienici ludzie.

Edynburg, 11 grudnia 1771                           Na rozkaz Hugh Buchana. Miejski Questo

Do Wielebnych Księży i ​​Starszych Kongregacji Religii Reformowanej, która znajduje się w Zamościu w Polsce. — Archiwum Leszczyńskie, 85, A. 5, 38, k. 89.

Dostojni Panowie, — Mistrz Robert Brown, Szkot, który swego czasu zgromadził ogromne bogactwo na biznesie, w który był zaangażowany w Zamościu, w Polsce, za pomocą instrumentu publicznego z dnia 14 lipca 1713 r., zarezerwował i przeznaczył kwotę często tysięcy szylingów za nasze pieniądze i zadecydował, że jego roczne odsetki zostaną przeznaczone na utrzymanie i edukację dwóch młodych mężczyzn wiary reformowanej, jednego Szkota, a drugiego Polaka, aby umożliwić im kontynuowanie studiów listownych na Uniwersytecie im. Edynburg. Legator zastrzega, że ​​kandydat polski powinien zabrać ze sobą ze swojego kraju pisemne świadectwo Zgromadzenia lub Synodu Ministrów Polski, a także Starszych i Obywateli Miasta Zamościa, którzy wyznają Zreformowana wiara. Zgodnie z postanowieniami tego samego instrumentu Polakowi mają być wypłacone trzysta szylingów z rocznych odsetek, a wszelka nadwyżka wynikająca z wakatu ma zostać przeznaczona na koszty jego podróży do Szkocji i z powrotem. Od kilku lat na tę uczelnię nie przysłano żadnego studenta z Polski i dlatego właśnie Rektor, Sędziowie i Rada Miasta Edynburga powierzyli mi tę sprawę, której wspomniany Robert Brown pozostawił Patronów jego dar, a mianowicie poinformowanie was, że jeśli uznacie za stosowne wysłać tutaj jakiegoś młodego mężczyznę z wymaganymi Świadectwami, zbierze on owoce tego dobrodziejstwa. — Żegnajcie, Znamienici Panowie.

(Na zamówienie) Hugh Buchan,  Skarbnik Miasta.  Edynburg, 11 grudnia 1771.

Do Wielebnych Prezbiterów i Starszych Kongregacji Wiary Reformowanej w Zamościu.

Kiedy pan Robert Brown, kupiec Królestwa Polskiego, swoim Aktem  wydanym czternastego lipca roku tysiąc siedemset trzynastego, przeznaczył sumę pięciuset libów. wspierać i kształcić dwóch na Uniwersytecie w Edynburgu studenci, jeden Polak, drugi Szkot, których dochody należy podzielić zgodnie ze sposobem przewidzianym w Akcie i jak jest powiedziane w dalszej części tego pisma:

I kiedy Senat miasta Edynburga na mocy swojej ustawy wydanej piątego maja tysiąc siedemdziesiątego czwartego roku przyjął wspomniane zobowiązanie i zadecydował, że dochód z tej sumy powinien wynosić pięć. książka język angielski za korzystanie z tych studentów należy płacić co roku, czyli dochód w wysokości trzystu libów. na użytek Studiusa Polskiego i dochody w wysokości dwustu lib. do użytku szkockiego studenta: I mając na uwadze, że każdy polski student udający się do Szkocji w celu podjęcia studiów na Uniwersytecie w Edynburgu musi posiadać zaświadczenie i rekomendację Synodu Pastorów Religii Reformowanej w Polsce, a także zgodę i rekomendację Antystytów i Obywateli Religii Reformowanej w Zamościu oraz koszt przejazdu polskiego studenta z Polski do Szkocji i €x Szkocji zostaje ponownie sprzedany Polsce za zwrotem wspomnianych pieniędzy niezapłaconych w czasie wolnych lat:

A skoro zamieszanie (wojny) w Polsce było powodem, dla którego przez wiele lat nie wysyłano do Edynburga nowego polskiego studenta, i skoro słusznie należy to zrobić zgodnie z wolą pobożnego i dobroczynnego Darczyńcy: Dlatego my, Antynenci i Obywatele Religii Reformowanej w Mieście Zamościu, w Królestwie Polskim, znając Emanuela Thomasa Hay’a, jako młodego człowieka o dobrym charakterze i dobrych manierach, godnego zajęcia miejsca wolnego obecnie polskiego studenta, polecamy tę samą Emm. Cz. Witamy Najczcigodniejszego Prefekta, Sędziów i Radę Wspólną Miasta Edin, Patrona wspomnianego Uniwersytetu, i zgadzamy się, że ten sam Emm. Cierń. Niech zostanie udzielona korzyść Studentom Polskim, którzy już są wakatami: Módlmy się także, aby ci sami wielcy Patroni, którzy nie otrzymują wynagrodzenia w czasie Wolnych Lat, mogli zapłacić tyle, ile wystarczy na podróż z Polski do Edynburga, oraz z Edynburga ponownie do Polski. Do tego pisma umieściliśmy odręczne notatki, w których wiara była większa.

Zamość, w roku zbawienia ludzkiego tysiąc siedemset siedemdziesiąty ósmy: Miesiąc: Dzień. — Archiwum Leszczyńskie, 85, A. 5, 38, k. 89.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BRUCE 

Bruce Wiliam – szkocki duchowny, żołnierz dyplomata, profesor Akademii Zamojskiej

William Bruce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zamościopedia – BRUCE WILLIAM, Brussius (ok.1560-1616) prawnik, profesor Akademii Zamojskiej, podróżnik, agent królewski (zamosciopedia.pl)

W dwa lata po przybyciu do Rzeczypospolitej William Bruce otrzymał zaproszenie od Jana Zamoyskiego na katedrę prawa rzymskiego w nowo założonej Akademii Zamojskiej.  W roku 1600 został wysłany przez Zamoyskiego do Anglii  w celu uzyskania schronienia dla Zygmunta Batorego . Po powrocie wziął udział w wyprawie inflandzkiej Jana Zamoyskiego, dowodząc oddziałem jazdy.

W 1602 roku ponownie opuścił Polskę i udał się do Szkocji.

Anna Kalinowska – PAN- Instytut Historii – Wiliam Bruce a autorstwo „ A relation of State of Polonia…[…] Anno 1598”.

[Streszczenie: E. L.] – Bruce Wiliam spędził w Rzeczypospolitej blisko 15 lat (z krótkimi przerwami). Urodzony w 1560 r. w katolickiej rodzinie (hrabstwo Caithness) opuścił kraj młodo by podjąć studia prawnicze we Francji. W 1584 r. uzyskał doktorat na uniwersytecie w Cahoros i podjął tam prace jako wykładowca. W 2 poł. lat 80-tych XVI w. wykładał na uniwersytecie w Tuluzie. Przez pewien czas mieszkał we Włoszech. m.in. w Rzymie. Przypuszczalnie ok. 1590 r. Bruce uzyskał stanowisko profesora prawa rzymskiego (inne źródła: 1584 r.) w Wurzburgu, gdzie pracował do 1594 r. Potem porzucił karierę naukową i dołączył do wojsk walczących na Węgrzech z Turkami.

Znajomość z Zamoyskim nawiązał w 1595 r., lub na początku 1596 r. W Zamościu Szkot był już pod koniec 1596 r. Pracował na Akademii Zamojskiej jako wykładowca prawa rzymskiego. W czasie wizyty w Zamościu wysłannika papieskiego, Bonifacego Vanozzi, dotrzymywał mu towarzystwa. Vanozzi opisał go jako osobę wykształconą, obytą w świecie i chętną do współpracy z wysłannikiem papieża. Według zapisków Vanozziego Bruce pobierał w tym czasie 400 talarów uposażenia. Vanozzi zaproponował Bruce’owi zapoznanie go z kardynałem Enrico Caetanim, na co Szkot chętnie przystał.

Pobyt Bruce’a w Zamościu nie trwał długo. Na początku 1598 r. wyjechał do Ołomuńca. Wydał wiele prac drukiem. Przykładowo: De Tartaribus diarium Guilelemi Brusci Scott (relacja ze spotkania Bruce’a z przebywającymi w Zamościu przez pewien czas dyplomatami tatarskimi). Latem 1600 r. Wiliam Bruce ponownie przebywał w Zamościu. W imieniu Jana Zamoyskiego prosił na angielskim dworze o pomoc i o opiekę Elżbiety I nad księciem Zygmuntem Batorym (dwutygodniowa wyprawa dyplomatyczna). Kilka miesięcy później brał udział w wojnie inflandzkiej jako d-ca oddziału w kampanii Zamoyskiego przeciwko Szwedom. W 1604 r. Szkot otrzymał od króla Anglii funkcję opieki nad interesami kupców brytyjskich w Polsce (uposażenie 100 funtów rocznie). Po śmierci Jana Zamoyskiego, co wynika z korespondencji Bruce’a, liczył na poparcie Tomasza Zamoyskiego i Janusza Radziwiłła. Bruce sam przyznawał, że językiem angielskim posługiwał się dość słabo. W 1613 r. usiłował zapobiec wysiedleniu z Królewca mieszkających tam Szkotów. Według Andrzeja Kędziory, twórcy Zamościopedii, Wiliam Bruce zmarł 1616 r.

Z osobą Jana Zamoyskiego Wiliam Bruce był silniej związany przez dwa lata i w tym czasie wykładał na Akademii Zamojskiej, był oddanym dworzaninem i żołnierzem w walce o Inflanty. W dziele „A relation of State of Polonia…[…] Anno 1598”, którego autorstwo jest mu przypisywane przez niektórych badaczy, przedstawiono bardzo szczegółowo postać Zamoyskiego, jego biografię, poświęcając wiele miejsca na omówienie działalności politycznej, militarnej i edukacyjnej Zamoyskiego. W tekście wielokrotnie wspominana jest Akademia Zamojska. Niektóre fragmenty tekstu pokrywają się wiernie z poglądami Jana Zamoyskiego. Te argumenty przemawiają za autorstwem Bruce’a. Po śmierci hetmana zabiegał o opiekę nad Tomaszem Zamoyskim u Jakuba I. Od 1604 r. pełnił w Polsce funkcję agenta dworu angielskiego, ale dalsze jego losy nie są rozpoznane do końca. W Zamościu oprócz Wiliama Bruce’a odnotowano w aktach miejskich kilku Szkotów o tym nazwisku. Nie mamy jednak potwierdzenia na koligacje rodzinne pomiędzy nimi.

Brues (Bruce?) Jerzy – w 1640 r. odkupił dom razem z Andrzejem Bornet’em na Rynku Solnym od Jerzego Devidsona.

W grudniu 1640 r. Jerzy Devidson, kupiec sprzedał dom za 1200 złp. Andrzejowi Bornet’owi i Jerzemu Brues’owi kupcom. Sąsiedzi: Jakub Margol i Wilhelm Rydler.

Brys Jerzy – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Brys (Brus) Reynold i Anna – Rynek Wielki  1686 i 1692

W lutym 1686 r. Jakub Dawidson, kupiec i jego żona Elżbieta sprzedali kamienicę (Koł 2) za 2500 złp.  Reynoldowi Brys’owi kupcowi i jego żonie Annie. Sąsiedztwo: kamienica Wilhelma Forbesa i acialiter a Platea Publica sub Praetoris Zamoscensi  – narożna od ulicy publicznej przy ratuszu.

W lutym 1692 r. Wilhelm Forbes sprzedał kamienicę (Koł 2) Elżbiecie Forbesownej. Sąsiedzi: Rejnholdi Brus, racja zamojski i Jakub Sarbiewski wojewoda mazowiecki.

Bruss Rejnold i Agnieszka – prawnik i sędzia kupił w marcu 1695 r. kamienicę w Zamościu za 1400 zł od Marianny żony zmarłego Vilhelma Forbesa.

W kwietniu 1695 r. sprzedali kamiencę Grzegorzowskim za 2800 zł. (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

W kwietniu 1695 r. Rejnold Bruss i Agnieszka sprzedali za 2800 złp. kamienice w Zamościu Janowi Grzegoszowskiemu i Mariannie, małżonkom. Sąsiedztwo: na rogu i Recognoscentum parte.

Brusz Reinhold – Advicatus Iudex Ordinarius (wójt i sędzia zwyczajny), w marcu 1697 r. kupił część domu za 560 zł przy ul. Młyńskiej od kuśnierza Winnickiego.

W marcu 1697 r. Bazyli Winnicki kuśnierz sprzedał część domu przy ul. Młyńskiej Reinholdowi Brusz’owi  Advocatus et Iudex Ordinarius (wójt i sędzia zwyczajny) i jego żonie Agnieszce, za 560 złp. Sąsiedztwo: Tomasz Lubecki i sukcesorzy Józefa Weresczaka.

Brusz Rejnold – w 1697 r. Bractwo Grecko Katolickie św. Mikołaja scedowało część domu (77, 1 zł) na rzecz małżeństwa Rejnolda i Agnieszki Brusz.

W październiku 1697 r. Confraternitas Graecoruthenica S. Nikolai – Bractwo Greckokatolickie św. Mikołaja scedowało część domu (77,1 złp.)  „Wimaicyanae” (A. Adv. Sygn. 27 pagin. 218-218v) na rzecz Rejnolda Brusz’a i Agnieszkę, jego żonę.

Brusz Reinhold – wójt, mieszkał w 1698 r. w okolicy Akademii Zamojskiej (droga Ratusz- Akademia)

Brus Reinhold i Agnieszka – sprzedali w marcu 1700 r. część domu przy ul. Młyńskiej za 770 zł J. D. Białowolskiemu (notariuszowi).

W marcu 1700 r. Reinhold Brus i Agnieszka sprzedali dom przy ul. Młyńskiej za 770 złp. Jerzemu Dominikowi Białowolskiemu notarius Consularis i Barbarze, jego żonie. Sąsiedzi: Kazimierz Lubecki rajca i Jak Kulczycki.

Brusz Reinold – wzmiankowany w aktach miejskich w 1707 r.

Brys (Brus) Reinhold – Rynek Wielki 1687, nie żył 1708.

7 stycznia 1687 r. dokonano wyceny kamienicy w Rynku Wielkim po zmarłym Jakubie Weyerze negociatoris. Inwentarz dóbr nieboszczyka przeprowadziła wdowa Marianna Elderowna, żona Wilhelma Forbsa (?). Kamienicę wyceniono na 4500 złp. 8 stycznia wdowa nabyła prawa do kamienicy i dokonała podziału na trzy części. Sąsiedztwo: Jerzy Davidson.

Opis I części (wdowy): „Izba wielka dolna, przy niey alkierz, kuchnia murowana, sklepik murowany przy kuchnie, strych albo schowanie gurne nad izbą wielką. Sklep dolny albo piwnica wielka pod sklepem towarnym gurnym od pana Brysa, wolne zażywanie zupełney sieni, tyłu, wjazdu, staien y studni.” Sąsiedztwo: kamienica Wojewodzica Mazowieckiego i Reinholda Brysa.

W październiku 1708 r. sukcesorzy Grzegorzowskich przeprowadzili wizję narożnej Kamienicy „Grzegorzowianae”. Sąsiedztwo: kamienica zmarłego Reinholda Brussa prawnika.

Brussowa Reinholdowa – 1707 Rynek Wielki

W roku 1707 Marianna, wdowa po Janie Grzegorzowskim ławniku, żona Teodora Krzywdowicza krawca, dokonała zapisu kamienicy na dzieci z pierwszego i drugiego małżeństwa. Sąsiad: Pani Brussowa.

Kamienica Pana Reinkolda Brusa – Lustracja 1709 – pierzeja północna

Kamienica Pana Rajnolda Bryza – Lustracja 1696 – pierzeja północna

• Zacnie Sławetnemu Panu Reinholdowi Brysowi Wójtowi Zamojskiemu – 50 zł lustracja 1696

Bruce Jerzy i Reinhold  – obecnie Kołłątaja 2

Wymieniany jako sąsiad Lewkowiczów z ul. Kolegiackiej

Bruss – 1695/ 1697

W marcu 1695 r. Marianna, żona zmarłego Vilhelma Forbesa sprzedała za 1400 złp. kamienicę Rejnoldowi Bruss’owi prawnikowi i sędziemu oraz jego żonie Agnieszce. Sąsiedztwo: Infrascriptaris Ementius i Helena Sarbiewska.

W kwietniu 1695 r. Rejnold Bruss i Agnieszka sprzedali za 2800 złp. kamienice w Zamościu Janowi Grzegoszowskiemu i Mariannie, małżonkom. Sąsiedztwo: na rogu i Recognoscentum parte.

W październiku 1697 r. Confraternitas Graecoruthenica S. Nikolai – Bractwo Greckokatolickie św. Mikołaja scedowało część domu (77,1 złp.)  „Wimaicyanae” (A. Adv. Sygn. 27 pagin. 218-218v) na rzecz Rejnolda Brusz’a i Agnieszkę, jego żonę.

W październiku 1708 r. sukcesorzy Grzegorzowskich przeprowadzili wizję narożnej Kamienicy „Grzegorzowianae”. Sąsiedztwo: kamienica zmarłego Reinholda Brussa prawnika.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

BURNET

Bornet (Burnett?) Andrzej – wraz z Jerzym Brues (Bruce?) odkupili w 1640 r. dom na Rynku Solnym od Jerzego Devidsona.

W grudniu 1640 r. Jerzy Devidson, kupiec sprzedał dom za 1200 złp. Andrzejowi Bornet’owi i Jerzemu Brues’owi kupcom. Sąsiedzi: Jakub Margol i Wilhelm Rydler.

Burnata Andrzej – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Bornet Jan – kupiec, kupił za 900 zł dom przy ul. Rachańskiej w III 1652 r. od Jakuba Zuger’a. (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

W marcu 1652 r. Jakub Zuger kupiec sprzedał za 900 złp. dom przy ul. Rachańskiej Janowi Bornet’owi kupcowi. Sąsiedztwo: Jan Łukowski i Piotr Ciszkowski.

Bornet Jan – kupiec szkocki i jego żona Katarzyna w kwietniu 1667 r. sprzedali dom za 1000 zł Melchiorowi (kotlarz) i Ewie Eynerom (karty Kolegiacka, Młyńska) – (u Rudomicza – Effner)

W kwietniu 1667 r. Jan Bornet (Burnet?) kupiec szkocki i jego żona Katarzyna sprzedali dom za 1000 złp. Melchiorowi i Ewie Eynerom (w „Efemeros… Rudomicza – Effner). Sąsiedztwo: Piotr Ciszowski ławnik i Olechowski.

Burnet Andrzej Wiliam (Wilhelm)  – Szkot, w latach 1682-1683 wymieniany jest wśród uczniów/studentów Akademii Zamojskiej

Berentowna Elżbieta ?  – grudzień 1780 r. – wymieniana jak właścicielka kamienicy Tatułowiczowskiej, potem „Filmestrów”, Lendzów, obecnie Berentoviana

Berent  ? – 1786

Akademia Zamojska

Burnet Andrzej Wiliam (Wilhelm), Szkot (1682–1683)

Nazwisko Burnet (Jerzy) notowane także w 1651 r. w Piotrkowie, Krośnie (w. Burnetowa); Bornet Jan we Lwowie.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

DEVIDSON 

William Davidson (lekarz) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Devison Andrzej – we wrześniu 1636 r. sukcesor zm. Piotra Oleśnickiego scedował dom na Marka Oleśnickiego (karty: Kolegiacka i Młyńska)

W lipcu 1636 r. Mikołaj Skurkowski sprzedał dom za 400 złp. Stanisławowi i Annie Piechuta. Sąsiedztwo: Marek Oleśnicki i Melchior Łukaszowic. Usytuowanie: In platea In tergo domus Lapider Muldorphońska? (na ulicy Kolegiackiej za kamienicą Muldorfa). Sąsiedztwo: succesorum Donatio (darowizna spadkobierców) i Blastri (Blastus) Coctoris piwowar.

We wrześniu 1636 r. Andrzej Devidson, kupiec sprzedał dom (usytuowanie j. w.) przy ul. Kolegiackiej Wilhelmowi Devidsonowi. Sąsiedztwo j.w.

Devidson Wilhelm – w kwietniu 1637 r. Albert Grabowic, aptekarz darował dom Wilhelmowi Devidsonowi (karty Kolegiacka, Młyńska)

W kwietniu 1637 r. Albert Grabowic aptekarz darował dom Wilhelmowi Devidsonowi. Sąsiedztwo: succesorum Donatio (darowizna spadkobierców) i Blastri piwowar.

Denidson Andreas – 1637 Rynek Wodny, sprzedał dom na Rynku Wodnym

W październiku 1637 r. Helena Rolska i jej brat Franciszek Dzianicki sprzedali dom za 400 złp. Andreasowi Denidson. Dom zlokalizowany hic Zamosci In Fero aquaties graniczył z domami: Hiacynthusa Zastawskiego i Simonisa Komorowskiego.

W grudniu 1637 r. Andreas Denidson sprzedał za 500 złp. dom In Foro Aquatico kupcowi zamojskiemu Janowi Grygielowi. Dom graniczył z domem Hiacyntusa Fastawskiego (Zastawskiego?) i Simonisa Komorowskiego. Jest to ten sam dom co powyżej i w ciągu miesiąca od zakupu Denidson sprzedał dom z zyskiem 100 złp. (spekulacja?).

Devidson Andrzej 1637/1642 Rynek Wielki

W marcu 1637 r. Stanisław Pietrzyk stolarz i Jadwiga sprzedali dom za 100 złp. Janowi Maiowicowi. Lokalizacja: a tergo Lapidea rum Circuli maioris ad mediem In platea (……… z tyłu kamienica ceglana). Sąsiedztwo: Andreas Deindson (Devidson) obywatel Szczebrzeszyna i dom narożny Jacinthi Pellienis – Hiacynta  kuśnierza.

W Szczebrzeszynie miał swój dom zachowany do dzisiaj, w portalu wejściowym w kluczu zachowany gmerek (wg inf. Janusza Kapeckiego).

W aktach miasta Szczebrzeszyna: Dewison Andrys Szkot – osiadłość na całym placu w 1641 r. – dom w Szczebrzeszynie przy „Pierwszej połaci Rynkowej”

1. Archiwum Państwowe w Lublinie. Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca. sygn. 42. skan 11.

  Jednostka – Szukaj w Archiwach

Szczebrzeszyn, kamienica Devisonów, fot. Ewa Lisiecka

We wrześniu 1642 r. Jan Serwatowski syn zmarłego Galla Serwatowskiego rajcy sprzedał dom na Rynku Wielkim za 2500 złp. Stanisławowi Sklarzowicowi kupcowi i Katarzynie. Sąsiedztwo: Andrzej Davidson kupiec i Reinholdt Innes kupiec.

Devidson Andreas – odnotowany w aktach miejskich w r. 1637 jako sąsiad przy okazji realizacji transakcji sprzedaży domu w Zamościu przez kołodzieja Pietrzyka Majowicom. (karty: Mieszkańcy Zamościa 1632-1649)

W lutym 1637 r. Grzegorz Pietrzyk Lignifaber (kołodziej) sprzedał dom w Zamościu za 75 złp. Janowi i Zofii Maiowic. Sąsiedztwo: a tergo (od tyłu) Waskowej i Andreas (Andrzej) Devidson.

Devidson Jerzy – był sąsiadem innego Szkota, Rydlera Vilhelmusa, obaj w 1638 r. mieszkali na Rynku Solnym. W 1640 r. odsprzedał dom za 1200 zł na Rynku Solnym  Andrzejowi Bornet’owi (Burnet ?) i Jerzemu Brues’owi (Bruce?). Sąsiadami byli Jakub Margol i Szkot Wilhelm Rydler.

W grudniu 1640 r. Jerzy Devidson, kupiec sprzedał dom za 1200 złp. Andrzejowi Bornet’owi i Jerzemu Brues’owi kupcom. Sąsiedzi: Jakub Margol i Wilhelm Rydler.

Devidson Andrzej –  (karty Kolegiacka, Młyńska) w kwietniu 1639 r. sprzedał dom za 250 zł Nowackiemu

W kwietniu 1639 r. Andrzej Devidson sprzedał dom za 250 złp. Felicjanowi Nowackiemu. Sąsiedztwo: Blastus Coctoris piwowar i Jakubowa Bednarka.

Devidson Jerzy – w lipcu 1641 r. zapisał na kamienicy w Zamościu sumę 600 zł na rzecz kupca Andrzeja Devidsona w sąsiedztwie domu kupca Jakuba Weir’a (Weymer’a) – karty: Mieszkańcy Zamościa 1632-1649.

W lipcu 1641 r. Jerzy Devidson kupiec zapisał na kamienicy w Zamościu sumę 600 złp. na rzecz Andrzeja Devidsona kupca. Sąsiedztwo: Jakub Weir (Weymer?) kupiec.

Diuisson Andrys – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Diuisson Jerzy – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Devidson – 1651-52 Rynek Wodny

W marcu 1651 r. Jan Grigier kupiec sprzedał dom za 800 złp. Andrzejowi Devisonowi (negocjator). Sąsiedzi: Zastawski i Komorowski.

W marcu 1652 r. kupiec Andrzej Devison sprzedał dom za 1100 złp. kupcom: Wojciechowi Tywendelowi i Aleksandrowi Ediemu. Sąsiedzi: Zastawski i Komorowski.

Dewisdon Andrzej – kupiec szkocki, w 1640 jego posesja graniczyła z domem Szkota Jun’a przy ul. Szewskiej. W 1641 r. sąsiadem Tomasza Jun’a i Piotra Elsnera został kolejny kupiec Archibalch Marszel (brak potwierdzenia, że był Szkotem). Odkupił dom od Wilhelma Logi.

W marcu 1640 r. przy ul. Szewskiej zamieszkał Rudolf Kar, który za sumę 550 złp. kupił dom od Jana Kinara (ławnika). Posesja sąsiadowała z domem szewca Symeona Łoykowica i domem kupca Andrzeja Devidzona (Devissona?).

W kwietniu 1640 r. Szkot Tomasz Jun (kupiec) został wymieniony w aktach miejskich, w innej sprawie niż sprzedaż domu. Zamieszkiwał przy ul. Szewskiej, a jego sąsiadami byli Symeon Łoykowic (szewc) i Andrzej Devisson (kupiec).

Devidzon (Devisson) Jakub

Devidson Andrzej – marcu 1641 r. sprzedał dom na Przedmieściu Skałka za 200 zł.

W marcu 1641 r. Andrzej Devidson kupiec sprzedał za 200 złp. dom na Przedmieściu Skałka Wojciechowi Labisko woźnicy. Sąsiedztwo: Gano Jan i Tomaszowa piwowarka.

Kamienica Jerzego Dewisona  – 3 (Kołłątaja 2 – Lustracja miasta 1657

Kamienica Endrysa Dewisona – 6 RW 7 – Lustracja miasta 1657

Kamienica Pana Andrysa Dewisona – Lustracja miasta 1696 – pierzeja zachodnia

Dewison Jan i Dawid Rynek Solny 1676

W maju 1676 r. Aleksander Elsner zapisał na domu narożnym w Rynku Solnym sumę 200 złp. na rzecz Andrzeja, Jana i Daniela Dewisonów. Sąsiedzi: Adam Magrowicz.

Diuidson (Devison) Georgius – 1638 Rynek Solny

W grudniu 1638 r. Sophia (Zofia) Lopesowa Pannitosoria i Katarzyna Rogowska sprzedały dom za 600 złp. Vilhelmusowi Rydlerowi Scotus (Szkotowi). Sąsiedzwto: Georgius Diuidson (Jerzy Devidson) kupiec zamojski.

26. Kamienica Pani Dewisonowej. Tamże P. Ahringt. Tamże P. Oglubi. – Lustracja miasta 1709 – pierzeja zachodnia

27. Folwark Pana Devisona.- Skałka Górna – Lustracja 1696

Dawidson Daniel – 1713 Rynek Wielki

W maju 1713 r. Daniel Dawidson sprzedał część kamienicy (RW 7?) za 1400 złp. Valterius’owi Ogielwo (poczciarz Walter Ogilvy, Szkot) i Elżbiecie Dawidsonownej, małżonkom. Sąsiedztwo: kamienica narożna i Anna Wentonowna.

Dawidson Jakub i Elżbieta  – 1686 Rynek Wielki

W lutym 1686 r. Jakub Dawidson, kupiec i jego żona Elżbieta sprzedali kamienicę (Koł 2) za 2500 złp.  Reynoldowi Brys’owi kupcowi i jego żonie Annie. Sąsiedztwo: kamienica Wilhelma Forbesa i acialiter a Platea Publica sub Praetoris Zamoscensi  – narożna od ulicy publicznej przy ratuszu.

Devidson Andrzej 1673 Rynek Wielki

W listopadzie 1673 r. Jan Wenton i Anna Sklarzowiczowna, żona (poprzedni właściciel zmarły Stanisław Sklarzowicz) zapisali na kamienicy (RW 7A) wyderkaf 2500 złp. na rzecz Kaplicy Różańca Świętego w Kolegiacie. Sąsiedztwo: sukcesorzy Andrzeja Devidsona, kupca i Wilhelm Innes.

Devison Jerzy – 1664, 1669 Rynek Wielki

We wrześniu 1664 r. Jakub Wuier Pater (Ojciec) Mercator (kupiec) zapisał na domu (RW 9) sumę 400 złp. na rzecz Aleksandra Innes, kupca. Sąsiedztwo: Jerzy Devison i Wacław Szornel [z Szornelów znani: Paweł, Jerzy, Prokop].

W styczniu 1669 r. Jakub Wuier i Marianna Elderowna, żona zapisali na domu (RW 12) 100 złp. (wyderkaf) na rzecz kanoników zamojskich. Sąsiedzi: Palatinus Mazowiensis – wojewoda mazowiecki [Sarbiewski] i Jerzy Davison

Dowison Zofia – Anno 1701, zm. 18 maja w Lublinie. Uczciwa Pani Zofia Dowison z Zamościa, w swej pobożności, ofiarowała za swego zmarłego męża błogosławionej pamięci Uczciwego Pana Andrew Dewisona sto złotych według pieniądza aktualnego w Zamościu i 94 floreny, 9 groszy według pieniądza aktualnego w Lublinie na korzystanie ze szpitala Belżyce. (s. 167 „Papers…”)

Akademia Zamojska

Davidson Daniel Andrzej, Szkot, mieszczanin zamojski (1699–1700)

Devison Andrzej (Devizon), Szkot z Zamościa (1645–1646)

Devison Daniel Andrzej, Szkot z Zamościa (1654–1655)

Devison Grzegorz, Szkot z Zamościa (1653–1654)

Devison Jakub Grzegorz, Szkot z Zamościa, brat Grzegorza (1653–1654)

Devison Mikołaj Andrzej, Szkot z Zamościa (1648–1649)

Devisson Jan Andrzej, Szkot z Heidelbergu, zamieszkały w Zamościu (1634–1635)

Nazwisko Davidson (Kilian) notowane także w 1651 r. w Kleczowie.

źródło: Papers relation to the Scots in Poland 1576-1793 [w:] National Libray of Scotland – wymienia nazwisko: Davidson z Zamościa. Byli to zamożni kupcy z Gdańska, także z Krakowa. Z Gdańska wyemigrowali do Zamościa zwabieni rozgłosem zamku i miasta możnowładców Zamoyskich, gdzie już wcześniej mieszkali kupcy szkoccy.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

Dom Szkota – wymieniany w aktach na Przedmieściu Lwowskim w lipcu 1642 r. jako sąsiedztwo domu przy ul. Nadstawnej, gdzie mieszkał chirurg Piotr. Augustyn – (możliwe, że Szkot) kupiec odnotowany w aktach przy ul. Nadstawnej w latach 1642, 1643, 1644

Domus Scotus – 1643 Rynek Wodny

W sierpniu 1643 r. Serafin Lechowic sprzedał dom za 80 złp. Conventus Zamoscensis. Sąsiedzi: Mateusz Carpentarius (stolarz) i Domus Scotus.

Dom Aleksandra Szkota wymieniano w aktach miejskich w maju 1604 r. w Rynku Wielkim jako sąsiedztwo domu Rocha (Tomasz Rosze) – (dodatkowe karty Rynek Wielki)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

DUNBAR

Dumbar Piotr -kupiec, w grudniu 1641 r. odkupił dom przy ul. Bełskiej od Szkota Jakuba Weir’a za 600 zł.

W grudniu 1641 r. kupiec Jakub Weir sprzedał za 600 złp. dom (in Platea Bełska acialiter) innemu kupcowi Dumbar Piotrowi. Sąsiad: Niedzielski Szymon.

Dąbar Piotr – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

DYNS (DUNS)

Dyns Wojciech – Szkot 1643 Rynek Wodny

W sierpniu 1643 r. Wojciech Forbes kupiec i Izabela sprzedali dom za 210 złp. Conventus Zamoscensis. Sąsiedztwo: Serafin kotlarz i Wojciech Dyns Szkot.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

EDY

Edy Alexander – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

W marcu 1652 r. kupiec Andrzej Devison sprzedał dom za 1100 złp. kupcom: Wojciechowi Tywendelowi i Aleksandrowi Ediemu. Sąsiedzi: Zastawski i Komorowski.

Edy Alexander wymieniany wśród kupców szkockich w Lublinie w 1655 r. (s. 278 „Papers…”)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

EDWERT

Edwert Samuel – kupiec szkocki (z Torunia), miał swoją filię w Zamościu. Handlował 120 produktami (skup wosku, skór, futer, popiołu; sprzedaż: aloesu, cykorii, anyżu, daktyli, fig, oliwy, rodzynek, złota, srebra i kamieni szlachetnych).

Edwerd (Eduardo, Edwert, Eduart) Samuel 1636, 1641, 1644 Rynek Wielki (grosista toruński Edwards?)

Eduardo Samuel – 1636 r.

We wrześniu 1636 r. Andrzej i Katarzyna Wołosowicz sprzedali dom w Rynku Wielkim Samuelowi Eduardo kupcowi za 900 złp. Sąsiedztwo: Jan Marcinkowic.

Edward Samuel – 1641, 1644

W czerwcu 1641 r. Jan Marcinkowski dictum Widawski kupiec i Regina Niekraszowicowana, jego żona zapisali na kamienicy w Rynku Wielkim sumę 3000 złp. na rzecz Andrzeja Rzeszotarskiego. Sąsiedztwo: kamienica Samuela Edwarda i kamienica Henryka Ananda.

W kwietniu 1644 r. Jan Marcinkowic (Marcinkowiski) dictum Widawski kupiec i Reina Orlikowna, jego żona, sprzedali kamienicę w Rynku Wielkim (RW 3) Janowi Kasinskiemu malarzowi i jego żonie Jadwidze Jaroszowicownej za 4450 złp. Sąsiedztwo: kamienica Samuela Edwarda kupca i kamienica Henryka Ananda kupca.

 ___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ELES

Eles Jan z Tarnowa – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

ELSNER 

Elsner Piotr (senior)  – prowadził zakład garncarski przy ul. Szewskiej. Zapewne miał dwa domy, skoro jeden z nich sprzedano we wrześniu 1636 r. Sebastianowi i Annie Śliwom. Możliwe, że przedmiotem transakcji był dom na tzw. zatyłkach posesji, bowiem po sprzedaży Elsner’owie nadal byli sąsiadami Śliwów. Jego dom graniczył w 1637 r. z domem innego Szkota, Jakuba Griniusa. Nie żył w 1641 r.

We wrześniu 1636 r. Piotr Elsner Szcotus figulus (garncarz) sprzedał swój dom przy ul. Szewskiej małżonkom Sebastianowi i Annie Śliwom za 400 złp. Jednocześnie Śliwa darował kamienicę Annie Śliwinie, swojej żonie. Sąsiadami Śliwów byli: Piotr Elszner i z drugiej strony area deserta (opuszczony teren) „Gabirelowskiej

We wrześniu 1637 r. kupiec zamojski Andreas Wołoszowic sprzedał dom za 360 zł Jakubowi Błontowi. Dom nowego właściciela sąsiadował z domem Jakuba (Szkota) Griniusa kupca zamojskiego i z domem Piotra Elsnera.

W lutym 1641 r. sąsiadem Tomasza Jun’a został Archibalch Marszel (kupiec), który odkupił za 490 zł dom przy ul. Szewskiej od innego kupca Wilhelma Logi. Marszel sąsiadował z Tomaszem Jun’em i sukcesorami Piotra Elsznera.

Elsner Piotr – notowany w aktach miejskich jako sąsiad przy okazji sprzedaży domu we wrześniu 1638 r. Wołoszowicowi przez Kratowicza i Janiszewicza.

Elsner Piotr (junior) – zaliczany był do zamojskich patrycjuszy, sprzedał w 1655 r. dom przy ul. Szewskiej za 300 zł Eliaszowicom. W tym czasie dom graniczył z posesją innych Szkotów: Wilhelma i Jakuba Berny.

W kwietniu 1655 r. patrycjusz zamojski Paweł Elstner sprzedał dom za 300 złp. Andrzejowi Eliaszowic’owi (Sarter – Sutor?) i Dorocie, jego żonie za sumę 300 złp. Ich dom graniczył z posiadłością Jana Podbiłka i Jakuba Berny’ego.

Elsner Aleksander – w styczniu 1675 r. przeprowadził inwentaryzację domu, znajdującego się blisko Akademii Zamojskiej.

W styczniu 1675 r. Aleksander Elsner przeprowadził inwentaryzację domu. Opis: „Naprzod w wielkiey izbie od Akademicy w oknach szyb nie było numero siedemnaście. W przedzie teyze izby…piec stary zielony…kaflów nie było…drzwi z klamkami na zawiasach żelaznych. U kuchni drzwi z żelaznemi zawiasami, sklep murowany próżny, okno w niech zamurowane z podsienia drzwi dębowe na żelaznych zawiasach …kuchnia dobra podle izby wielkiey…”

Elsner Aleksander – w maju 1676 r. zapisał na domu narożnym Rynku Solnego sumę 200 zł na rzecz Andrzeja, Jana, Daniela Dewisonów. Sąsiadem był Magrowicz.

W maju 1676 r. Aleksander Elsner zapisał na domu narożnym w Rynku Solnym sumę 200 złp. na rzecz Andrzeja, Jana i Daniela Dewisonów. Sąsiedzi: Adam Magrowicz.

Elsner Aleksander – był w październiku 1677 r. sąsiadem Magrowiczów z Rynku Solnego.

W październiku 1677 r. Adam i Jadwiga (Kabacikowna) Magrowiczowie zapisali na domu w Rynku Solnym sumę 200 złp. na rzecz Laurentego i Jadwigi Piętak. Sąsiedztwo: Aleksander Elsner i sukcesorzy Alberta Mordelowskiego.

Elsner Aleksander – Rynek Solny 1675, 1677, 1678 – (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

W styczniu 1675 r. Aleksander Elsner przeprowadził inwentaryzację domu. Opis: „Naprzod w wielkiey izbie od Akademicy w oknach szyb nie było numero siedemnaście. W przedzie teyze izby…piec stary zielony…kaflów nie było…drzwi z klamkami na zawiasach żelaznych. U kuchni drzwi z żelaznemi zawiasami, sklep murowany próżny, okno w niech zamurowane z podsienia drzwi dębowe na żelaznych zawiasach …kuchnia dobra podle izby wielkiey…”

W maju 1678 r. Aleksander Elsner zapisał na domu w Rynku Solnym sumę 435 złp. na rzecz Tomasza Fung’a i Zofii Zielińskiej, małżonkom. Sąsiedzi: Adam Magrowicz i acialiter partibus ab altera versus Academiam sita (narożny, położony po drugiej stronie Akademii).

Elsner Piotr 1638 przedmieście zamojskie

Elszner (Elsner) Piotr Szkot garncarz 1635, 1637, nie żył w 1641 Szewska;

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

FILIMESTER

Filmester Dawid – w 1651 r. wymieniany na liście Szkotów i Anglików z Zamościa, którzy płacili podatek w 1/10 od swego majątku na wsparcie króla angielskiego.

Filimester Jan – 1654 ul. Szewska

W październiku 1654 r. kupiec Jakub Boyt sprzedał dom za 750 złp. Janowi Filimester’owi. Dom graniczył z posesjami ks. Andrzeja Kłopockiego i Dawida Kristinowicza.

Filmester – wymieniany podczas lustracji miasta w 1657 r. jako gospodarz (współlokator?) kamienicy Taburtów (Obecnie Staszica 29).

1. Kamienica PP. Taburtów z Gospodarzem Filmestrem – 6 (Staszica 29) Lustracja Miasta 1657 r.

Filmester Jan i Małgorzata – Rynek Wielki 1666, 1669, 1670, 1671

W marcu 1666 r. Jan Filmester i Małgorzata Kaddelowna, małżonkowie zapisali na trzeciej części kamienicy (St. 29) sumę 2000 złp. Aleksandrowi Robertsonowi i Mariannie Baksterownej, małżonkom. Sąsiedztwo: kamienica „Turobinensis”.

Filimester Jan i Małgorzata – w lipcu 1669 r. zapisali dług na kamienicy w wysokości 6.000 zł na rzecz Jakuba i Małogorzaty Lendzów. Małgorzata Lendza była córką Jana i Małgorzaty Filmestrów. W sąsiedztwie mieszkał Wojciech Lendza. (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

Filmeyster Wiliam (Wilhelm) Szkot – wymieniany wśród uczniów/studentów A.Z. (1654-1655)

Akademia Zamojska

Filmeyster Wiliam (Wilhelm), Szkot (1654–1655)

Nazwisko Fimester (Jan) notowane w 1651 r,. w Lublinie.

______________________________________________________________________________________________________

FORBES

Forbes Wojciech – 1643 Rynek Wodny (możliwe, że tożsamy z Wojciechem Forbes’em, oficerem szkockim wzietym do niewoli tureckiej w 1620 r. i uwolniony dzięki dyplomatycznym zabiegom Polski w Anglii, która interweniowała w Konstantynopolu o uwolnienie z jasyru jeńców, w tym hetmana polnego koniecpolskiego Wolmara Rarensbacha i m.in Wiliama Forbesa).

W sierpniu 1643 r. Wojciech Forbes kupiec i Izabela sprzedali dom za 210 złp. Conventus Zamoscensis. Sąsiedztwo: Serafin kotlarz i Wojciech Dyns Szkot.

Forbes Wilhelm i Elżbieta – Rynek Wielki 1686 i 1692

W lutym 1686 r. Jakub Dawidson, kupiec i jego żona Elżbieta sprzedali kamienicę (Koł 2) za 2500 złp.  Reynoldowi Brys’owi kupcowi i jego żonie Annie. Sąsiedztwo: kamienica Wilhelma Forbesa i acialiter a Platea Publica sub Praetoris Zamoscensi  – narożna od ulicy publicznej przy ratuszu.

Elderowna Marianna w. po Jakubie Weyerze ż. Wilh. Ferbsa 1687 Rynek Wielki

W lutym 1692 r. Wilhelm Forbes sprzedał kamienicę (Koł 2) Elżbiecie Forbesownej. Sąsiedzi: Rejnholdi Brus, racja zamojski i Jakub Sarbiewski wojewoda mazowiecki.

Forbes Robert i Elżbieta Sara – 1718 Zamkowa (vide Brukowana) – W sierpniu 1718 r. Elżbieta Sara Forbesowa zapisała część kamienicy „Cracovia” przy ul. Zamkowej bratu, Robertowi Forbesowi (nazwisko Forbes jest w wykazie klanów Szkotów).

W sierpniu 1718 r. Elżbieta Sara Forbesowna zapisała część „Lapidea Cracovia” In Platea Castrensi (na ul. Zamkowej) bratu, Robertowi Forbesowi.

Forbes Autury – (karty Kolegiacka i Młyńska) – akta miejskie wymieniają go w 1700 r.

W czerwcu 1700 r. Paweł Lewkiewicz szewc i Barbara, jego żona, sprzedali za 350 złp. dom przy ul. Kolegiackiej Danielowi Topper Albierdo i Barbarze, jego żonie. Sąsiedzi: Autury Forbes i sukcesorzy Melchiora Eynera.

Forbes  wdowa Marianna – 1695 (karty: Mieszkańcy Zamościa 1650-1699)

W marcu 1695 r. Marianna, żona zmarłego Vilhelma Forbesa sprzedała za 1400 złp. kamienicę Rejnoldowi Bruss’owi prawnikowi i sędziemu oraz jego żonie Agnieszce. Sąsiedztwo: Infrascriptaris Ementius i Helena Sarbiewsk

Akademia Zamojska

dr Feduszka Jacek podaje, że Forbes był Anglikiem

Forbes Wiliam (Wilhelm) Robert, [Anglik] z Krakowa (1703–1704)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

w książce „Papers relation…”  Thomas Forbes wymieniany w Krakowie jako Szkot (zm. 1642 i był Starszym Zgromadzenia)

Nazwisko Forbes (Dawid Vagabunda) notowane w 1651 r. we Lwowie.

źródło: Papers relation to the Scots in Poland 1576-1793 [w:] Mational Libray of Scotland – wymienia nazwisko: Forbes (John) i Forbes (Wiliam).

Robert Forbes z Krakowa – królewski sekretarz odpowiedzialny za import zaopatrzenia dla królewskiej armii. Bankier – niezbyt solidny (pożyczał spore kwoty Żydom, zadłużając się jednocześnie u szlachty i duchowieństwa).

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

* Najsłynniejszym funduszem ustanowionym w Polsce przez Szkotów był ten założony przez Roberta Browna w Zamościu w 1713 r. Pozostawił on 500 funtów szterlingów, z których dochody mogły rocznie utrzymać i wykształcić dwóch uczniów (protestantów – Polaka i Szkota) w Kolegium w Edynburgu. Stypendystą był m.in. Christofer Karkettle (1723) Szkot. Podobne nazwisko odnotowano wcześniej wśród studentów Akademii Zamojskiej: Karkettell Jakub Aleksander – Szkot z Danii  uczący się w Zamościu w latach 1692-1693.

opracowanie: Ewa Lisiecka

1. Jacek Wijaczka. cz. I. i cz. II „Szkoci”

2. Konopka Witold. Szkoci w nowożytnej Polsce.

3. Steuard Archibald Francis. Papers relation to the Scots in Poland. s. 165 (przypis 3), 167, 192.

4. Zielona Księga. Original Records of those Scots in Poland knows as the Scottish Brotherhood at Lublin. (1680-1731).

5. Ożóg Konrad. Scottish Marchants in Poland 1550.1750. s.73.

6. Archiwum Prowincji Franciszkanów Reformatów w Krakowie. Archiwum Conventus Zamoscensis Patrum Reformatorum S. Francisci Minoris Poloniae ad S. Petrum de Alcantara ab Anno Domini 1674 formatum.

7. Kędziora Andrzej. Zamościopedia. hasło: Szkocja i Zamość.

8. Krawczyk Antoni. Szkoci w Lublinie i Lubelskim w XVII w. Rocznik_Lubelski-r2009-t35-s77-86.pdf (muzhp.pl)

9. Henryk Gmiterek. Album studentów Akademii Zamojskiej 1595-1781. Archiwum dziejów Oświaty. Tom XI. Warszawa 1994.

10. Feduszka Jacek. Szkoci i Anglicy w Zamościu w XVI_XVIII wieku. [w:] Czasy nowożytne 22, 51-60. Aneks s. 59-60.

11. https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Czasy_Nowozytne_periodyk_poswiecony_dziejom_polskim_i_powszechnym_od_XV_do_XX_wieku/Czasy_Nowozytne_periodyk_poswiecony_dziejom_polskim_i_powszechnym_od_XV_do_XX_wieku-r2009-t22/Czasy_Nowozytne_periodyk_poswiecony_dziejom_polskim_i_powszechnym_od_XV_do_XX_wieku-r2009-t22-s51-61/Czasy_Nowozytne_periodyk_poswiecony_dziejom_polskim_i_powszechnym_od_XV_do_XX_wieku-r2009-t22-s51-61.pdf

12. Studenci szkoccy i angielscy w Akademii Zamojskiej (1610–1709)

    1. Karol Gordon, Anglik (1610–1611) 2. Pawel Mulner, [Szkot] z Prus, prawnik (1610–1611) 3. Marcin Ryszard Leves, Anglik z Płazowa (1621–1622) 4. Stanislaw Piotr Alexander, Szkot z Zamościa (1621–1622) 5. Gedoferd Zachariasz Krcel, [Szkot] z Elbląga w Prusach (1625–1626) 6. Zygmunt Scragf, [Szkot] z Prus, prawnik (1627–1628) 7. Jan Andrzej Devisson, Szkot z Heidelbergu, zamieszkały w Zamościu (1634–1635) 8. Jan Jakub Wuier, Szkot (1637–1638) 9. Robert Tomasz Skin, Szkot (1637–1638) 10. Jakub Tomasz Berny, Szkot z Gdańska (1640–1641) 11. Tomasz Berny, [Szkot z Danii] (1644–1645) 12. Henryk Donald Smet, Szkot (1644–1645) 13. Andrzej Devison (Devizon), Szkot z Zamościa (1645–1646) 14. Daniel Berny, [Szkot] z Prus (1647–1648) 15. Mikołaj Andrzej Devison, Szkot z Zamościa (1648–1649) 16. Jakub Enes, Szkot z Zamościa (1648–1649) 17. Grzegorz Devison, Szkot z Zamościa (1653–1654) 18. Jakub Grzegorz Devison, Szkot z Zamościa, brat Grzegorza (1653–1654) 19. Jan Jakub Berny,Szkot z Zamościa (1653–1654) 20. Jakub Berny, Szkot z Zamościa, brat Jana (1653–1654) 21. Jakub Scot, Szkot (1653–1654) 22. Wiliam (Wilhelm) Filmeyster, Szkot (1654–1655) 23. Grzegorz Dawid Sking, Szkot (1654–1655) 24. Daniel Andrzej Devison, Szkot z Zamościa (1654–1655) 25. Tomasz Dawid Skin, [Szkot] z Lublina (1656–1657) 26. Tomasz Dawid Skit, Szkot (1658–1659) 27. Jakub Grzegorz Gordon, Anglik lub Szkot (1658–1659) 28. Piotr Gutri, Szkot z Zamościa, syn obywatela i kupca zamojskiego (1659–1660) 29. Jakub Wiliam (Wilhelm) Erdes, Szkot z Zamościa, syn kupca i obywatela zamojskiego (1659–1660) 30. Alexander Dawid Skin, Szkot z Zamościa (1662–1663) 31. Jakub Wuier, Szkot (1664–1665) 32. Jan Jakub Wuier, Szkot (1666–1667) 33. Jan Jakub Wuier, Szkot (1667–1668) 34. Alexander Jakub Wuier, Szkot (1673–1674) 35. Andrzej Wiliam (Wilhelm) Burnet, Szkot (1682–1683) 36. Tomasz Robert Watson, Szkot, reformata (1692–1693) 37. Daniel Robert Walkier, Szkot z Prus (1692–1693) 38. Jakub Alexander Karkettell, Szkot z Danii (1692–1693) 39. Wiliam (Wilhelm) Jan Wuier, Szkot z Zamościa (1693–1694) 40. Daniel Andrzej Davidson, Szkot, mieszczanin zamojski (1699–1700) 41. Jan Jakub Simson (Symson), Szkot z Zamościa (1701–1702) 42. Alexander Jakub Simson (Symson), Szkot z Zamościa, brat Jana Jakuba (1701–1702) 43. Wiliam (Wilhelm) Robert Forbes, [Anglik] z Krakowa (1703–1704) 44. Wiliam (Wilhelm) David Livingston, [Anglik] z Przemyśla (1708–1709)