Prochownia – Arsenał – Pawilon pod Kurtyną

Prochownia 2 Prochownia

Kolejne szkolenie zamojskich przewodników zorganizowali i przeprowadzili pracownicy Muzeum Zamojskiego w dniu 7 maja 2015 r. Dotyczyło nowo oddanych i rewitalizowanych obiektów muzealnych: Prochowni – Arsenału – Pawilonu pod Kurtyną, stanowiących integralną część Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał – Oddziału Muzeum Zamojskiego. Szkolenie rozpoczęła prezentacja multimedialna z efektami 5 D w Prochowni. Piotr Piecha (aktor Teatru Ludowego w Krakowie) wcielił się w postać generała Jana Chrzciciela Mallet-Malletskiego, aby opowiedzieć na ekranie „Historię twierdzy i miasta Zamość”.

  prochownia 3     Jan

Salka projekcyjna obliczona jest na 40 osób. Czas projekcji wynosi 25 min. i 20 sek. Makietę zamojskiej twierdzy i jej przedpola wykonano w skali 1:400. W Prochowni dostępne są za kaucją audio przewodniki w języku niemieckim, angielskim i rosyjskim. Przewodnik ten ma także zastosowanie w budynku Arsenału i Pawilonie pod Kurtyną. Wystarczy podejść do miejsca oznaczonego słuchawkami i tam go aktywować. Ponadto istnieje możliwość wykupienia karty RFID „refajdi”, aby uruchamiać multimedia rozmieszczone w obiektach muzealnych. Czujniki naklejone są na gablotach oraz w innych miejscach. Wszystkie multimedia uruchamiane są tą kartą.

twierdza twierdza 3

W Arsenale prezentowany zasób broni mieści się w czasowych granicach funkcjonowania Twierdzy Zamojskiej. Oprócz gablot z bronią oraz prezentacją innych obiektów muzealnych, udostępniono zwiedzającym cztery monitory i projekcję multimedialną. Podczas pokazu włoski inżynier wojskowy Andrea dell’Aqua opowiada o swojej służbie na dworze Tomasza Zamoyskiego, o tworzeniu Szkoły Artylerii i Puszkarzy. Ekspozycja nawy południowej Arsenału przyciąga zazwyczaj uwagę wielu turystów. Znajdują oni tutaj oryginalne eksponaty, chociażby olbrzymich rozmiarów XVIII wieczną strzelbę wałową, kirysy kirasjerów, jak i repliki dawnej broni, chociażby dwie ćwierćkartauny z tzw. serii Apostołów (było osiem takich 12 funtowych dział wśród ciężkich luf zamojskich), których oryginały znajdują się obecnie na Wawelu.

ars  arse

Stała wystawa broni i historii fortyfikacji zamojskiej twierdzy mieści się na parterze Arsenału, piętro natomiast służy wystawom czasowym. Obecnie prezentowane są dwie wystawy: „Polska Walcząca” i „Ostatni rok wojny w Europie„. Pierwszą z nich przygotowało Biuro Edukacji Publicznej IPN oraz Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej w Lublinie. Wystawę przygotowano w ramach upamiętnienia 70. rocznicy Akcji „Burza”.  Możemy zapoznać się z sylwetkami Żołnierzy Wyklętych, partyzancką bronią, starymi fotografiami. Ciekawym eksponatem jest kurtka komendanta Inspektoratu Zamość AK – Stanisława Prusa ps. Adam.

wystawa kurtka

Wystawowy Pawilon Pod Kurtyną prezentuje ekspozycję zatytułowaną „Zamojszczyzna na tle działań militarnych i rozwoju techniki wojskowej w XX wieku”. Zwiedzającym udostępniano 11 monitorów z filmami (Bitwa Komarowska – Życie żołnierzy w okopach – Legiony Piłsudskiego – Uzbrojenie polskich formacji w czasie I wojny światowej – Wojna polsko-bolszewicka itp.). Wszystkie treści uruchamiane są kartami „refajdi”. W trakcie zwiedzania warto zwrócić szczególną uwagę na niektóre eksponaty np. na szablę oficerską z 1917 r.; replikę francuskiej armaty Szneider wz. 1897 kal. 75 mm., która do Polski przywędrowała z żołnierzami Armii Hallera i była używana jeszcze w wojnie wrześniowej; czy na działko SA 18 37 mm (łoże i oporopowrotnik) z samochodu pancernego wz. 34.

nalot armata

W drugiej części Pawilonu wyeksponowano ciężki sprzęt wojskowy m.in samolot Iskra; samochód pancerny; kuter holowniczy; kuchnię polową, czołg polskiej produkcji licencyjnej, powojenny z 1953 r. itp.  Można obejrzeć kombinezon antyprzeciążeniowy pilota Iskry, a w gablotach działka montowane w MIG-ach, noktowizory, peryskopy, celowniki itp. eksponaty.

iskra czołg

Wszystkie opisane powyżej obiekty można będzie obejrzeć już w najbliższą sobotę tj. 16 maja 2015 r. w trakcie trwania Nocy Muzeów (szczegóły na stronie Muzeum Zamojskiego). Dyrektor Muzeum Zamojskiego, Andrzej Urbański zdradził przewodnikom pewne notowania lat poprzednich: w roku 2013 wzięło udział w Zamojskiej Nocy Muzeów – 1555 osób, a rok później 1962 osoby. W tym roku, z uwagi na tak wiele atrakcji przygotowanych dla zwiedzających, liczby te mogą znacznie przekroczyć oczekiwania muzealników, czego serdecznie Im życzymy, dziękując przy okazji za kolejne wspaniałe szkolenie przed sezonem turystycznym.

Andrzej Pawilon

opracowanie i zdjęcia: evel