Testament Hieronima Żaboklickiego

Hieronim Franciszek Żaboklicki zmarł około 1676 r., należał do czołowych osobistości XVII wieku w Zamościu. Był blisko związany z dworem trzeciego ordynata na Zamościu, Janem „Sobiepanem” Zamoyskim. Początkowo pełnił funkcję jego dworzanina, towarzysza podróży do Francji, potem wypełniał obowiązki poborcy podatkowego w Zamościu i generalnego zarządcy zamku zamojskiego. Cieszył się zaufaniem ordynata i reprezentował go podczas wyborów władz miejskich, był rozjemcą w sporach. Uczestniczył w ceremoniach kościelnych i akademickich. Po śmierci ordynata został pełnomocnikiem i doradcą jego siostry, Gryzeldy Wiśniowieckiej (z. d. Zamoyskiej), która objęła władzę w Ordynacji Zamojskiej wbrew postanowieniom Statutu. W czasie sprawowania rządów w Ordynacji Zamojskiej przez Gryzeldę z Zamoyskich Wiśniowiecką, Żaboklicki był burgrabią zamku zamojskiego. Był deputatem do Trybunału Koronnego. Z poniżej zamieszczonego testamentu wynika, że podobne usługi pełnił na rzecz kolejnego (nieprawnego) właściciela Zamościa, Stanisława Koniecpolskiego, którego nazywa w testamencie  swoim panem i dobrodziejem.
Dla historii miasta nie mniej istotny jest wkład Hieronima Żaboklickiego w osadzeniu w mieście Reformatów. Według badań dr Bogumiły Sawy Reformatów do Zamościa sprowadził  Marcin Zamoyski i umieścił „w niewielkim piętrowym klasztorku w pobliżu wałów”. Przypuszczalnie to Hieronim Żaboklicki ustąpił im na pierwsze lokum swój dworek przy ówczesnej ulicy Szewskiej oraz wspomagał zakupem gruntów na klasztor i kościół. Pewne zobowiązania w tym zakresie scedował także na swego sukcesora, Synowca Nikodema Żaboklickiego, zobowiązując go po swojej śmierci do zakupu gruntów obiecanych Reformatom i przekazania zakonnikom pieniądzy z Folwarku na Przedmieściu Zamojskim na msze za jego duszę (te pieniądze obrocić za Duszę moią do Oycow Reformatow w Zamościu). Pewne dobra i sumy zapisał także kościołowi w Mokremlipiu (2 tys. zł – resztę arendy z Gorajca; 2 tys. z Lipia i na Muzykę-organy? – 1,5 tys. zł), Franciszkanom zamojskim i międzyrzeckim (pod Ostrogiem – 2 tys. zł) oraz kościołowi w Radecznicy (lampę srebrną).
„Oycom Reformatom obiecałem był grunt pewny kupić przyległy zaraz podle kościoła ich w Zamościu u Pana Franciszka Wiączyńskiego, ten tedy grunt JM Pan Synowiec moy zapłacić powinien bez odwłoki poimuiąc na uczynność moią i Duszę za ktorą oni Pana Boga będą prosić.”
Hieronim Żaboklicki życzył sobie być pochowanym nie w kościele (aby ciało moje ziemi oddane było) w Mokremlipiu, ale na tamtejszym cmentarzu (dół głęboko kopany). Dokładnie określił rodzaj trumny (dębowa, malowana, puklasta) oprawę (świec mało) ceremonii pogrzebowej (żadnych nie potrzeba) i rodzaj skromnej stypy (obiadu dla gości nie czynić, nikogo nie spraszać). Nie zapomniał jednak o duchownych i ubogich (kapłanom dać jałmużny y obiad dla nich sprawić y dla ubogich). Po jego śmierci wszystkim miał początkowo zarządzać Wołłowicz, a później główny spadkobierca Nikodem Żaboklicki. Nad należytym przebiegiem dyspozycji wydanych testamentem H. Żaboklicki upraszał czuwać: Stanisława Koniecpolskiego Starostę Dolińskiego, Stanisława Zaporskiego mp.; ks. Franciszka Antoniego Janickiego i plebana kościoła w Mokremlipiu Skotnickiego i Krzysztofa Skotnickiego. Należy nadmienić, że wcześniejszy kościół w Mokremlipiu znajdował się na tyłach obecnego, murowanego i zachowały się z niego zaledwie fragmenty jednej ze ścian.
Nazwiska wymienione w testamencie:
Ceralik Andrzej – mieszczanin zamojski (cyrulik?), który koło zdrowia Żaboklickiego wiele lat chodził i któremu zapisał testamentem 10 owiec i szkatułę z medykamentami
Frydrych – w testamencie są wskazani: sukcesorzy Frydrychowskich, od których Żaboklicki kupił grunt z łąkami za 700 zł, który przylegał do jego folwarku na przedmieściu Zamojskim; „Efemeros” Bazylego Rudomicza wymienia mieszczan zamojskich o nazwisku Frydrych
Janicki Franciszek – ksiądz kanonik zamojski
Janiszowska Katarzyna – w testamencie wymieniana jako ciotka Hieronima Żaboklickiego
Jarocki – miecznik przemyski, któremu H. Żboklicki polecał oddać dług na „pułtorasta”
Koniecpolski Stanisław – Oboźny Koronny, Starosta Doliński, ówczesny właściciel Zamościa, który zarządzał Ordynacją Zamojska po śmierci Gryzeldy (z Zamoyskich) Wiśniowieckiej
Perczyński – jego sukcesorzy trzymali w arendzie dobra Żaboklickiego – Latyczów (Latyczyn?) i Działkowice (Dzielce?), które miał w dożywocie zapisane przez Jana „Sobiepana”, a od St. Koniecpolskiego otrzymał zapis na tych dobrach sumy w wys. zł 8 tys.; sumę tę zapisał Nikodemowi Żaboklickiemu; w 1643 r. Jan Sobiepan Zamoyski kupił od Latyczyńskich za 63 tys. zł część Latyczyna, Chłopkowa, Uścia, Gorajca, Woli i Wólki Gorajskiej, Zaburza, Czarnegostoku i Lipowca – niektóre z tych dóbr wymieniane są w testamencie Żaboklickiego
Pogorzelski – przedmieszczanin od którego Żaboklicki kupił za „pultorasta” grunt przyłączony do folwarku, możliwe, że to nie było nazwisko tylko określenie pogorzelca, bowiem określenie to pisane w testamencie z małej litery, a i kwota zakupu niezbyt wysoka
Radomiczowa – (żona Bazylego Rudomicza?) mieszczka zamojska, u której Żaboklicki zakupił za 200 zł grunt przyległy do jego Folwarku
Siedlecki Szymon – wraz z małżonką miał w arendzie u Żaboklickiego część Gorajca na trzy lata
Siedlewski – Żaboklicki powierzył mu w arendę bliżej nieokreślony Folwark zwany „Pęcherzo”
Skotnicki z Bogory mpo. – pleban z Mokregolipia, w 1676 r. część Mokregolipia należała do H. Żaboklickiego, pleban otrzymał: kielich złocisty z patyną, sztukę obicia w paski półjedwabne, 2 szt. zasłon adamaszkowych czerwonych, konia „pląsliwego”, 4 krowy, 20 owiec, sobola nowego, sukna starego łokci siedem, dwie guldynki czarne (krzosową i polową)
Skotnicki Krzysztof – jeden z wyznaczonych przez Żaboklickiego egzekutorów testamentu
Sylnicki Gabryel – kasztelan kamieniecki
Szypiński (Szypińscy młodszy i starszy) – „Efemeros” Tom I s. 213 – Bazylego Rudomicza potwierdza w Zamościu nazwisko (Szypiński – kapelan zamkowy w Zamościu). Możliwe, że jest to osoba tożsama z wymienianą w testamencie Żaboklickiego. Szypińskiemu (starszemu) Żaboklicki polecił oddać sumę 2.380 zł, a w nagrodę za użyczenie tej sumy Szypiński miał  „zażywać Folwarku Pęcherzo nazwanego”, do czasu wyjścia kontraktu z Siedlewskim.  Młodszemu Szypińskiemu darował: źrebca, rządzik złocisty, kontusz podszyty popielicami, czapkę zieloną sobolową, 7 łokci „kitayki” na żupan i 300 zł w gotówce
Wiączyński Franciszek – mieszczanin zamojski, od którego Nikodem Żaboklicki, miał zakupić grunt dla O. Reformatów, znajdujący się koło ich kościoła
Wilczopolski – chłop, który zajmował się chorym Żaboklickim, i któremu ten zapisał w testamencie 200 zł; źrebca; dwa pistolety krzosowe; rządzik; kontusz, żupan i czapkę sobolową
Wiśniowiecka Gryzella (Gryzelda z. d. Zamoyska) – siostra III ordynata Jana „Sobiepana”, żona Jeremiego Wiśniowieckiego, matka króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, która zarządzała Ordynacją Zamojską po bezpotomnej śmierci Jana II Zamoyskiego „Sobiepana”
Wołłowicz – zarządca Żaboklickiego, któremu zapisał testamentem zboże, które wiosną miało być spławione do Gdańska; prowizję od innych dostawców zboża; dwa statki, szkutę; dubas i spichlerz w Krzeszowie. Ponadto zapisał mu konia, wóz skarbny z końmi, źrebca, 2 kulbaki haftowane, rządzik złocisty z turkusami, laybak, szable w srebro oprawną, żupan aksamitny karmazynowy, kontusz czarny, pas ze srebrem perski, czapkę czerwoną sobolową
Zamoyski Jan „Sobiepan” – wojewoda sandomierski, III ordynat na Zamościu, wnuk Jana Zamoyskiego i syn Tomasza Zamoyskiego
Zaporski Stanisław mp. – jeden ze świadków i wykonawców testamentu H. Żaboklickiego
Zpurczyński – jeden ze spadkobierców Żaboklickiego, któremu testamentem zapisał: źrebca, 6 szt. bydła, 15 owiec, 5 łokci sukna, dwa pistolety i 300 zł w gotówce
Żaboklicki Nikodem – Synowiec Hieronima Żaboklickiego, jego główny spadkobierca i wykonawca ostatniej woli, żołnierz (50 lat w służbie wojskowej), otrzymał w spadku 15 tys. zł (na Gorajcu); 1 tys. zł (na Latyczowie i Dziadkowicach); srebra wg regestru ze szkatuły; stadniny w Gorajcu i Lipiu; pancerz, karawasze, misiurkę; konie, woły, cynę, miedź, spiżę, kobierce, serwety, story, obrusy, skrzynie różne, sześć (w złocie) pieniędzy ze szkatuły.

_____________________________________________________________________________________________________

Testament Hieronima Żaboklickiego, odpis z akt krasnostawskich, jako przyczynek do badania dziejów Zakonu Reformatów w Zamościu.
Wiedząc to dobrze iż każdy który się rodzi człowiek umierać musi, lubo nie wie kiedy, ktorey godziny więc y ia będąc chorym na ciele jednak zdrowy na umyśle y przy dobrey ieszcze pamięci czynie tę ostatnią wolę moią: albo raczey taki Testament Dyspozycji Ich Mościow Panow Exekatorow niżey podpisanych naprzod aby ciało moie ziemi oddane było w Lipiu na cmentarzu, nie w kościele aby doł głęboko był wykopany; Ceremonyi żadnych przy pogrzebie nie potrzeba, po śmierci moiey dać znać do JM Pana Nikodema Synowca mego, a tym czasem Wołłowicz aby zawiadował wszystkim y Czeladź w porządku wzywał do pogrzebu.
Trumna aby była z dębiny puklasta malowana, a niczym nie obita a świec mało co około trumny mieć. Obiadu dla Gości nie czynić ani nikogo nie spraszać. Kapłanom dać Jałmużny y obiad dla nich sprawić y dla ubogich. Dobrami tak dysponuje, miałem od Nieboszczyka Śp. WM Pana Jana Zamoyskiego [III ordynata Jana „Sobiepana Zamoyskiego] Woiewody Sandomirskiego na Gorajcu połowicy y na częściach Lipowca Czarnego Stoku Chłopkowa Latyczyna zaś od J.M. Pana Stanisława Koniecpolskiego Starosty Dolińskiego na tymże Gorajcu cum atsinentys Summy zapisanej mam złotych Pietnaście Tysięcy to tak dysponuję całą te Summę zapisuję tym Testamentem JM Panu Nikodemowi Żaboklickiemu Synowcowi memu ….arędowałem Goraiec cum atsinentis JM Panu Szymonowi Siedleckiemu u Małżonce Jego na lat trzy za konsensem JM Pana Koniecpolskiego Starosty Dolińskiego iako prawdziwego Sukcesora JW. JM Pana Jana Zamoyskiego Wojewody Sandomirskiego, a to za złotych Dziesięć Tysięcy na trzy lata; wyliczył mi zaraz JM Pan Siedlecki totaliter złotych Ośm Tysięcy a Dwa Tysiące powinien w Trzecim Roku oddać tedy te Dwa Tysiące odkazuię do kościoła Mokrolipskiego aby ksiądz Pleban nune esopotempore existeo lubo przez siebie; na każdy tydzień odprawował co Rok pro mortus dwie msze święte, Jedną za Duszę moią a drugą za Duszę Katarzyny Ciotki moiey.
Na Lipu miałem także dożywocie zapisane od Nieboszczyka JM Pana Zamoyskiego Woiewody Sandomirskiego; a nadto Summę Dwanaście Tysięcy od Tegoż JM Pana Woiewody zapisaną…..pewny roborowany te skrypta w szkatule żelazem oprawioney. Respektuię tedy na łaskę, ktorey mi wyświadczał JM Pan Koniecpolski Oboźny Koronny, daruię JM Dziesiątkę tysięcy z Summy tych Dwunastu tysięcy mnie w Lipiu warowanych, a tylko Dwa Tysiące do kościoła Mokrolipskiego applikuię, aby Pleban Mokrolipski nune et pro tempore existeno lubo przez kapłana, lubo Sam przez się odprawować…..dwie w tydzień Jedna za Jana Zamoyskiego Woiewody Sandomierskiego; drugą za Duszę Gryzelli z domu Zamoyskiey Xsiężny Wiśniowieckiey, Matki śp. Króla Michała; y proszę….Pana Starosty Dolińskiego JM Pana i Dobrodzieya per …dei, aby Lipia nie odbierał od Xsiędza Plebana Mokrolipskiego po moiey śmierci aż sobie albo te wytrzyma na Lipiu Dwa Tysiące albo też aby zaraz mu byli wyliczone za kwitem JM Xsiędza Plebana, będą tedy te Summy przez mie odkazane przy plebanach Mokrolipskich, którzy po sobie następować będą. A względem nies officia które się wyżey mianowali odprawować.
Na przedmieściu Zamoyskim wystawiłem Folwark z gruntu y sady, ogrody założyłem kosztem niemałym a wziołem tylko grunt pusty od Nieboszczyka JMK Pana Woiewody Śp., a okrom tego gruntu przykupiłem niektóre przyległe grunta swemi pieniędzmi , iako u Sukcesorow Frydrychowskich kupiłem grunt z łąkami za złotych siedemset y tam się kilka osadził chałupek, drugi grunt kupiłem u pogorzelskiego za złotych pułtorasta, Trzeci grunt za złotych Dwieście u Pani Radomiczowey.* Budynki te według pana Boga, y kosz….., y te pole kupne lubo pieniądze za nie mate byli należeć moim Sukcesorom odkazuię tę JM Panu Nikodemowi Synowcowi memu, bo JM Zamoyski Ordynat, iakim by się sumieniem miał brać od tych Budynkow, y prace tak wielkiey moiey tedy też koszta pieniądze te windykować od kogo należy  JM Pan Synowiec moy, y te pieniądze obrocić za Duszę moią do Oycow Reformatow w Zamościu.
Maietność tedy Latyczow i Dziadkowice trzymałem od JM Pana Woiewody dożywocie: teraz JM Pan Starosta Doliński Pan moy i Dobrodziey zapisał mi na tym Latyczowie y Dziatkowiczach złotych Ośm Tysięcy, tę tedy Summę JM Panu Synowcowi memu leguie, całe Prawa w szkatule są na te wsi, w arędzie są te wsi u Sukcessorow Nieboszczyka Pana Perczyńskiego iest kontrakt o tę Maietność u Wołłowicza ieszcze lat dwie arbiter ma zostawać ta maietność w arędzie, a należy z niey arędy ieszcze złotych Tysiąc; który w przyszłym roku oddać było powinno. Drugi Tysiąc złotych przy expiracyi  będzie tedy tey maiętności zażywał JM Pan Nikodem Synowiec moy, podług Prawa; bo Jego samego Sukcesorem zapisuję sobie tym Testamentem. Te zaś Dwa Tysiące mianowany co z tey ieszcze zostaie arędy dać Oycom Franciszkanom Międzyrzeckim pod Ostrogiem; aby za ….Duszę Pani Janiszowskiej Ciotki moiey odprawowali  Saensiea.
Srebra cokolwiek ….wszystko daie daruię JM Panu Nikodemowi Synowcowi memu; iest tego srebra Regestr w szkatule moiey; y Wołłowicz wie o nim, Lampe tylko srebrną z między tego srebra naznaczam do kościoła Świętego Antoniego do Radecznicy. Rynka srebrna ta niezapłacona JM Xsiędzu Dziekanowi Zmoyskiemu trzeba ią wrocić albo zapłacić; Stadninę także y te co w Goraycu zostaie, y tę co w Lipiu złączywszy w iedno, temuż memu JM Panu Synowcowi daruię. Pancerz, karawasze, misiurkę y to ma należeć wyżey mianowanemu JM Panu Synowcowi memu, iest y Inszych Sprzętow tak wiele o których Wołłowicz wie iako to konie, Woły, Cyna, Miedź; Spiża; kobierce obrusy serwety story skrzynie rozne to wszystko do Dyspozycyi JM Pana Nikodema Synowca mego należeć ma tym jednak dokładem iże złych Sprzętow Czeladzi ma dać należyte ukontentowanie od Wołłowicza niech się informuje iako kto służył.
Pieniędzy w złocie iest sześć w szkatule y te będą należeć do Dyspozycyi JM Pana Synowca mego. Wołłowiczowi naznaczam zboże to wszystko, które do Gdańska ma iść na teraźniejszą wiosnę; temuz y frukt od cudzego zboża daie statkow dwoie szkuta i dubas szpiklerz w Krzeszowie zostający temuż Wołłowiczowi daię daruię konia kasztanowca tego, wóz skarbny z końmi myszatemi źrebca gniadego większego. Kulbak haftowanych Dwie Rządzik złocisty z turkusami, laybak (?) szabla w srebro oprawna y żupan aksamitny karmazynowy z guzikami złotemi, kontusz czarny pubkowy pas z srebrem Perski, Czapka czerwona Sobolowa.
Szypińskiemu winno się złotych Dwa Tysiące  Trzysta Osiemdziesiat na ktorą ma karte moią. Temu zaraz te Summe z szkatuły trzeba zapłacić. W nagrodę zaś zasług ma zażywać Folwarku tego Pęcherzo nazwanego, do wyjścia kontraktu z JM Panem Siedlewskim, temuż Szypińskiemu daie w zasługach Źrebca wilczatego ciemnieiszego  y podyezdka w parę z osobna z obory bydła rogatego Sztuk Dwadzieścia Owiec Pięćdziesiąt i Terezyikę czerwoną; młodszemu Szypińskiemu za zasługi Źrebca dereszowatego, rządzik suty złocisty; kontusz popielicami podszyty, Czapkę zieloną Sobolową, Kitayki na Żupan łokci Siedm, pieniędzy złotych Trzysta.
Zpurczykowi Źrebca wilczatego jaśniejszego, bydła z obory rogatego Sztuk Sześcioro, owiec Piętnaście, sukna obłoczystego łokci pięć pistoletow rosnych pare, pieniędzy złotych Trzysta. Wilczopolskiemu chłopowi  który mi był pilny w chorobie moiey daię Rządzik, źrebca gniadego mniejszego pistoletow krzosowych pare, kontusz obłoczysty krzyżakami podszyty, czapkę obłoczysta Sobolową, żupan czarny kitaykowy, pieniędzy za igeo zasługi i wierność złotych Dwieście. Inszą zaś Czeladź według zasług ukontentować iakom wyżej napisał: aby żadnemu krzywdy nie było, proszę Urzędnikowi pieniędzy zasłużonych oddać pułtorasta y bydło Troje z obory y Owiec sześcioro.
Oycom Reformatom obiecałem był grunt pewny kupić przyległy zaraz podle kościoła ich w Zamościu u Pana Franciszka Wiączyńskiego, ten tedy grunt JM Pan Synowiec moy zapłacić powinien bez odwłoki poimuiąc na uczynność moią i Duszę za ktorą oni Pana Boga będą prosić.
Z osobna do kościoła Mokrolipskiego ex Supopellechili ma dać JM Pan Nikodem Synowiec moy na Muzykę aby ….zastosował przy kościele złotych półtora tysiąca albo na …. albo niechby od nich prowizją płaci Xsiędzu Plebanowi.  Te zaś Dwa Tysiące złotych ktorem wyżej odkazał od JM Pana Siedlewskiego kościołowi Mokrolipskiemu proszę JM Pana Synowca mego aby ex nune przy expiracji JM Pana Siedlewskiego oddane były iakom wyżej namienił do Rąk Xsiędza Plebana na ten czas zostającego, a ieżeliby JM Panu Siedlewskiemu iaka deklapamia (?) ta bydź, tedy JM Pan Nikodem Synowiec moy powinien będzie dołożyć aby zupełna były oddane te Dwa Tysiace do Rąk X. Plebana do tegoż kościoła Mokrolipskiego.
Apparat ten przy mnie zostający wszytek kielich złocisty z patyną odkazuię do tego Obicia sztukę w paski poliedwabne; y zasłon adamaszkowych czerwonych sztuk dwie JMX. Plebanowi Mokrolipskiemu za podięte z dawnych lat usługi prace y życzliwość iego ktorą mi oświadczał odkazuię pląsniwego, krow Cztery z obory, Owiec Dwadzieścia, Sobola nowego, sukna starego łokci Siedm, Guldynek czarnych dwie, iedna Krzosowa; druga Polowa.
Panu Andrzeiowi Ceralikowi który koło zdrowia mego przez tak wiele lat chodził, odkazuię szkatułę w ktorey są rozne medykamenta, do tego daię mu Owiec Dziesięcioro. JM Panu  Siedleckiemu winno się za żyto i owies Złotych Pięćset Dwadzieścia i Sześć, które pieniądze trzeba mu zapłacić z Szkatuły. JM Panu Jarockiemu Miecznikowi Przemyskiemu winno się złotych pultorasta y te trzeba oddać Panom Dewissorom w Zamościu ostatek długu według Regestru zapłacić potrzeba do tey tedy ostatni woli moiey za exekutora Pierwszego obieram sobie y proszę J.W. Pana Stanisława na Koniecpolu  Koniecpolskiego Oboźnego Koronnego Starostę Dolińskiego Pana i Dobrodzieia mego potym J.W. Pana Gabryela Sylnickiego Kasztelana Kamienieckiego JM pana Krzysztofa Skotnickiego JM Pana Nikodema Żaboklickiego Synowca Sukcesora mego  JM Xsiędza Franciszka Janickiego Kanonika Zamoyskiego a na ten czas Plebana Mokrolipskiego których JM Panow przy ostatnim Pożegnaniu moim upraszam aby po śmierci moiey te wszelkie moie Dobra według Testamenty tego pisany; tak a nie inaczej rozporządzali Ciało iako nayprędzey ziemi oddawszy na Duszę moią pamiętali.
Działo się w Mokremlipiu y Decina Marty Anno Domini Millesimo Sextynsimo Septuagesimo Sexto Hyeronim Żaboklicki Chorąży Bracławski ręka moią własną Stanisław Zaporski mp. X Franciszek Antoni Janicki Kanonik Zamoyski Pleban Mokrolipski z Bogory Skotnicki mpo.Locy Sigilis Originale eiusdem Testamenti idem abossicie Kancelaria Krasnostawska.
opracowanie: Ewa Lisiecka
  • burgrabia – gubernator twierdzy mianowany przez ordynata, miał obowiązek stałej rezydencji i czuwania nad bezpieczeństwem i wyposażeniem wojskowym miasta i otaczającym terenem, kontrolował władze miejskie w zakresie przygotowania wojennego i dyscypliny wojskowej
  • Pani Justyna Bartkowska w opracowaniu na temat Gryzeldy z Zamoyskich Wiśniowieckiej podaje, że Folwark Rudomicza sąsiadował z posesją Hieronima Żaboklickiego i zdarzało się, że chorąży bracławski wchodził w szkodę rektorowi. Jak wynika z ww. testamentu ostatecznie Żaboklicki odkupił sporne ziemie od Krystyny Rudomiczowej –https://www.wisniowiecka.pl/dziecinstwo-2/
źródło:
  1. Kędziora Andrzej. Zamościopedia. Hieronim Żaboklicki.
  2. Odpisy przywilejów nadanych Akademii, kolegiacie, miastu Zamościowi przez Zamoyskich, królów, papieżów z dołączeniem wiadomości o Szczebrzeszynie, genealogii Trachów, testamentu Jana II; epitafium Marcina Zamoyskiego. BOZ. ca 1701-ca 1800. rękopisy łacińskie i polskie. Biblioteka Narodowa w Warszawie. Polona.
  3. https://polona.pl/item/odpisy-przywilejow-nadanych-akademii-kolegiacie-i-miastu-zamosciowi-przez-zamoyskich,NTYzNDU5NTU/2/#info:metadata
  4. Sawa Bogumiła. Zamość 1772-1866. Tom I Tekst. wyd. Zamość 2018. s. 111.
  5. Niedźwiedź Józef. Leksykon Historyczny miejscowości województwa zamojskiego. Zamośc 2003. s. 259; 326.
  6. Stankiewicz Zbigniew. Wojsko w Ordynacji Zamojskiej. Wojsko Ordynacji Zamojskiej | (przewodnicyzamosc.pl)